Để chắc ăn là mình có mùi nước hoa hay không, thì phải cầu thầy "Bất Khả Bất Giới". Tên Thầy đã được ghi vào sử sách và được dạy tại các trường Đại-học trên toàn thế-giới. (Muốn biết thêm về Thầy, hathu tìm đọc Tiếu-Ngạo Giang-hồ của Kim-dung).
Trước năm 1975, tui đã say mê ong mật rồi. Mặc dù trên thế-giới có đến khoàng gần 20 loài ong biết thu-thập và trữ mật, nhưng nếu muốn nuôi để thu-hoạch số lượng cao và dời chỗ chạy theo mùa như nuôi vịt chạy đồng thì phải nuôi thùng, lợi-dụng đặc-tính sinh-hoạt và truyền giống của ong.
Ong nuôi thùng nếu số-lượng quá nhiều, nên di-chuyển luôn, để cho năng-xuất cao nhất. Chỉ tìm hiểu về chúng thôi, cũng đã mê. Nhưng không phải loài ong mật nào cũng nuôi cách nầy được. Theo tui biết (đó là sự hiểu biết của tui trước năm 1975, sau nầy chắc cũng không khác) thì chỉ có ong Âu-châu là thích-hợp nuôi công-nghệ theo kỹ-thuật nầy. Cao lắm là có được 3 giống. Nếu ổ ong mà hathu đang có là giống ong Âu-châu tách bầy, thì... khỏe! Bởi tất cả ong mật đều là ong... hoang. Hai giống mà tui nói là chúng sinh-sản mạnh (yếu-tố then chốt), to con hơn và ít hung-hăng.
Những ngày đó, tui làm quen với một công-ty nuôi ong, rồi mua mấy phiến sáp làm sẵn của họ về tập nuôi. Ông giống công-ty nầy nhập-cảng, nhập-cảng cả "sáp hướng-dẫn làm tổ". Miếng sáp nầy như miếng bánh phồng chưa nướng, được ép dẹp thành nhiều ô hình lục-giác. Tui mua về cũng bắt chước làm khung, căng dây kẽm, lấy Pin châm hai đầu cho dây nóng chảy sáp ngay chỗ tiếp-xúc và chìm vào miếng sáp. Tui năn-nỉ cách gì, người ta cũng không bán cho tui 1 bầy ong (có ong Chúa), nên tui phải nuôi ong Sắc (tức ong Ruồi) là ong địa-phương, nhỏ con hơn, hung-hăng hơn.
Nuôi trong thùng, mình biết ngay con ong Chúa đang ở khung nào. Lấy khung đó ra, thấy ngay bầy ong đang xúm-xít phò tá.
Đặc-điểm của ong mật là ong Thợ mỗi ngày phải liếm ong Chúa 1 cái, để "làm sạch sẽ" ong Chúa, vừa để, cái nầy mới quan-trọng : nhận từ ong Chúa 1 chút Enzyme. Đây là 1 diếu-tố đặc-biệt giữ cho các con ong Thợ lúc nào cũng là ong Thợ, ngày nào mà nó còn liếm ong Chúa.
Do bởi ong Chúa và ong Thợ về sinh-lý không khác gì nhau, nên khi vì lý-do gì đó mất ong Chúa, đàn ong sẽ tuyển ngay 1 con ong Thợ mới nở, thay vì cho ăn mật, đàn ong Thợ nuôi đặc-biệt con nầy bằng "sữa nuôi ong Chúa", và con nầy sẽ phát-triển thành ong Chúa. Đây là những điều tui học hỏi ngày trước, chưa có dịp thấy thực-tế.
Thân.