Quản lý thức ăn là khâu rất quan trọng trong nuôi tôm chân trắng, quản lý tốt thức ăn sẽ giảm được giá thành sản phẩm, và hay hơn cả là quản lý được môi trường nước.
Như chúng ta đã biết, ao nuôi tôm là một hệ sinh thái nhân tạo với đầy đủ các yếu tố như yếu tố vô sinh (điều kiện khí tượng, thủy văn, tính chất lý hóa học của nền đáy và nước), yếu tố hữu sinh (các nhóm sinh vật như tôm, vi khuẩn, tảo…), trong đó, thức ăn là mắt xích quan trọng nhất chỉ đạo toàn bộ các yếu tố bên trong ao, nếu thức ăn thiếu, tôm phát triển kém, ăn lẫn nhau, dễ bệnh tật… và nếu thức ăn thừa, vi sinh vật sẽ phát triển quá mức, yếu tố thủy lý hóa biến động, tôm cũng không phát triển được, dễ bệnh và có thể chết, chi phí thức ăn và thuốc xử lý tăng cao. Để quản lý tốt thức ăn, người nuôi cần phải dựa vào các yếu tố sau:
- Thức ăn tốt: Là thức ăn đầy đủ các dưỡng chất cho tôm (một số vitamin và khoáng cần bổ sung thêm vì bị mất trong quá trình chế biến), phù hợp với các giai đoạn phát triển của tôm, được sản xuất và bảo quản tốt, tuyệt đối không sử dụng thức ăn không rõ nguồn gốc, bao bì rách, vón cục, quá hạn dùng… Nên dùng một nhãn thức ăn trong suốt vụ nuôi, nếu phải thay đổi thì làm từ từ vì tôm có thể bỏ ăn.
- Cách cho ăn: Cũng như tôm sú, nên chia thức ăn trong ngày ra nhiều bữa, tháng thứ nhất từ 2 - 3 bữa, các tháng sau từ 4 – 5 bữa, nên cho theo những giờ cố định, tránh thời gian môi trường nước không thuận lợi (từ 12 giờ khuya – 4 giờ sáng là thời gian lượng oxy hòa tan thấp nhất và từ 11 giờ 30 – 2 giờ chiều là thời gian nhiệt độ nước trên bề mặt cao nhất). Khi chuyển cỡ thức ăn, không chuyển đột ngột mà chuyển chậm từ 5 – 7 ngày, tỷ lệ thức ăn cỡ nhỏ - cỡ lớn lần lượt là 7-3, 5-5, 3-7 rồi mới toàn cỡ lớn, khi cho ăn thì cho cỡ nhỏ trước, cỡ lớn sau, rải đều khắp ao, với ao mới thả, lượng thức ăn ban đầu tạm tính tương ứng 80% lượng tôm, sau đó điều chỉnh lại.
- Canh nhá (vó): Vì tôm chân trắng bơi lội như cá và trong ruột lúc nào cũng có thức ăn nên nếu chỉ theo dõi thức ăn bằng nhá là không chính xác, chỉ dùng nhá để kiểm tra tôm một cách tổng quát (sức khỏe, màu sắc, cơ thể, đường ruột).
- Chài tôm: Là biện pháp theo dõi thức ăn (cũng như kiểm tra tôm) đúng nhất, mỗi ao chài từ 4 đến 8 vị trí, các vị trí nên cố định cho các lần chài, chài trước khi cho ăn 30 phút, kiểm tra ruột tôm, nếu cả ruột tôm có màu thức ăn, thức ăn đang bị dư, nếu ruột tôm vừa có màu thức ăn và màu bùn đen, thức ăn cho đủ, còn nếu toàn bộ ruột tôm màu đen, thức ăn thiếu. Tăng hay giảm thức ăn được điều chỉnh vào ngày hôm sau đúng vào bữa ăn mà hôm trước chài kiểm tra, làm như vậy cho tất cả các bữa ăn sẽ tính được lượng ăn chính xác cho từng bữa. Lưu ý tôm chân trắng rất nhạy cảm với môi trường nên không chài tôm khi trời nắng nóng.
- Theo dõi màu nước: Nếu màu nước ngày càng sậm hơn, báo hiệu thức ăn đang dư, cần giảm ngay thức ăn cho các bữa vào hôm sau và chài kiểm tra lại
- Theo dõi pH, oxy hòa tan: Nếu pH ngày càng tăng, biên độ dao động sáng, chiều càng lớn, lượng oxy hòa tan buổi sáng giảm, buổi chiều lại tăng cao hơn… chắc chắn thức ăn đang dư, giảm ngay 30% thức ăn vào hôm sau và dùng chài kiểm tra lại.
- Theo dõi chu kỳ lột xác: Tôm thường lột xác đồng loạt vào những ngày mưa hay ngày nước lớn, lúc đó ao tôm có nhiều váng nhớt, pH giảm, trong vó có thể thấy tôm lột… cần chủ động giảm thức ăn ngay rồi sau đó tăng lại.
Một vấn đề cần lưu ý là trong thức ăn không có đủ vitamin, khoáng (thiếu vitamin C tôm rất dễ cong thân, đục thân và chết) nên cần trộn thêm vào, ngoài ra cũng nên dùng các chế phẩm sinh học như Probai và Aqualase trộn vào thức ăn để tăng khả năng tiêu hóa thức ăn, qua đó cũng giảm đáng kể lượng thức ăn tiêu thụ và thời gian nuôi.
Bao Nong Nghiep Viet Nam
Như chúng ta đã biết, ao nuôi tôm là một hệ sinh thái nhân tạo với đầy đủ các yếu tố như yếu tố vô sinh (điều kiện khí tượng, thủy văn, tính chất lý hóa học của nền đáy và nước), yếu tố hữu sinh (các nhóm sinh vật như tôm, vi khuẩn, tảo…), trong đó, thức ăn là mắt xích quan trọng nhất chỉ đạo toàn bộ các yếu tố bên trong ao, nếu thức ăn thiếu, tôm phát triển kém, ăn lẫn nhau, dễ bệnh tật… và nếu thức ăn thừa, vi sinh vật sẽ phát triển quá mức, yếu tố thủy lý hóa biến động, tôm cũng không phát triển được, dễ bệnh và có thể chết, chi phí thức ăn và thuốc xử lý tăng cao. Để quản lý tốt thức ăn, người nuôi cần phải dựa vào các yếu tố sau:
- Thức ăn tốt: Là thức ăn đầy đủ các dưỡng chất cho tôm (một số vitamin và khoáng cần bổ sung thêm vì bị mất trong quá trình chế biến), phù hợp với các giai đoạn phát triển của tôm, được sản xuất và bảo quản tốt, tuyệt đối không sử dụng thức ăn không rõ nguồn gốc, bao bì rách, vón cục, quá hạn dùng… Nên dùng một nhãn thức ăn trong suốt vụ nuôi, nếu phải thay đổi thì làm từ từ vì tôm có thể bỏ ăn.
- Cách cho ăn: Cũng như tôm sú, nên chia thức ăn trong ngày ra nhiều bữa, tháng thứ nhất từ 2 - 3 bữa, các tháng sau từ 4 – 5 bữa, nên cho theo những giờ cố định, tránh thời gian môi trường nước không thuận lợi (từ 12 giờ khuya – 4 giờ sáng là thời gian lượng oxy hòa tan thấp nhất và từ 11 giờ 30 – 2 giờ chiều là thời gian nhiệt độ nước trên bề mặt cao nhất). Khi chuyển cỡ thức ăn, không chuyển đột ngột mà chuyển chậm từ 5 – 7 ngày, tỷ lệ thức ăn cỡ nhỏ - cỡ lớn lần lượt là 7-3, 5-5, 3-7 rồi mới toàn cỡ lớn, khi cho ăn thì cho cỡ nhỏ trước, cỡ lớn sau, rải đều khắp ao, với ao mới thả, lượng thức ăn ban đầu tạm tính tương ứng 80% lượng tôm, sau đó điều chỉnh lại.
- Canh nhá (vó): Vì tôm chân trắng bơi lội như cá và trong ruột lúc nào cũng có thức ăn nên nếu chỉ theo dõi thức ăn bằng nhá là không chính xác, chỉ dùng nhá để kiểm tra tôm một cách tổng quát (sức khỏe, màu sắc, cơ thể, đường ruột).
- Chài tôm: Là biện pháp theo dõi thức ăn (cũng như kiểm tra tôm) đúng nhất, mỗi ao chài từ 4 đến 8 vị trí, các vị trí nên cố định cho các lần chài, chài trước khi cho ăn 30 phút, kiểm tra ruột tôm, nếu cả ruột tôm có màu thức ăn, thức ăn đang bị dư, nếu ruột tôm vừa có màu thức ăn và màu bùn đen, thức ăn cho đủ, còn nếu toàn bộ ruột tôm màu đen, thức ăn thiếu. Tăng hay giảm thức ăn được điều chỉnh vào ngày hôm sau đúng vào bữa ăn mà hôm trước chài kiểm tra, làm như vậy cho tất cả các bữa ăn sẽ tính được lượng ăn chính xác cho từng bữa. Lưu ý tôm chân trắng rất nhạy cảm với môi trường nên không chài tôm khi trời nắng nóng.
- Theo dõi màu nước: Nếu màu nước ngày càng sậm hơn, báo hiệu thức ăn đang dư, cần giảm ngay thức ăn cho các bữa vào hôm sau và chài kiểm tra lại
- Theo dõi pH, oxy hòa tan: Nếu pH ngày càng tăng, biên độ dao động sáng, chiều càng lớn, lượng oxy hòa tan buổi sáng giảm, buổi chiều lại tăng cao hơn… chắc chắn thức ăn đang dư, giảm ngay 30% thức ăn vào hôm sau và dùng chài kiểm tra lại.
- Theo dõi chu kỳ lột xác: Tôm thường lột xác đồng loạt vào những ngày mưa hay ngày nước lớn, lúc đó ao tôm có nhiều váng nhớt, pH giảm, trong vó có thể thấy tôm lột… cần chủ động giảm thức ăn ngay rồi sau đó tăng lại.
Một vấn đề cần lưu ý là trong thức ăn không có đủ vitamin, khoáng (thiếu vitamin C tôm rất dễ cong thân, đục thân và chết) nên cần trộn thêm vào, ngoài ra cũng nên dùng các chế phẩm sinh học như Probai và Aqualase trộn vào thức ăn để tăng khả năng tiêu hóa thức ăn, qua đó cũng giảm đáng kể lượng thức ăn tiêu thụ và thời gian nuôi.
Bao Nong Nghiep Viet Nam
Last edited:
