Bác Mục Tử nói theo lý thuyết, chứ không nói theo thực tế.
*
Theo thực tế, nuôi cấy mô Lan thì rẻ, nhưng nuôi cấy mô Chuối
thì đắt gấp mấy chục lần so với trồng bình thường. Lý do ở
chỗ nuôi mô Chuối cho đến khi được 1 - 2 ký thì bắng mấy nghìn
mầm Lan. Cho dù bác có làm ra mô chuối chỉ bằng củ khoai sọ
bằng đốt ngón tay cái, rồi mang ra ươm cho đến khi lớn vài ký
là cỡ chuối trồng bình thường, thì thời gian đó đâu có thể
nhanh? Ấy mà tính ra đến khi cao 1 mét, thì bác cũng phải trồng
ra ngoài ruộng, chứ trồng từ đốt ngón tay đến cao 1 mét, nặng
vài ký, mà nuôi cấy trong phòng thí nghiệm thì bao nhiêu tiền
vốn cho đủ mà đổ vào cách cấy đó, và bao nhiêu tháng, chứ không
dám tính ra giờ?
*
Vậy thì cụ thể trường hợp nuôi cấy mô Chuối, các bác có biết
lấy mô mấy gam, mấy lạng không? Một củ chuối bình thường lấy
được bao nhiêu miếng mô? Các bác lấy mô được ở trong ruột củ
chuối không? Hay là phải lấy ngoài vỏ củ chuối? Có thể lấy ở
đáy củ chuối được không? hay là phải lấy ở bên hông thôi?
Nuôi miếng mô ấy bao nhiêu lâu và tốn bao nhiêu tiền để được
mầm mô bằng đốt ngón tay có thể mang ra vườn ươm được?
Thời gian ươm từ lúc đó đến khi cao 1 mét để đưa ra ruộng trồng
đại trà bình thường là bao nhiêu? Thời gian này không cần tính
giá thành, vì có lẽ giá thành cũng như cấy các cây bình thường
thôi, dễ tính được. Dù sao, giá thành này cũng cộng vào với giá
nuôi cấy từ mô đến lúc mang ra khỏi phòng thí nghiệm nuôi cấy mô
để biết có được con giống bình thường thì phải tốn bao nhiêu tiền
và bao nhiêu ngày tháng.
*
Nói tóm lại, mỗi cây có một cách nhân giống khác nhau để được
nhiều, nhanh và rẻ. Riêng với cây Chuối, không thể tiếp ghép
mà dễ, nhều, nhanh và rẻ được. Nuôi cấy mô Chuối cũng rất lậu
và rất đắt. Chẳng tin, các bác cứ bắt tay vào làm một vài mầm
chuối thử coi.
*
Đây là bụi chuối đã 6 tuổi ở quận Cam, bang California, nhà
anh họ tôi. Anh đã mất vì ung thư. Tôi tính đào cả bụi chuối
này lên để chọn lấy 3 cây mà trồng lại. Nhà anh chị tôi, cứ
làm vườn, được cỏ hay lá vụn thì đổ vào đây như phân xanh.
Các bạn nhìn gốc chuối, thấy phân xanh đổ ụ cao lên tận đầu
gối. Chuối bà, chuối mẹ, chuối con, chuối cháu cứ mọc đè chồng
chất lên đầu nhau như thế đó:
*
*
Tôi làm một buổi sáng, đào được hơn chục cây cao trên 1 mét, và
3 chục cây nhí. Củ già có mầm nhỏ thì không tính. Thế mà mới
được 1/4 bụi chuối. Mệt quá, và hết giờ, tôi đành bỏ việc. Chẳng
biết mấy chục cây chuối giống thì chị tôi mang cho ái, hay giục vào
sọt rác? Chị bảo tôi lấy mấy cây về trồng, nhưng tôi nói nhà em
chỉ trồng được 6 tháng thôi thì có tuyết, không thể trồng chuối.
*