"Biên Hoà có bưởi Thanh Trà
Thủ Đức nem nướng , Điện Bà Tây Ninh"
Mỗi vùng đất có những niềm tự hào riêng về đặc sản của mình . Nhắc tới Biên Hòa là nhắc tới bưởi Tân Triều nổi tiếng . Có người cắc cớ : Tân Triều thuộc về huyện Vĩnh Cửu , tại sao bưởi Tân Triều lại "đầu quân" cho Biên Hòa được ? Ồ! Hỏi thế là không hiểu về đất Trấn Biên rồi . Địa danh Biên Hòa xuất hiện từ năm 1808 , trải qua bao thăng trầm lịch sử , tách rồi nhập , nó lại được biết dưới tên Đồng Nai . Nhưng dẫu sao , nhiều người vẫn quen gọi bưởi Tân Triều là bưởi Biên Hoà . Gọi thế cũng không sai chút nào . Mặc dầu thật ra , khắp đất Biên , không chỗ nào thích hợp với bưởi bằng Tân Triều . Có lẽ do vấn đề thổ nhưỡng chăng ?
>Có thể biết gì về bưởi nhỉ ?
Bưởi ( tên khoa học là Citrus grandis linn hay Citrus grandis Osbeck thuộc họ Cam _ Rutaceae ) có thân gai cao từ 1,5-4m hoặc hơn , nhiều nhánh , sống lâu năm . Lá lớn , dai , nguyên . Trong lá có dầu , chủ yếu Dipenten , Linalola và Xitrala . Hoa bưởi trắng , mọc đơn hay thành chùm từ 2 tới 10 hoa với 4-5 lá đài , 4-5 cánh hoa , nhiều nhị và 5-10 tâm bì . Quả bưởi hình cầu đường kính từ 10-13cm , màu xanh , khi chín hơi ngả vàng , có vỏ dày 1-2 cm .Vỏ ngoài chứa Este và khoảng 26% Xitrala . Vỏ trong có Narigin , đường Ramnoza , Vitamin A , C , Hesperidin . Múi bưởi chứa 9% axit xitric , 14% đường , các men , các Vitamin như A, C, B1. Có rất nhiều loại cũng như nhiều cách phân biệt loại bưởi : bưởi Thanh ( gốc Huế ) bưởi Long ( gốc Tiền Giang ) , bưởi 5 Roi ( gốc Cần Thơ , Vĩnh Long ) , bưởi Xiêm Vang , bưởi đường lá cam ( lá như lá cam ) , bưởi đường hồng , bưởi đường núm , bười da láng , bưởi da xanh , bưởi da cóc , bưởi bung , bưởi chùm , bưởi ổi .... Mỗi năm , bưởi ra hoa khoảng 2 lần , nhất là những tháng mưa .Dễ dàng ra trái vụ . Bưởi thích hợp với đất phù sa, nhiều mùn và khí hậu mát mẻ.
Với tôi , bưởi gắn liền từ những thú vui thuở nhỏ . Những đứa trẻ vùng quê hiếm hoi trò chơi đã say sưa ngắm những tia lửa xanh lét bắn lên từ những hạt bưởi được xỏ xâu thành chùm rồi hí hửng bảo nhau " Không thua gì pháo hoa , bây ha ! " Nhưng người lớn thì không quan tâm đến điều đó mà chỉ để ý đến mớ bụi than được thu về từ đám hạt bưởi đó để trị bệnh chốc đầu . Nếu không đem đốt , thì hạt già có thể trị sỏi thận khi được ngâm trong nước tạo thành một chất sệt như keo dính . Còn vỏ hạt chứa nhiều pectin lại có tác dụng cầm máu .Khi cảm cúm , nhức đầu , nồi xông trong đó có lá bưởi là vị thuốc khá hữu hiệu . Nhớ một lần tôi bị lạnh , Má tôi sắc nước lá bưởi cho tôi uống . Theo lời Má , nó tốt cho những ai cảm , sốt ho , đầy hơi , kém ăn .... Chúa ơi ! Lá bưởi thơm ơi là thơm mà sao nước đắng ơi là đắng ! Vậy là lén lén Má quay đi , tôi ...... đổ luôn chén nước chứa bao nhiêu công sức của Má . Khờ khạo làm sao đâu ! Nhưng nếu được ngâm chân hay tắm thì tuyệt vô cùng . Nó không những mang lại cảm giác dễ chịu , xoá tan mọi mệt mỏi mà còn giảm đau cho những ai trúng phong tê bại ..... Lá non nướng lên xoa chỗ đau giúp tan máu bầm cho người sai khớp , sưng , bong gân hay gãy xương .... Hoa bưởi có mùi thơm nồng nàn và quyến rũ . Có lẽ thế mà Nguyễn Bính cứ bị nó vướng víu vào những giấc mơ một cách kì lạ . Hoa bưởi có mặt trong khá nhiều món ăn đòi hỏi "vị " và "mùi" song hành như chè sen , chè hoa cau ,chè thạch , bánh dẻo , xôi vò , xu xoa , ....Đặc biệt là món mía ướp hoa bưởi vừa ngọt ngào vừa đậm đà, vừa giản dị lại vừa cầu kì . Ướp sao để mía được tẩm thứ hương hoa thơm mà không gắt là cả một nghệ thuật .... Vỏ bưởi tưởng bỏ đi nhưng thật ra vô cùng hữu dụng . Nó không chỉ trị cao huyết áp , đau bụng , ăn không tiêu , ho , táo , đau do lá lách to ... mà còn nhuận tràng , thông lợi , trừ đờm , trị phong hoà huyết và tiêu mỡ nữa . Nào chỉ là làm thuốc , vỏ bưởi còn là món ăn khá ngon và rẻ tiền , Bạn dùng chè bưởi chưa nhỉ ? ( giải nhiệt đó ) Vỏ bưởi qua sơ chế đem nấu cùng đậu xanh , rưới thêm chút nước cốt dừa béo ngậy , đập thêm chút đá nếu là trời nóng hay ăn lúc còn nghi ngút khói trong những đêm khuya , khi hơi sương bắt đầu buông lành lạnh đôi vai ....thì sẻ cảm nhận được hết hương vị của thứ chè tưởng đơn giản lại hoá phức tạp này Vỏ bưởi phơi nắng một ngày rồi đem hấp cách thuỷ , sau đó ngâm qua nước khế , bóp nhiều lần cho ra hết chất the rồi vắt thật khô , quết thật nhuyễn cho đến lúc dai và dẻo thì cho đu đủ bào , muối diêm , nước riềng , ớt , gia vị ..... gói với lá chùm ruột non và lá chuối . Treo lên độ 2 , 3 ngày là có món nem khá ngon .Cũng với thứ tưởng như vô dụng đó , đem hầm chân vịt ăn rất đặc biệt , chân vịt dai dai , vỏ bưởi giòn giòn sừn sựt , hấp dẫn vô cùng . Trong toàn bộ bưởi , có lẽ múi bưởi là phần được 'để ý" nhiều nhất .Tiện lợi và phổ biến nhất là đem chấm với muối ớt thật cay . Ui ! Bưởi chua chua ngọt ngọt , ớt cay đỏ cả mắt . Ăn mà có cảm giác tê đến tận đầu lưỡi .... Ngon phải biết !Các ca sĩ hay những người bị tiểu đường phải bắt buộc dùng bưởi hàng ngày thì chọn nước ép bưởi . Một thứ nước giải khát thơm và bổ dưỡng . Bưởi tách múi , trộn chung với rau răm , tôm , đậu phộng , và ít khô mực nướng xé nhỏ đưa cay với đế thì .... đúng là quên đời .Về Tân Triều , bạn sẽ được mời món sườn heo nấu bưởi chua chua ngọt ngọt rất ngon và lạ miệng làm bạn ngon miệng hơn với bữa cơm đạm bạc chốn quê nghèo .....
Và tôi , ấn tượng nhất là những buổi chiều , khi mặt trời dần buông , đâu đấy ở trong xóm nhỏ , ai đó đốt lên một vài miếng vỏ bưởi . Với nhân gian , vừa có tác dụng trừ tà , vừa mang lại không gian thông thoáng , sạch sẽ . Còn tôi , hương bưởi dịu dàng quanh quẩn theo làn khói như mang lại cái gì vừa gần gũi vừa rất xa vời ....rất nhẹ nhàng mông lung ...... không hiểu sao đuổi theo hoài mà chẳng được ?
Penguin
Thủ Đức nem nướng , Điện Bà Tây Ninh"
Mỗi vùng đất có những niềm tự hào riêng về đặc sản của mình . Nhắc tới Biên Hòa là nhắc tới bưởi Tân Triều nổi tiếng . Có người cắc cớ : Tân Triều thuộc về huyện Vĩnh Cửu , tại sao bưởi Tân Triều lại "đầu quân" cho Biên Hòa được ? Ồ! Hỏi thế là không hiểu về đất Trấn Biên rồi . Địa danh Biên Hòa xuất hiện từ năm 1808 , trải qua bao thăng trầm lịch sử , tách rồi nhập , nó lại được biết dưới tên Đồng Nai . Nhưng dẫu sao , nhiều người vẫn quen gọi bưởi Tân Triều là bưởi Biên Hoà . Gọi thế cũng không sai chút nào . Mặc dầu thật ra , khắp đất Biên , không chỗ nào thích hợp với bưởi bằng Tân Triều . Có lẽ do vấn đề thổ nhưỡng chăng ?
>Có thể biết gì về bưởi nhỉ ?
Bưởi ( tên khoa học là Citrus grandis linn hay Citrus grandis Osbeck thuộc họ Cam _ Rutaceae ) có thân gai cao từ 1,5-4m hoặc hơn , nhiều nhánh , sống lâu năm . Lá lớn , dai , nguyên . Trong lá có dầu , chủ yếu Dipenten , Linalola và Xitrala . Hoa bưởi trắng , mọc đơn hay thành chùm từ 2 tới 10 hoa với 4-5 lá đài , 4-5 cánh hoa , nhiều nhị và 5-10 tâm bì . Quả bưởi hình cầu đường kính từ 10-13cm , màu xanh , khi chín hơi ngả vàng , có vỏ dày 1-2 cm .Vỏ ngoài chứa Este và khoảng 26% Xitrala . Vỏ trong có Narigin , đường Ramnoza , Vitamin A , C , Hesperidin . Múi bưởi chứa 9% axit xitric , 14% đường , các men , các Vitamin như A, C, B1. Có rất nhiều loại cũng như nhiều cách phân biệt loại bưởi : bưởi Thanh ( gốc Huế ) bưởi Long ( gốc Tiền Giang ) , bưởi 5 Roi ( gốc Cần Thơ , Vĩnh Long ) , bưởi Xiêm Vang , bưởi đường lá cam ( lá như lá cam ) , bưởi đường hồng , bưởi đường núm , bười da láng , bưởi da xanh , bưởi da cóc , bưởi bung , bưởi chùm , bưởi ổi .... Mỗi năm , bưởi ra hoa khoảng 2 lần , nhất là những tháng mưa .Dễ dàng ra trái vụ . Bưởi thích hợp với đất phù sa, nhiều mùn và khí hậu mát mẻ.
Với tôi , bưởi gắn liền từ những thú vui thuở nhỏ . Những đứa trẻ vùng quê hiếm hoi trò chơi đã say sưa ngắm những tia lửa xanh lét bắn lên từ những hạt bưởi được xỏ xâu thành chùm rồi hí hửng bảo nhau " Không thua gì pháo hoa , bây ha ! " Nhưng người lớn thì không quan tâm đến điều đó mà chỉ để ý đến mớ bụi than được thu về từ đám hạt bưởi đó để trị bệnh chốc đầu . Nếu không đem đốt , thì hạt già có thể trị sỏi thận khi được ngâm trong nước tạo thành một chất sệt như keo dính . Còn vỏ hạt chứa nhiều pectin lại có tác dụng cầm máu .Khi cảm cúm , nhức đầu , nồi xông trong đó có lá bưởi là vị thuốc khá hữu hiệu . Nhớ một lần tôi bị lạnh , Má tôi sắc nước lá bưởi cho tôi uống . Theo lời Má , nó tốt cho những ai cảm , sốt ho , đầy hơi , kém ăn .... Chúa ơi ! Lá bưởi thơm ơi là thơm mà sao nước đắng ơi là đắng ! Vậy là lén lén Má quay đi , tôi ...... đổ luôn chén nước chứa bao nhiêu công sức của Má . Khờ khạo làm sao đâu ! Nhưng nếu được ngâm chân hay tắm thì tuyệt vô cùng . Nó không những mang lại cảm giác dễ chịu , xoá tan mọi mệt mỏi mà còn giảm đau cho những ai trúng phong tê bại ..... Lá non nướng lên xoa chỗ đau giúp tan máu bầm cho người sai khớp , sưng , bong gân hay gãy xương .... Hoa bưởi có mùi thơm nồng nàn và quyến rũ . Có lẽ thế mà Nguyễn Bính cứ bị nó vướng víu vào những giấc mơ một cách kì lạ . Hoa bưởi có mặt trong khá nhiều món ăn đòi hỏi "vị " và "mùi" song hành như chè sen , chè hoa cau ,chè thạch , bánh dẻo , xôi vò , xu xoa , ....Đặc biệt là món mía ướp hoa bưởi vừa ngọt ngào vừa đậm đà, vừa giản dị lại vừa cầu kì . Ướp sao để mía được tẩm thứ hương hoa thơm mà không gắt là cả một nghệ thuật .... Vỏ bưởi tưởng bỏ đi nhưng thật ra vô cùng hữu dụng . Nó không chỉ trị cao huyết áp , đau bụng , ăn không tiêu , ho , táo , đau do lá lách to ... mà còn nhuận tràng , thông lợi , trừ đờm , trị phong hoà huyết và tiêu mỡ nữa . Nào chỉ là làm thuốc , vỏ bưởi còn là món ăn khá ngon và rẻ tiền , Bạn dùng chè bưởi chưa nhỉ ? ( giải nhiệt đó ) Vỏ bưởi qua sơ chế đem nấu cùng đậu xanh , rưới thêm chút nước cốt dừa béo ngậy , đập thêm chút đá nếu là trời nóng hay ăn lúc còn nghi ngút khói trong những đêm khuya , khi hơi sương bắt đầu buông lành lạnh đôi vai ....thì sẻ cảm nhận được hết hương vị của thứ chè tưởng đơn giản lại hoá phức tạp này Vỏ bưởi phơi nắng một ngày rồi đem hấp cách thuỷ , sau đó ngâm qua nước khế , bóp nhiều lần cho ra hết chất the rồi vắt thật khô , quết thật nhuyễn cho đến lúc dai và dẻo thì cho đu đủ bào , muối diêm , nước riềng , ớt , gia vị ..... gói với lá chùm ruột non và lá chuối . Treo lên độ 2 , 3 ngày là có món nem khá ngon .Cũng với thứ tưởng như vô dụng đó , đem hầm chân vịt ăn rất đặc biệt , chân vịt dai dai , vỏ bưởi giòn giòn sừn sựt , hấp dẫn vô cùng . Trong toàn bộ bưởi , có lẽ múi bưởi là phần được 'để ý" nhiều nhất .Tiện lợi và phổ biến nhất là đem chấm với muối ớt thật cay . Ui ! Bưởi chua chua ngọt ngọt , ớt cay đỏ cả mắt . Ăn mà có cảm giác tê đến tận đầu lưỡi .... Ngon phải biết !Các ca sĩ hay những người bị tiểu đường phải bắt buộc dùng bưởi hàng ngày thì chọn nước ép bưởi . Một thứ nước giải khát thơm và bổ dưỡng . Bưởi tách múi , trộn chung với rau răm , tôm , đậu phộng , và ít khô mực nướng xé nhỏ đưa cay với đế thì .... đúng là quên đời .Về Tân Triều , bạn sẽ được mời món sườn heo nấu bưởi chua chua ngọt ngọt rất ngon và lạ miệng làm bạn ngon miệng hơn với bữa cơm đạm bạc chốn quê nghèo .....
Và tôi , ấn tượng nhất là những buổi chiều , khi mặt trời dần buông , đâu đấy ở trong xóm nhỏ , ai đó đốt lên một vài miếng vỏ bưởi . Với nhân gian , vừa có tác dụng trừ tà , vừa mang lại không gian thông thoáng , sạch sẽ . Còn tôi , hương bưởi dịu dàng quanh quẩn theo làn khói như mang lại cái gì vừa gần gũi vừa rất xa vời ....rất nhẹ nhàng mông lung ...... không hiểu sao đuổi theo hoài mà chẳng được ?
Penguin
Last edited:
