Mình có trại trùn quế ở Cần Thơ (Bình Thủy), qua một thời gian tìm hiểu và nuôi thử con trùn quế thì có một số kinh nghiệm chia sẻ cho bà con nào có ý muốn nuôi như sau:
1. Xác định nguồn thức ăn:
Con trùn quế là loài ăn tạp, chúng ăn được hầu hết các loại phân động vật, rau-củ-quả-lá-cỏ, giấy, vải, bã trà, cơm thừa, cám, các loại tinh bột..v..v.. Tuy nhiên, thức ăn của chúng phải ở dạng nhuyễn, nhão và hoai (dân miền nam gọi là "mục", miền trung là "vữa") vì chúng không có răng.
a- Loại thức ăn mà chúng thích nhất:
Tinh bột (bao gồm giấy) > Trái cây (ngọt) > Phân bò > Rau-củ-cỏ > Phân chuồng (heo, gà, vịt).
Tuy nhiên Phân là loại thức ăn chủ lực nhất cho chúng vì dễ kiếm với số lượng lớn, giá thành rẻ nên khi bà con muốn nuôi trùn quy mô lớn cần phải tìm vị trí gần các trại chăn nuôi để dễ hoạt động.
b- Cách ủ thức ăn:
- Với phân bò tươi: Tưới nước vừa đủ độ sệt, khuấy đều 2-3 lần/ngày để làm nhuyễn và loại trừ Amoniac (nước tiểu) ủ trong 2 tuần đối với phân bò thịt và 3-4 tuần đối với phân bò sữa là có thể cho ăn được.
- Phân chuồng: loại phân này chứa nhiều mùn (phân heo) hoặc khoáng (phân gà) và thời gian ủ cần lâu hơn rất nhiều từ 2-3 tháng.
- Rau-củ-lá: Cần xay nhuyễn và ủ chung với phân bò theo tỉ lệ 7 rau - 3 phân (đã hoai) trong 3-4 ngày, tưới giữ ẩm sền sệt. không nên dùng các loại rau củ có tinh dầu.
- Cỏ: bỏ gốc, rải đều lên mặt luống trước khi cho ăn bằng phân bên trên. Cỏ giúp giữ độ thoáng trong luống và tạo không gian để trùn cặp đôi sinh sản.
- Tinh bột: xay nhuyễn, nấu sơ để nguội, hòa với chút nước sền sệt rồi có thể cho ăn ngay.
- Trái cây: Trùn rất mê trái ngọt như xoài, có thể cho ăn ngay tuy nhiên trái cây thì thu hút kiến và có 1 cách để tránh kiến đó là dùng ít nước ủ phân bò trộn chung với trái cây xay nhuyễn để qua 1 ngày hãy cho ăn.
-Giấy, vải: để ẩm mục trùn sẽ ăn hết tuy nhiên không nên cho trùn ăn giấy có mực như giấy báo vì trùn sẽ nhiễm chì, trùn không ăn vải cotton hay các loại nilông.
c- Ước tính lượng thức ăn và cách phối trộn bữa ăn:
- Theo lý thuyết thì cứ 100m2 nuôi trùn sẽ có khoảng 200-300 kg trùn giống và lượng thức ăn cần vào khoảng 4m3 các loại, tầm 1.600 kg thức ăn/tháng (không tính lượng nước ẩm).
- Tùy theo mục đích sản phẩm đầu ra cần gì mà phối trộn bữa ăn thích hợp bên cạnh thức ăn chính là phân bò.
- Phân bò thịt, phân chuồng bà con có thể cho ăn thoải mái, riêng phân bò sữa rất giàu đạm dễ gây chứng biếng ăn, no hơi nằm trườn trên trùn nên tỉ lệ cho ăn tốt nhất là 50%.
2. Đảm bảo môi trường sống cho trùn:
a- Phương thức nuôi:
- Xây chuồng, bể: đây là cách nuôi cổ điển, chuồng xây bằng gạch hoặc vách tôn cao 40cm có mái che ánh sáng-mưa, nền chuồng có độ nghiêng thấp 1-2 bên, bằng đất nện chặt hoặc tráng xi măng có rãnh thoát nước.
- Thùng, chậu: thích hợp với quy mô nhỏ hoặc tận dụng diện tích trên không xếp chồng, dễ dàng vận chuyển, thu hoạch. Hiện tại các doanh nghiệp nuôi trùn trên thế giới như ở Úc, Nhật đều dùng cách này.
-Khay: Phương pháp nuôi mới của người châu Âu, còn được gọi là nuôi ăn xuống (có người tự đặt là nuôi chìm), ý chỉ là nuôi trùn trong điều kiện hạn chế tối đa ánh sáng mà trùn sợ, đánh lừa cảm nhận của trùn và giữ nhiệt độ thích hợp (Châu âu là vùng ôn đới), dùng những cặp khay lưới xếp chồng lên nhau, khay trên trùn và khay dưới là thức ăn. Cách này tận dụng được diện tích và thu hoạch phân trùn bằng cách gạt lớp phân ở khay trên qua lớp lưới.
Dù với phương thức nuôi nào thì cũng luôn cẩn đảm bảo được các tiêu chí: bóng râm/tối, độ ẩm > 60%, nhiệt độ từ 22-30oC.
b- Nguồn nước:
- Bà con nuôi trùn lưu ý nguồn nước rất quan trọng, ngoài việc dùng để hòa thức ăn còn được dùng để tưới giữ ẩm, cung cấp oxy thường xuyên cho luống trùn. Nước phải đảm bảo không bị nhiễm phèn, nhiễm mặn (trùn sẽ... trèo tường vượt ngục bỏ trốn), nhiễm thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật, nhiễm vôi (trùn sẽ chết).
- Nếu nuôi trùn tại nhà và dùng nước máy cần trữ nước và phơi không khí qua 48h để bay hơi clo.
- Không dùng nước lạnh dưới 20 độ hoặc vòi phun mạnh để tưới giữ ẩm, trùn sẽ sợ và chui xuống đáy để trốn ảnh hưởng tới khả năng ăn và sinh sản.
c- Ánh sáng:
- Trùn quế là loài hoạt động trong râm và tối, chúng rất sợ ánh sáng mặt trời, ánh sáng từ bóng đèn và hoạt động chủ yếu vào buổi tối. Ngoài mái che râm vào ban ngày bà con nên dùng thêm các tấm phủ tối có khả năng giữ ẩm như vải bố để giúp trùn có thể hoạt động thêm vào ban ngày (ăn, quấn và sinh sản).
d- Nhiệt độ:
- Trùn chỉ thích nghi với ngưỡng nhiệt môi trường từ 22-30oC, môi trường sống lạnh chúng sẽ ngủ đông hoặc chết, ngược lại quá nóng chúng sẽ bỏ trốn.
- Khi thời tiết lạnh: có thể cho ăn với lớp phân dầy và đặc hơn, làm ấm nước lạnh ở ngưỡng 30-32oC để tưới ẩm, hoặc phun khí ấm xung quanh chuồng nuôi.
-Với thời tiết nóng oi bức: thường xuyên kiểm tra tưới nước giữ ẩm, tăng độ che mát xung quanh chuồng nuôi.
3. Hoạt động nuôi trùn:
- Ngày đầu tiên rất dễ xuất hiện kiến, chúng bị thu hút bởi trùn chết. Sau khi thả giống bà con kiểm tra loại bỏ trùn chết, làm rãnh nước hoặc dùng thuốc xung quanh chuồng nuôi.
- Ngày thứ 2 đến ngày thứ 3: Trùn sẽ tìm cách trèo tường bỏ trốn, lý do là vì lạ với môi trường sống mới, trùn rất nhạy cảm. Bà con bôi kem đánh răng không đường xung quanh miệng chuồng để chặn trùn.
- Ngày thứ 4 đến ngày thứ 10: Trùn dần quen môi trường mới nhưng chúng chỉ hoạt động ở tầng dưới, rất hạn chế lên trên mặt luống. Bà con chưa cần cho ăn lúc này, cú để trùn thích nghi vì chúng vẫn ăn lượng phân dư trong sinh khối.
- Ngày 10 trở đi: Trùn đã quen và sống mạnh dạn, bà con bắt đầu cho ăn bình thường.
- sau 45 ngày: với điều kiện cho ăn tốt, trùn trưởng thành và bắt đầu sinh sản.
- Từ 2-3 tháng: bà con có thể tách luống nhân rộng chăn nuôi.
Thân!
1. Xác định nguồn thức ăn:
Con trùn quế là loài ăn tạp, chúng ăn được hầu hết các loại phân động vật, rau-củ-quả-lá-cỏ, giấy, vải, bã trà, cơm thừa, cám, các loại tinh bột..v..v.. Tuy nhiên, thức ăn của chúng phải ở dạng nhuyễn, nhão và hoai (dân miền nam gọi là "mục", miền trung là "vữa") vì chúng không có răng.
a- Loại thức ăn mà chúng thích nhất:
Tinh bột (bao gồm giấy) > Trái cây (ngọt) > Phân bò > Rau-củ-cỏ > Phân chuồng (heo, gà, vịt).
Tuy nhiên Phân là loại thức ăn chủ lực nhất cho chúng vì dễ kiếm với số lượng lớn, giá thành rẻ nên khi bà con muốn nuôi trùn quy mô lớn cần phải tìm vị trí gần các trại chăn nuôi để dễ hoạt động.
b- Cách ủ thức ăn:
- Với phân bò tươi: Tưới nước vừa đủ độ sệt, khuấy đều 2-3 lần/ngày để làm nhuyễn và loại trừ Amoniac (nước tiểu) ủ trong 2 tuần đối với phân bò thịt và 3-4 tuần đối với phân bò sữa là có thể cho ăn được.
- Phân chuồng: loại phân này chứa nhiều mùn (phân heo) hoặc khoáng (phân gà) và thời gian ủ cần lâu hơn rất nhiều từ 2-3 tháng.
- Rau-củ-lá: Cần xay nhuyễn và ủ chung với phân bò theo tỉ lệ 7 rau - 3 phân (đã hoai) trong 3-4 ngày, tưới giữ ẩm sền sệt. không nên dùng các loại rau củ có tinh dầu.
- Cỏ: bỏ gốc, rải đều lên mặt luống trước khi cho ăn bằng phân bên trên. Cỏ giúp giữ độ thoáng trong luống và tạo không gian để trùn cặp đôi sinh sản.
- Tinh bột: xay nhuyễn, nấu sơ để nguội, hòa với chút nước sền sệt rồi có thể cho ăn ngay.
- Trái cây: Trùn rất mê trái ngọt như xoài, có thể cho ăn ngay tuy nhiên trái cây thì thu hút kiến và có 1 cách để tránh kiến đó là dùng ít nước ủ phân bò trộn chung với trái cây xay nhuyễn để qua 1 ngày hãy cho ăn.
-Giấy, vải: để ẩm mục trùn sẽ ăn hết tuy nhiên không nên cho trùn ăn giấy có mực như giấy báo vì trùn sẽ nhiễm chì, trùn không ăn vải cotton hay các loại nilông.
c- Ước tính lượng thức ăn và cách phối trộn bữa ăn:
- Theo lý thuyết thì cứ 100m2 nuôi trùn sẽ có khoảng 200-300 kg trùn giống và lượng thức ăn cần vào khoảng 4m3 các loại, tầm 1.600 kg thức ăn/tháng (không tính lượng nước ẩm).
- Tùy theo mục đích sản phẩm đầu ra cần gì mà phối trộn bữa ăn thích hợp bên cạnh thức ăn chính là phân bò.
- Phân bò thịt, phân chuồng bà con có thể cho ăn thoải mái, riêng phân bò sữa rất giàu đạm dễ gây chứng biếng ăn, no hơi nằm trườn trên trùn nên tỉ lệ cho ăn tốt nhất là 50%.
2. Đảm bảo môi trường sống cho trùn:
a- Phương thức nuôi:
- Xây chuồng, bể: đây là cách nuôi cổ điển, chuồng xây bằng gạch hoặc vách tôn cao 40cm có mái che ánh sáng-mưa, nền chuồng có độ nghiêng thấp 1-2 bên, bằng đất nện chặt hoặc tráng xi măng có rãnh thoát nước.
- Thùng, chậu: thích hợp với quy mô nhỏ hoặc tận dụng diện tích trên không xếp chồng, dễ dàng vận chuyển, thu hoạch. Hiện tại các doanh nghiệp nuôi trùn trên thế giới như ở Úc, Nhật đều dùng cách này.
-Khay: Phương pháp nuôi mới của người châu Âu, còn được gọi là nuôi ăn xuống (có người tự đặt là nuôi chìm), ý chỉ là nuôi trùn trong điều kiện hạn chế tối đa ánh sáng mà trùn sợ, đánh lừa cảm nhận của trùn và giữ nhiệt độ thích hợp (Châu âu là vùng ôn đới), dùng những cặp khay lưới xếp chồng lên nhau, khay trên trùn và khay dưới là thức ăn. Cách này tận dụng được diện tích và thu hoạch phân trùn bằng cách gạt lớp phân ở khay trên qua lớp lưới.
Dù với phương thức nuôi nào thì cũng luôn cẩn đảm bảo được các tiêu chí: bóng râm/tối, độ ẩm > 60%, nhiệt độ từ 22-30oC.
b- Nguồn nước:
- Bà con nuôi trùn lưu ý nguồn nước rất quan trọng, ngoài việc dùng để hòa thức ăn còn được dùng để tưới giữ ẩm, cung cấp oxy thường xuyên cho luống trùn. Nước phải đảm bảo không bị nhiễm phèn, nhiễm mặn (trùn sẽ... trèo tường vượt ngục bỏ trốn), nhiễm thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật, nhiễm vôi (trùn sẽ chết).
- Nếu nuôi trùn tại nhà và dùng nước máy cần trữ nước và phơi không khí qua 48h để bay hơi clo.
- Không dùng nước lạnh dưới 20 độ hoặc vòi phun mạnh để tưới giữ ẩm, trùn sẽ sợ và chui xuống đáy để trốn ảnh hưởng tới khả năng ăn và sinh sản.
c- Ánh sáng:
- Trùn quế là loài hoạt động trong râm và tối, chúng rất sợ ánh sáng mặt trời, ánh sáng từ bóng đèn và hoạt động chủ yếu vào buổi tối. Ngoài mái che râm vào ban ngày bà con nên dùng thêm các tấm phủ tối có khả năng giữ ẩm như vải bố để giúp trùn có thể hoạt động thêm vào ban ngày (ăn, quấn và sinh sản).
d- Nhiệt độ:
- Trùn chỉ thích nghi với ngưỡng nhiệt môi trường từ 22-30oC, môi trường sống lạnh chúng sẽ ngủ đông hoặc chết, ngược lại quá nóng chúng sẽ bỏ trốn.
- Khi thời tiết lạnh: có thể cho ăn với lớp phân dầy và đặc hơn, làm ấm nước lạnh ở ngưỡng 30-32oC để tưới ẩm, hoặc phun khí ấm xung quanh chuồng nuôi.
-Với thời tiết nóng oi bức: thường xuyên kiểm tra tưới nước giữ ẩm, tăng độ che mát xung quanh chuồng nuôi.
3. Hoạt động nuôi trùn:
- Ngày đầu tiên rất dễ xuất hiện kiến, chúng bị thu hút bởi trùn chết. Sau khi thả giống bà con kiểm tra loại bỏ trùn chết, làm rãnh nước hoặc dùng thuốc xung quanh chuồng nuôi.
- Ngày thứ 2 đến ngày thứ 3: Trùn sẽ tìm cách trèo tường bỏ trốn, lý do là vì lạ với môi trường sống mới, trùn rất nhạy cảm. Bà con bôi kem đánh răng không đường xung quanh miệng chuồng để chặn trùn.
- Ngày thứ 4 đến ngày thứ 10: Trùn dần quen môi trường mới nhưng chúng chỉ hoạt động ở tầng dưới, rất hạn chế lên trên mặt luống. Bà con chưa cần cho ăn lúc này, cú để trùn thích nghi vì chúng vẫn ăn lượng phân dư trong sinh khối.
- Ngày 10 trở đi: Trùn đã quen và sống mạnh dạn, bà con bắt đầu cho ăn bình thường.
- sau 45 ngày: với điều kiện cho ăn tốt, trùn trưởng thành và bắt đầu sinh sản.
- Từ 2-3 tháng: bà con có thể tách luống nhân rộng chăn nuôi.
Thân!
Last edited by a moderator:
