Tràm Melaleuca leucadendra là loài cây phát triển nhanh , chịu được đất phèn và đất mặn ngập nước tại các vùng nhiệt đới thấp . Những vùng ngập nước hình thành nên các rễ tràm tự sinh trong khu vực . Chúng có khả năng tái sinh chồi , chịu lửa và cho nhiều sản phẩm gỗ và không thuộc gỗ như cột cừ , nhiên liệu , vật dụng gia đình , vật liệu xây dựng
Tại Việt Nam , loài tràm bản địa M. Cajuputi ở đồng bằng sông Cửu Long là loài đã và đang được sử dụng để trồng rừng song hiệu quả kinh tế chưa cao . Từ năm 1992 , được sự giúp đỡ về nguồn hạt giống của Trung tâm giống cây Lâm ngiệp Uùc ( thuộc CSIRO ) , Viện Khoa học Lâm nghiệp (KHLN ) Việt Nam đã đưa vào thử nghiệm 12 loài với 36 xuất xứ Tràm Uùc tại Long An và một số điểm thuộc đồng bằng sông Cửu Long . Theo GS Lê Ðình Khả , TS Hoàng Chương và cộng sự đã báo cáo và được công nhận của Vụ Khoa học Công nghệ và Chất lượng sản phẩm (KHCN&CLSP ) thuộc bộ NN&PTNT , đã chọn được loài M. Leucadendra là có sinh trưởng nhanh nhất , sau 5 năm loài này có thể tích thân cây là 10, 4 dm3-18,0 dm3/ cây , ngoài lá của xuất xứ này còn có chất lượng tinh dầu tốt và giá trị hơn hẳn tinh dầu của M. Cajuputi VN . Nhóm M. Cajuputi VN có sinh trưởng kém hơn rõ rệt ( thể tích thân cây 5,8-9,8dm3 / cây ) lá có hàm lượng tinh dầu cũng kém hơn .
>Hiện nay , Phân viện KHLN Nam bộ đã nghiên cứu và chọn ra một vài loại vừa nhập từ Uùc , có khả năng vừa cung cấp gỗ vừa cung cấp tinh dầu có giá trị trong xuất khẩu , góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế đối với cây Tràm Úc tại Việt Nam .
KỸ THUẬT GÂY TRỒNG
Ðặc tính sinh vật học
-Tràm M. Leucadendra là cây cao 250-45 m , thân thẳng với đường kính lên đến 1,5. hoặc một số nơi cây nhỏ hơn có thân cong hoặc xoắn . Thân cây có một lớp trắng mỏng như giấy , các nhánh thon dài có thể ngã xuống tạp cho cây có hình dáng rũ , lá màu xanh nhạt xen kẽ nhau , hình ngọn giáo , không có lông trừ những chồi non, hoa màu trắng hoặc trắng sữa , quả nang hình trụ , không cuống mocï thành hình cụm dọc theo nhánh cây .
-Tràm M. Leucadendra mọc tự nhiên thấy ở các vùng ven biển hoặc cận ven biển , ở vùng đất bồi nhiều đá .
-Ðiều kiện khí hậu : Lượng mua trung bình năm 422-4056 mm , chế độ mưa theo mùa , mùa khô từ 0-8 tháng , nhiệt độ tối đa trung bình tháng nóng nhất : 28-390C , tháng lạnh nhất 7-210C , nhiệt độ trung bình năm 19-290C ( một số nơi có 1-2 tháng sương giá )
-Ðối với VN : Ðiều kiện khí hậu nơi trồng Tràm : Có chế độ mưa mùa nhiệt đới , lượng mưa trung bình 1500-2000 mm , nhiệt độ trung bình 270C , tháng nóng nhất là 290C , tháng lạnh nhất là 260C . Ðất phèn mặn , độ chua cao , pH từ 3,2-3,5 . Mức độ ngập úng không cao , từ 0,6-0,8m kéo dài 2-3 tháng .
2-Kỹ thuật làm đất
-Xử lý dự bị : Chia làm 2 loại :
+ Loại 1 : Thành phần thảm thực vật gồm có cỏ năng , cỏ ống , cỏ bàng , cỏ mồm dày hoặc thưa , nhưng độ cao không quá 1m có thể xử lý hoặc không xử lý trước khi làm đất hoặc tuỳ theo điều kiện kinh tế .
+ Loại 2: Thành phần chủ yếu là Ðưng , Tràm Gió , Mua , Choại , Dớn và một số loại dây leo khác , dày hoặc từng đám . độ cao lớp thảm < 0,7 m , thì nhất thiết phải xử lý thực bì trứơc khi làm đất . Thời gian xử lý thực bì khoảng tháng 4 -tháng 5 . Có thể làm bằng máy hoặc thủ công .
-Làm đất :
+ Lên líp cao hoặc thấp : Tạo líp rộng 5-6m , cao 0,3-0,5 m , kênh rộng 4-5m ( bằng thủ công ) . Cao 0,1-0,2m , rộng 3-4m , kênh rộng 1,5-2,5m ( bằng máy Challengern "2step" ) hoặc sử dụng mặt đất tự nhiên, chỉ tạo hệ thống rãûnh thoát sâu 0,5m , rộng 1,5m , cách nhau khoảng 10m bằng máy đào ( Excavator )
+ Không lên líp : Cày lật đất toàn diện 2 lần bằng máy đào 3 chảo vào đầu mùa khô khi đất không bị lầy hoặc không cày trồng trên nền đất tự nhiên tuỳ từng điều kiện kinh tế ,
3- Kỹ thuật chọn cây con
-Cây rễ trần ( Tràm ta ) cây cao từ 0,8-1m , đường kính cổ rễ >1cm , hệ rễ phát triển tốt , cây không bị cụt ngọn , tuổi cây khoảng 9 tháng tới 1 năm , trước khi trồng nhất thiết phải ngâm trong nước chảy , có mái che khoảng 7-10 ngày cho hệ rễ mới sinh phát triển dài 2-3cm , chú ý bảo vệ hệ rễ khi vận chuyển , có thề trồng trước và sau mùa lụt .
-Cây ươm trong túi bầu ( Tràm Uùc ) : cây cao tối thiểu khoảng 30 cm , thân đã hoá gỗ , đường kính cổ rễ > 4mm , không sâu bệnh , cụt ngọn , hệ rễ phát triển tốt , tuổi cây 2 tháng trở lên , trồng sau mùa lụt .
4- Mật độ trồng :
-Tràm Uùc nên trồng mật độ 10.000- 15000 cây /ha, khoảng cách 1mx 0,7m
-Tràm ta : trồng mật độ 20000 cây /ha
5- Thời vụ trồng :
-Trồng cây trước màu lụt :chỉ nên áp dụng với Tràm ta nơi không lên líp được , Tràm Uùc cũng có thể trồng trong khoảng thời gian naỳ với những nơi đã được lên líp cao .
-Trồng sau màu lụt với cả 2 loại tràm , khi mực nước rút còn khoảng 50 cm so với mặt đất . Tràm Uùc trong bầu nên trồng khi nước rút hẳn , khi đất còn ẩm , tránh vỡ bầu .
6- Kỹ thuật trồng :
-Khi trồng nên dùng nọc hay bay để tạo lỗ đặt cây , trồng xong phải dậm nhẹ xung quanh hố để cây đứng thẳng và rễ cây tiếp xúc với đất .
-Cây rễ trần : Cắm bộ rễ gọn theo chiều dài rễ ây , xong dậm xung quanh cho cây đứng thẳng trong nước .
7- Chăm sóc :
-Sau 15- 20 ngày kiểm tra thấy tỉ lệ sống dưới 80 % phải trồng dặm .
-Không cần phải làm cỏ vun đất trong 2-3 năm đầu vì mật độ cây trồng rất dày .
-Khi rừng định hình ( hơn 3 năm ) có thể phát dây leo ,cây bụi , tỉa cành thấp tạo cho thân chính sinh trưởng .
8- Phòng chóng cháy rừng
-Thiết lập hệ thống kênh để phân chia lô trồng sao cho diện tích khu rừng trồng khoảng 20-25ha , bề rộng kênh khaỏng 4m , sâu 2m , bờ kênh rộng khoảng 5m và nên trồng cây khác với cây trồng trong lô .
-Hướng chiều dài của lô nên vuông góc vơi hướng chính trong mùa khô
-Phát sạch cỏ 2 bên bờ kênh vào màu khô
-Nên lắp cửa thoát nước các kênh vào cuối mùa lũ để duy trì độ ẩm của lòng kênh
-Lập đường ranh cản lửa , chòi canh
-Chuẩn bị dụng cụ , máy bơm vật liệu khác để chống cháy
-Tuần tra canh gác
9- Phòng chống sâu bệnh
-Có khoảng 12 loài côn trùng gây hại chủ yếu cho cây , nhất là Xén tóc đục thân cây Tràm tươi , nhóm sâu hại ngọn tràm non và sâu cuốn lá tràm .Ngoài việc trồng hỗn giao , chú ý chăm sóc cây có sức đề kháng cao , chú ý đến biện pháp phòng chống sâu bệnh hại ở vườn ươm nhằm hạn chế sâu bệnh là cần thiết .
-Phòng chống chuột :
+ Ở vườn ươm nên dùng bao nylon rào bao quanh vườn cao khoảng 80 cm , đặt bẫy và dùng thuốc chuột
+ Ở ngoài rừng nên phát sạch cỏ , cây bụi và những nơi trú ngụ của chuột xung quanh rừng . Nên kết hợp ác biện pháp : cơ học , hoá học , sinh học để phòng chống chuột
KS. PHÙNG CẨM THẠCH
( Phân viện Khoa học Lâm nghiệp Nam Bộ )
Tại Việt Nam , loài tràm bản địa M. Cajuputi ở đồng bằng sông Cửu Long là loài đã và đang được sử dụng để trồng rừng song hiệu quả kinh tế chưa cao . Từ năm 1992 , được sự giúp đỡ về nguồn hạt giống của Trung tâm giống cây Lâm ngiệp Uùc ( thuộc CSIRO ) , Viện Khoa học Lâm nghiệp (KHLN ) Việt Nam đã đưa vào thử nghiệm 12 loài với 36 xuất xứ Tràm Uùc tại Long An và một số điểm thuộc đồng bằng sông Cửu Long . Theo GS Lê Ðình Khả , TS Hoàng Chương và cộng sự đã báo cáo và được công nhận của Vụ Khoa học Công nghệ và Chất lượng sản phẩm (KHCN&CLSP ) thuộc bộ NN&PTNT , đã chọn được loài M. Leucadendra là có sinh trưởng nhanh nhất , sau 5 năm loài này có thể tích thân cây là 10, 4 dm3-18,0 dm3/ cây , ngoài lá của xuất xứ này còn có chất lượng tinh dầu tốt và giá trị hơn hẳn tinh dầu của M. Cajuputi VN . Nhóm M. Cajuputi VN có sinh trưởng kém hơn rõ rệt ( thể tích thân cây 5,8-9,8dm3 / cây ) lá có hàm lượng tinh dầu cũng kém hơn .
>Hiện nay , Phân viện KHLN Nam bộ đã nghiên cứu và chọn ra một vài loại vừa nhập từ Uùc , có khả năng vừa cung cấp gỗ vừa cung cấp tinh dầu có giá trị trong xuất khẩu , góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế đối với cây Tràm Úc tại Việt Nam .
KỸ THUẬT GÂY TRỒNG
Ðặc tính sinh vật học
-Tràm M. Leucadendra là cây cao 250-45 m , thân thẳng với đường kính lên đến 1,5. hoặc một số nơi cây nhỏ hơn có thân cong hoặc xoắn . Thân cây có một lớp trắng mỏng như giấy , các nhánh thon dài có thể ngã xuống tạp cho cây có hình dáng rũ , lá màu xanh nhạt xen kẽ nhau , hình ngọn giáo , không có lông trừ những chồi non, hoa màu trắng hoặc trắng sữa , quả nang hình trụ , không cuống mocï thành hình cụm dọc theo nhánh cây .
-Tràm M. Leucadendra mọc tự nhiên thấy ở các vùng ven biển hoặc cận ven biển , ở vùng đất bồi nhiều đá .
-Ðiều kiện khí hậu : Lượng mua trung bình năm 422-4056 mm , chế độ mưa theo mùa , mùa khô từ 0-8 tháng , nhiệt độ tối đa trung bình tháng nóng nhất : 28-390C , tháng lạnh nhất 7-210C , nhiệt độ trung bình năm 19-290C ( một số nơi có 1-2 tháng sương giá )
-Ðối với VN : Ðiều kiện khí hậu nơi trồng Tràm : Có chế độ mưa mùa nhiệt đới , lượng mưa trung bình 1500-2000 mm , nhiệt độ trung bình 270C , tháng nóng nhất là 290C , tháng lạnh nhất là 260C . Ðất phèn mặn , độ chua cao , pH từ 3,2-3,5 . Mức độ ngập úng không cao , từ 0,6-0,8m kéo dài 2-3 tháng .
2-Kỹ thuật làm đất
-Xử lý dự bị : Chia làm 2 loại :
+ Loại 1 : Thành phần thảm thực vật gồm có cỏ năng , cỏ ống , cỏ bàng , cỏ mồm dày hoặc thưa , nhưng độ cao không quá 1m có thể xử lý hoặc không xử lý trước khi làm đất hoặc tuỳ theo điều kiện kinh tế .
+ Loại 2: Thành phần chủ yếu là Ðưng , Tràm Gió , Mua , Choại , Dớn và một số loại dây leo khác , dày hoặc từng đám . độ cao lớp thảm < 0,7 m , thì nhất thiết phải xử lý thực bì trứơc khi làm đất . Thời gian xử lý thực bì khoảng tháng 4 -tháng 5 . Có thể làm bằng máy hoặc thủ công .
-Làm đất :
+ Lên líp cao hoặc thấp : Tạo líp rộng 5-6m , cao 0,3-0,5 m , kênh rộng 4-5m ( bằng thủ công ) . Cao 0,1-0,2m , rộng 3-4m , kênh rộng 1,5-2,5m ( bằng máy Challengern "2step" ) hoặc sử dụng mặt đất tự nhiên, chỉ tạo hệ thống rãûnh thoát sâu 0,5m , rộng 1,5m , cách nhau khoảng 10m bằng máy đào ( Excavator )
+ Không lên líp : Cày lật đất toàn diện 2 lần bằng máy đào 3 chảo vào đầu mùa khô khi đất không bị lầy hoặc không cày trồng trên nền đất tự nhiên tuỳ từng điều kiện kinh tế ,
3- Kỹ thuật chọn cây con
-Cây rễ trần ( Tràm ta ) cây cao từ 0,8-1m , đường kính cổ rễ >1cm , hệ rễ phát triển tốt , cây không bị cụt ngọn , tuổi cây khoảng 9 tháng tới 1 năm , trước khi trồng nhất thiết phải ngâm trong nước chảy , có mái che khoảng 7-10 ngày cho hệ rễ mới sinh phát triển dài 2-3cm , chú ý bảo vệ hệ rễ khi vận chuyển , có thề trồng trước và sau mùa lụt .
-Cây ươm trong túi bầu ( Tràm Uùc ) : cây cao tối thiểu khoảng 30 cm , thân đã hoá gỗ , đường kính cổ rễ > 4mm , không sâu bệnh , cụt ngọn , hệ rễ phát triển tốt , tuổi cây 2 tháng trở lên , trồng sau mùa lụt .
4- Mật độ trồng :
-Tràm Uùc nên trồng mật độ 10.000- 15000 cây /ha, khoảng cách 1mx 0,7m
-Tràm ta : trồng mật độ 20000 cây /ha
5- Thời vụ trồng :
-Trồng cây trước màu lụt :chỉ nên áp dụng với Tràm ta nơi không lên líp được , Tràm Uùc cũng có thể trồng trong khoảng thời gian naỳ với những nơi đã được lên líp cao .
-Trồng sau màu lụt với cả 2 loại tràm , khi mực nước rút còn khoảng 50 cm so với mặt đất . Tràm Uùc trong bầu nên trồng khi nước rút hẳn , khi đất còn ẩm , tránh vỡ bầu .
6- Kỹ thuật trồng :
-Khi trồng nên dùng nọc hay bay để tạo lỗ đặt cây , trồng xong phải dậm nhẹ xung quanh hố để cây đứng thẳng và rễ cây tiếp xúc với đất .
-Cây rễ trần : Cắm bộ rễ gọn theo chiều dài rễ ây , xong dậm xung quanh cho cây đứng thẳng trong nước .
7- Chăm sóc :
-Sau 15- 20 ngày kiểm tra thấy tỉ lệ sống dưới 80 % phải trồng dặm .
-Không cần phải làm cỏ vun đất trong 2-3 năm đầu vì mật độ cây trồng rất dày .
-Khi rừng định hình ( hơn 3 năm ) có thể phát dây leo ,cây bụi , tỉa cành thấp tạo cho thân chính sinh trưởng .
8- Phòng chóng cháy rừng
-Thiết lập hệ thống kênh để phân chia lô trồng sao cho diện tích khu rừng trồng khoảng 20-25ha , bề rộng kênh khaỏng 4m , sâu 2m , bờ kênh rộng khoảng 5m và nên trồng cây khác với cây trồng trong lô .
-Hướng chiều dài của lô nên vuông góc vơi hướng chính trong mùa khô
-Phát sạch cỏ 2 bên bờ kênh vào màu khô
-Nên lắp cửa thoát nước các kênh vào cuối mùa lũ để duy trì độ ẩm của lòng kênh
-Lập đường ranh cản lửa , chòi canh
-Chuẩn bị dụng cụ , máy bơm vật liệu khác để chống cháy
-Tuần tra canh gác
9- Phòng chống sâu bệnh
-Có khoảng 12 loài côn trùng gây hại chủ yếu cho cây , nhất là Xén tóc đục thân cây Tràm tươi , nhóm sâu hại ngọn tràm non và sâu cuốn lá tràm .Ngoài việc trồng hỗn giao , chú ý chăm sóc cây có sức đề kháng cao , chú ý đến biện pháp phòng chống sâu bệnh hại ở vườn ươm nhằm hạn chế sâu bệnh là cần thiết .
-Phòng chống chuột :
+ Ở vườn ươm nên dùng bao nylon rào bao quanh vườn cao khoảng 80 cm , đặt bẫy và dùng thuốc chuột
+ Ở ngoài rừng nên phát sạch cỏ , cây bụi và những nơi trú ngụ của chuột xung quanh rừng . Nên kết hợp ác biện pháp : cơ học , hoá học , sinh học để phòng chống chuột
KS. PHÙNG CẨM THẠCH
( Phân viện Khoa học Lâm nghiệp Nam Bộ )
Last edited:
