Xếp vào hàng thứ 2 sau hoa mai, thứ 3 là hoa cúc, thứ 4 hoa lan, thứ 5 hoa nguyệt quý, thứ 6 hoa đỗ quyên, thứ 7 hoa son trà, thứ 8 hoa sen, thứ 9 hoa quế, thứ 10 hoa thủy tiên...
Hoa mẫu đon tên khoa học: Paconie Suffruticosa, thuộc họ thuợc duợc, biệt danh: Lộc phỉ, Thử cô, Bạch truật, Bạch luợng kim, Mộc thuợc duợc, Lan Duong hoa, Phú quí hoa, quốc sắc thiên huong, vuong hoa... Xuất xứ hoa từ cao nguyên Tây Bắc Trung Quốc, trong thung lung Thiểm Cam Ninh, Son Cốc Ba quận thuộc dãi Tần Linh, hiện nay trong vùng núi các tỉnh Thiểm Tây, Cam Túc, Tứ Xuyên, Hà Nam vẫn còn thấy có cây mọc hoang.
Hoa mẫu đon đuợc ghi trong "thần nông bản thảo kinh", lần đầu tiên từ xa xua là một loài thực vật dùng làm thuốc.
Thi nhân Tạ Khang Lạc thời Nam Triều có nói: "Giữa rừng trúc mé truớc Vinh Gia có nhiều hoa mẫu đon" (năm 422-423 CN Tạ Khang Lạc từng làm Thái thú Vinh Gia), do đó có thể thấy hoa mẫu đon đuợc nhân dân Trung Hoa trồng cách nay trên 1500 năm...
Đến thời Tùy Đuờng, việc trồng hoa mẫu đon bắt đầu phồn thịnh. Đến Tống hoa mẫu đon Lạc Duong trở thành quán quân trong thiên hạ, thi nhân Mai Nghiêu Thần nguời Bắc Tống viết: "Lạc Duong mẫu đon danh phẩm đa,
Tự vị thiên hạ vô năng qua".
dịch nghia: Hoa mẫu đon Lạc Duong rất nhiều phẩm loại nổi tiếng.
Tự cho là trong thiên hạ không đâu có thể hon đuợc.
dịch tho: Mẫu đon Lạc Duong nhiều danh phẩm, thiên hạ không đâu có thể hon.
Trong "Lạc Duong danh viên ký" của Lý Cách Phi viết: A Phàm trong các vuờn hoa đều trồng hoa mẫu đon, trên bờ hồ, bên đình tạ, hoa này có cả muôn gốc, vào thời kỳ này trung tâm nuôi trồng hoa mẫu đon từ Truờng An đi thực về Lạc Duong.
Đời nhà Minh, hoa mẫu đon Hào Châu tỉnh An Huy rất nổi tiếng. Đến đời Thanh, việc trồng hoa mẫu đon tại Tào Châu càng hứng khởi lên, đuong thời trồng hoa mẫu đon "nhu trồng lúa thóc". Mãi đến thời kỳ chiến tranh kháng Nhật, việc nuôi trồng hoa mẫu đon bị ảnh huởng nặng nề, do phá hoại của chiến tranh rất nghiêm trọng, diện tích trồng bị thu hẹp còn lại không quá trăm mẫu, phẩm chủng hoa sắc cung chỉ còn ba bốn muoi giống, thật là thảm hại.
Đến năm 1949, nuớc Tân Trung Hoa thành lập, do lòng uu ái hoa mẫu đon từ lâu đời, cùng sự tôn trọng sở hữu của nhân dân, hoa mẫu đon mới đuợc phục hồi lại, Nhà nuớc tổ chức bố trí công việc trồng loại hoa này, ngày càng phát triển mạnh, trong đó mẫu đon Hà Trạch đạt đến trên 5.000 mẫu, trồng đuợc 2.000.000 cây có trên 400 chủng phẩm. Mỗi năm sau tiết "cốc vu" (20 tháng 4 âm lịch) mẫu đon rộ nở, muôn huong ngàn tía, sắc màu rực rỡ, thật chua từng có, còn loại mẫu đon Lạc Duong cung đuợc chú ý đặc biệt, loại này cung đã đuợc khôi phục lại nhu thời kỳ phục hung xa xua, năm 1985 toàn thị thành Lạc Duong trồng đuợc trên 200.000 cây, có trên 180 phẩm chủng, địa phuong đã định lấy hoa mẫu đon làm biểu tuợng, "Thi Hoa" hằng năm vào ngày rằm tháng tu đến hai muoi lăm, tổ chức hội lễ "Lạc Duong mẫu đon Hội", khắp noi đổ xô về dự hội, mỗi ngày du khách có trên cả 100 ngàn nguời.
Đặc trung hình thái hoa mẫu đon
Hoa mẫu đon là loại cây "lạc diệp quá mộc" (rụng lá mọc thành bụi) cao từ 1-2 mét, có khi đã cao đến 3 mét, phân cành nhánh nhiều, lá rộng bản, mọc đối thẳng đứng, hình trứng tròn, đầu lá có từ 3 đến 5 khía, cuống lá dài, co bộ toàn lục, bề mặt lá cung xanh lục, mặt trái màu tro lục, có phấn trắng, tron nhẵn không lông hoặc có lông mịn nhỏ, hoa luỡng tính mọc đon trên đầu cành, đuờng kính từ 10 đến 30 cm, nhiều nhụy đực, toàn bộ bị hoa bàn bao vây, cánh nụ 5 màu lục, cánh hoa nguyên bản có từ 5 đến 6 cánh, trải qua thời gian di thực trồng một bộ phận nhụy đực biến thành cánh hoa, hoa trở thành cánh kép, có đến 3, 4 tầng. Số cánh hoa ít gọi là "đa diệp", hoa có các màu sắc từ trắng, vàng, đỏ, phấn, lục, tím, tím than, nhung... hoa kết thành trái chùm loại quả, có bẹ, chín nứt ra, gọi là loại quả "cốt đột" quả đầy lông mềm mịn, đến lúc chín quả nứt ra có chừng 5-15 hạt giống lớn hình móp méo không tròn, 1.000 hạt cân đuợc khoảng 250-300gr, nẩy mầm độ 60-90%, thời gian ra hoa thông thuờng tại Lạc Duong lối tháng 4-5, tại Thuợng Hải lối trung tuần tháng 4, tại Hà Trạch cung trung tuần tháng 4, tại Bắc Kinh đến thuợng tuần tháng 5 mới ra hoa...
Tập tính của hoa mẫu đon
Hoa mẫu đon do trong thời gian sinh truởng kéo dài từ mùa xuân khô ráo, hè thu ấm áp đến mùa đông lạnh lẽo, với điều kiện tự nhiên nhu vậy, kinh qua hệ thống phát dục trải dài năm tháng, nên dần dần hình thành tập tánh: "Chịu lạnh sợ nóng, ua ráo, ghét ẩm", nên từ hoang dại di thực vào Lạc Duong, Hà Trạch nuôi trồng, gặp đúng điều kiện khí tiết hai noi này rất thích hợp, nên ngày càng phát triển mạnh. Vị trí Lạc Duong ở đúng ngay vi độ Bắc 34,4o hằng năm ôn độ bình quân 15,7oC, luong mua bình quân 610,2 ly, mùa đông không lạnh gắt, hè không nóng cháy, quanh năm mua thuận gió hòa... và vị thế của Hà Trạch cung ở vào Bắc vi độ 35,20o, khí hậu tuong cận với Lạc Duong, không chênh lệch mấy, chúng ta có thể thấy điều kiện tự nhiên hai noi này đặc biệt thích nghi cho sự sinh truởng của hoa mẫu đon.
Đất thích hợp cho cây mẫu đon phải ở noi có tầng đất sâu, dày, toi xốp, maỡu mỡ, loại đất mềm thoát nuớc hoặc đất cát rất tốt, tốt nhất tầng đất mềm dẻo bên trên, dày độ 1 mét, bên duới tầng đất pha cát. Loại cây này không thích hợp với đất mặn, muối hoặc đất nóng.
Hiện nay tại các miền Nam, Bắc Trung Quốc đều có nuôi trồng hoa mẫu đon, có thể nói độ ẩm đối với điều kiện sinh tồn chủ yếu của loại hoa này không ảnh huởng mấy, mà độ nóng (bao gồm độ nóng của đất) đối với mẫu đon phản ứng rất là mẫn cảm, hoa mẫu đon thích hợp với địa thế cao ráo, tầng đất sâu dày, thoát nuớc tốt, rất sợ ún nuớc nhất là vào mùa hè, mua to nuớc không thoát hết, làm nóng chết rễ, cho dù thời gian ngập ún ngắn, cung đều có hại với hoa mẫu đon.
Last edited:
