Thuở nhỏ còn đi học, tôi cũng đã từng nuôi gà chọi để chọi.Sau đây là kinh nghiệm và suy nghĩ của tôi, khác với lý thuyếtkỹ thuật nuôi gà chọi trong làng nghề chọi gà, chỉ để thamkhảo, chính tôi cũng chưa làm thí nghiệm để biết đúng sai.*1- Phải cho ăn tươi: Ngô, Thóc, Đỗ, Rau, Sâu Bọ, Nhái,và phần thức ăn động vật phải nhiều hơn so với gà thường.Dân gian cho rằng cho ăn thật nhiều thức ăn động vật thìcàng tốt. Có người đầu tư nhiều vào gà đá, đã mua thịt bòcho ăn nhiều. Khoa học ngày nay nói rằng mỗi giống có mộttỷ lệ tiêu hoá thịt khác nhau. Nếu cho ăn nhiều hơn tỷ lệđó, sẽ bị thừa đạm trong khớp xương, gây ra bệnh khớp xương.Ví dụ, chó nuôi thì tỷ lệ đạm không được quá 23% trong thứcăn khô. Thưc tế bắt cào cào, dế cho gà chọi ăn rát tốt.*2- Phải nhốt rộng rãi. Dân gian nhốt vào lồng rất chật, mụcđích cho gà đứng thẳng lên. Tôi cho rằng gà đứng thẳng làbị bắt buộc, có hại với sức khoẻ. Tôi đồng ý phải nhốt, khôngđể nó đạp mái thì yếu đi. Nền nhốt gà phải là đất nện, khôngnên làm bằng gỗ hay gạch đá, hại chân gà. Nếu có nuôi gà thảxung quanh, thì phải có 2 lớp rào cách nhau 1 gang tay, thìchúng mới không mổ đá nhau qua rào được.*3- Phải luyện gà bằng cách cho đá, mỗi tuần 1 lần. Tôi luyệngà bằng gà Ri trong đàn gà nhà. Đương nhiên, con gà Ri thìđạp mái, và không đưọc ăn ngon, ra đòn kém gà chọi, nhưng nócũng rất hăng, không bỏ chạy. Vì luyện gà, nên khi thấy congà Ri yếu sức, thì tôi nhôt con gà chọi lại, đuổi gà Ri đi.Nếu để con gà Ri bị thua, lần sau nó sẽ không đấu nữa. Dângian thì không đồng ý với nhau về cách luyện. Có người khôngluyện gà. Có người luyện bằng cách đeo bao cát vào cổ, lưng,hay 2 đùi.*Kỹ thuật luyện người thi đấu thể thao để tham khảo:1- Chia làm nhiều chu kỳ luyện tập, sao cho ngày thi đấu làngày cao nhất.2- Chu kỳ là 4-5 ngày. Ngày thứ nhất tập khối lượng nhẹ.Khối lượng tập tăng dần cho đến ngày thứ 3 hay 4 là cao nhất.Ngày cuối kỳ là nghỉ, vì đã kiệt sức rồi.3- Khối lượng tập chu kỳ sau phải hơn chu kỳ trước, nên ngàythi đấu có thể đủ sức với khối lượng cao nhất của cá nhân đó.*Chưa ai chú trọng vào huấn luyện, cũng không ai biết lý thuyếthuấn luyện thi đấu thể thao, nên nếu áp dụng, phần thắng rất cao.Muốn có huấn luyện tốt, nên nuôi nhiều gà trống Ri, cũng chăm sócnhư gà chọi, để thay nhau huấn luyện. Cho ăn thêm cua cá nhỏ,cào cào, dế, nhái, thì cũng không tốn tiền lắm đâu, so với số tiềnăn giải.*Những kinh nghiệm dân gian không có bằng chứng và lý luận:1- Gà đá hay vì giống. Thật ra con gà thắng có thể ăn may thôi.Nó đẻ ra con, chắc gì con hơn bố? Bằng chứng những tường võ vàvõ sỹ nổi tiếng có con hơn bố đâu? Con Quan Vân Trường, và conTriệu Vân có là tường võ nổi tiếng đâu? Ngoài ra, trong thực tếmiền Bắc Việt Nam, lúc thì con Bắc Ninh thắng, lúc thì con HàĐông ăn giải, có con nào nổi tiếng luôn bảo đảm ăn giải đâu?2- Gà đá hay vì vảy chân: ba xạo để bán gà con.3- Gà dá hay vì miếng đòn: Cái này hơi có lý. Mỗi con vốn cólối đá khác nhau từ trong trứng, không thể huấn luyện được.Những miếng này thường thể hiện ra vào giữa trận đấu, lúc đôibên đã thấm mệt, cà cổ vào nhau thở cho lại sức, chứ không đáliên hồi nữa. Có con mổ đỉnh đầu đối thủ, và cặp cựa bổ vào đầu.Có con cặp cựa bổ vào hầu. Có con bổ vào 2 mắt hay mang tai.Càng yếu đi, thì cựa càng sai lạc và trễ xuống dưới. Nếu gà cóluyện có thể lực thì đá chính xác và mạnh hơn, nhất định thắng.Tuy vậy, miếng đòn nào cũng có thể ăn giải cả. Khi qua đoạn này,đến lúc đôi bên thật mệt rồi, thì có con chui nách, có con chuiháng con kia. Đương nhiên chui háng thì mệt hơn. Vậy ta khôngnên chọn con có miếng chui háng. Cách chọn này phải trải quahuấn luyện mới biết được.4- Gà đá theo cân lạng, nên con nào to phải đấu với con to.Vì vậy, gà có sức bền, đấu chậm mệt hơn con khác thì thắng.*Ngày xưa tôi nuôi gà Chọi chỉ để chọi trong đàn gà nhà coi chovui thôi, chứ không được bén mảng đến các bậc Cha Chú tronglàng chọi. Tôi cũng nghe ít nhiều các kinh nghiệm dân gian,nhưng lớn lên đi làm mệt quá không thể theo đuổi nuôi gà chọiđược. Dù sao tôi vẫn để bụng chuyện này, khi nào già sẽ thínghiệm nuôi gà chọi đá ăn giải xem sao.*