Để hạn chế chiều cao của cây đu đủ, nhiều nhà vườn ở Thái Lan, Malaysia, Đài Loan - Trung Quốc... đã áp dụng các biện pháp kỹ thuật như uốn cong cây, ghép... tạo điều kiện thuận lợi cho việc chăm sóc, thu hái. Những kinh nghiệm này đã được các nhà khoa học ở Viện Nghiên cứu cây ăn quả miền Nam thử nghiệm thành công. Xin giới thiệu để bà con tham khảo.
Có thể điều chỉnh độ cao của cây đu đủ bằng phương pháp ghép mắt hoặc uốn cong.
Phương pháp ghép
- Có 3 loại mắt ghép được chọn ghép cho đu đủ là mắt ghép lấy từ chồi ngọn của cây con; lấy từ đốt thân bên dưới chồi ngọn cây con có 2 - 3 mầm lá; và lấy từ cây mẹ đã cho trái. Sau khi cây cho trái, người ta dùng các chất điều hòa sinh trưởng như GA3 hay GA3 + BA phun lên thân giúp cây phát triển nhiều chồi non để khai thác mắt ghép.
- Cách ghép: Ngâm hạt trong nước ấm 10 - 12 giờ, để ráo rồi gieo hạt trong bầu đất có kích thước 10 x 15cm làm cây gốc. Có thể chọn các giống đu đủ thuần của địa phương, có khả năng thích ứng tốt với điều kiện đất đai, khí hậu và khả năng kháng bệnh cao để làm gốc ghép. Khi cây có đường kính 7 - 10mm có thể tiến hành ghép. Dùng dao lam cắt ngang thân cây gốc ghép, chừa lại 5 - 7cm, sau đó chẻ dọc thân gốc ghép khoảng 1,5 - 2cm. Cắt vát chồi ghép 3 loại chồi đã nêu trên rồi ghép vào thân gốc ghép đã chẻ đôi theo kiểu ghép nêm. Có thể dùng dây ghép chuyên dụng tự hủy hoặc dùng kẹp giữ chặt chồi ghép và gốc ghép; để cây nơi thoáng mát, không tưới nước cho đến khi thấy chồi phát triển ở nách lá. Tháo kẹp và tưới nước vừa đủ độ ẩm cho cây nhanh phát triển. Tiếp tục chăm sóc bằng cách tưới thêm phân, phòng trừ sâu bệnh cho cây đến khi có khoảng 5-6 lá, cao 40-50cm, thì đem trồng.
Uốn cong cây
Ngoài việc trồng các giống đu đủ lai F1 thấp cây hoặc sử dụng phương pháp ghép, người ta còn áp dụng kỹ thuật uốn cong để hạ chiều cao cây. Với phương pháp này, các cây con được trồng trên luống cao 30-40cm, rộng 1-1,2m. Khi cây cao khoảng 30cm bắt đầu tiến hành uốn cong, làm cho phần thân gần gốc tạo thành một góc khoảng 30 độ so với mặt luống.
Chú ý: Uốn cong từ từ, tránh làm gãy thân, xước vỏ. Dùng cọc và dây mềm để buộc cố định cho đến khi cây phát triển ổn định. Với phương pháp này, có thể làm cho cây có dạng thấp, ít tốn công chăm sóc, thu hái, đặc biệt có thể tăng được mật độ trồng nên năng suất và lợi nhuận tăng.
Có thể điều chỉnh độ cao của cây đu đủ bằng phương pháp ghép mắt hoặc uốn cong.
Phương pháp ghép
- Có 3 loại mắt ghép được chọn ghép cho đu đủ là mắt ghép lấy từ chồi ngọn của cây con; lấy từ đốt thân bên dưới chồi ngọn cây con có 2 - 3 mầm lá; và lấy từ cây mẹ đã cho trái. Sau khi cây cho trái, người ta dùng các chất điều hòa sinh trưởng như GA3 hay GA3 + BA phun lên thân giúp cây phát triển nhiều chồi non để khai thác mắt ghép.
- Cách ghép: Ngâm hạt trong nước ấm 10 - 12 giờ, để ráo rồi gieo hạt trong bầu đất có kích thước 10 x 15cm làm cây gốc. Có thể chọn các giống đu đủ thuần của địa phương, có khả năng thích ứng tốt với điều kiện đất đai, khí hậu và khả năng kháng bệnh cao để làm gốc ghép. Khi cây có đường kính 7 - 10mm có thể tiến hành ghép. Dùng dao lam cắt ngang thân cây gốc ghép, chừa lại 5 - 7cm, sau đó chẻ dọc thân gốc ghép khoảng 1,5 - 2cm. Cắt vát chồi ghép 3 loại chồi đã nêu trên rồi ghép vào thân gốc ghép đã chẻ đôi theo kiểu ghép nêm. Có thể dùng dây ghép chuyên dụng tự hủy hoặc dùng kẹp giữ chặt chồi ghép và gốc ghép; để cây nơi thoáng mát, không tưới nước cho đến khi thấy chồi phát triển ở nách lá. Tháo kẹp và tưới nước vừa đủ độ ẩm cho cây nhanh phát triển. Tiếp tục chăm sóc bằng cách tưới thêm phân, phòng trừ sâu bệnh cho cây đến khi có khoảng 5-6 lá, cao 40-50cm, thì đem trồng.
Uốn cong cây
Ngoài việc trồng các giống đu đủ lai F1 thấp cây hoặc sử dụng phương pháp ghép, người ta còn áp dụng kỹ thuật uốn cong để hạ chiều cao cây. Với phương pháp này, các cây con được trồng trên luống cao 30-40cm, rộng 1-1,2m. Khi cây cao khoảng 30cm bắt đầu tiến hành uốn cong, làm cho phần thân gần gốc tạo thành một góc khoảng 30 độ so với mặt luống.
Chú ý: Uốn cong từ từ, tránh làm gãy thân, xước vỏ. Dùng cọc và dây mềm để buộc cố định cho đến khi cây phát triển ổn định. Với phương pháp này, có thể làm cho cây có dạng thấp, ít tốn công chăm sóc, thu hái, đặc biệt có thể tăng được mật độ trồng nên năng suất và lợi nhuận tăng.
(Theo tài liệu của Trung tâm Khuyến nông TP. Hồ Chí Minh)
