Tự mình kinh doanh thì có thể có 2 trường hợp
trái ngược nhau: Khi lời lãi cao, thì làm ngày
chưa đủ tranh thủ làm đêm, nhưng khi làm lỗ vốn
thì lười, chẳng muốn làm, và chỉ làm khi việc
buộc phải làm thôi. Chính tôi đã trải qua cả
2 trường hợp ấy nhiều lần, và kéo dài từ khi học
xong phổ thông cho đến khi trốn khỏi Việt Nam.
Gần nhà tôi, có một anh kinh doanh làm lò gạch.
Trúng mánh lắm, và anh ta mở 2 lò gạch, thuê
người làm. Anh ta vừa đốc thúc, vừa coi sóc kỹ
thuật, và cùng làm với công nhân. Mệt quá, anh
ta ngã lăn ra. Đưa đi nhà thương thì bác sỹ nói
quá muộn. Anh đã bị lao lực quá lâu mà không biết
nên thân thể đã suy kiệt. Được vài hôm thì anh ta
chết, để lại vợ trẻ, một đứa con thơ, và một nắm
tiền. Lý Tiểu Long nổi tiếng cũng chết như vậy.
Kinh doanh có thể lời, có thể lỗ, nhưng hay dở
ở chỗ tính toán có gặp may hay không, chứ không
phải cậy vào bắp thịt và mồ hôi. Những thứ đó
rẻ tiền lắm. Một người hay lo thì bằng một kho
người hay làm là ý nghĩa như vậy.