Mít là loại cây có gỗ tốt, gốc có thể tới 1 mét đường kính,
nhưng Mít thót ngọn lại rất nhanh, vì chủ nó để nó mọc ra
nhiều cành để nuôi trái. Dù sao, bộ rễ Mít rất khủng, và
trung bình là 40-50 năm vẫn đang sung sức, đường kính gỗ
50-60 centimet, có đến 2 trăm ký trái, và còi đi cũng được
1 trăm ký trái.
*
Cưa Mít khi đường kính trên 20 centimet, thì gốc nó mọc lại
rất nhanh, nên cũng có thể nói ghép mắt vào gốc lúc này mọc
tốt . Tuy vậy, những cây mọc lại đời sau từ những gốc cây có
gỗ lớn thì bộ rễ cũ sẽ bị chết đi quá nửa, vì mầm non mọc lên
không đủ nhựa nuôi nó . Chỉ những rễ ở mé bên có mầm hay mắt
ghép mới sống, nhưng cũng thối cụt đi nhiều. Cả nửa bên kia
thân cây không có mắt ghép, thì rễ sẽ chết hết, mục ruỗng ra,
và gốc cũng mục ruỗng. Gỗ Mít thì rất tốt, sẽ không mục ruỗng,
nhưng gốc nó vẫn là một khúc gỗ chết, và cái mắt ghép ấy phải
tự phát triển thành gốc cho nó, và cái gốc này cũng cần có bộ
rễ tốt, nhưng điều này không thể, vì bộ rễ cũ chỉ nối nhựa với
mầm ghép qua một lớp gỗ mỏng còn sống thôi . Tôi không chắc
nó sống được bao lâu, nhưng mấy năm mà có nhiều trái thì cũng
được rồi, vì 1-2 năm đầu chưa chắc ra nổi trái đâu.
*
Cưa Mít khi đường kính nhỏ hơn, thì tình hình cũng không khác
chi mấy, mà bộ rễ chết ít hơn vì nó vốn chưa lớn lắm, nhưng
cũng không thể phát triển mạnh như mắt ghép lên thân có đường
kính nhỏ 1 năm hay mấy tháng được.
*
Vì vậy cả 2 bạn đều nói đúng: cưa thân ghép mắt có thể lớn
nhanh, chóng ra trái, nhưng không thể lớn thật to, năng suất
không cao, và không thể bền lâu mấy chục năm được.
*
Lối chặt cây để mầm mọc lên thường hay áp dụng cho gỗ Xoan,
chỉ 5 năm sau là chặt, đường kính gốc cũng được 20 centimet,
bằng đường kính cây mẹ 10 năm. Có khác là gỗ cây mẹ chắc,
nặng, đẹp và đắt hơn. Cây mọc lại gần như trùm lên gốc cũ, khôi
phục và tái sử dụng gần hoàn toàn bộ gốc và rễ cũ.
*
Đó là những trường hợp tốt, nhưng không phải cây nào cũng may
mắn thế . Trường hợp xấu nhất thì không mọc lên được. Các trường
hợp khác thì vào quãng chung chung ở giữa 2 trường hợp này.
*