Ghé cầu Ba Bọng ở ấp Tân Lợi (thị trấn Một Ngàn, huyện Châu Thành A, tỉnh Hậu Giang), hỏi thăm nhà ông Tám Bún (tên thật là Đỗ Văn Giàu) thì đứa con nít nhỏ cũng có thể chỉ đường đến tận nhà ông. Vùng này, ông nổi tiếng bởi nghề... nuôi chuột.
Băng qua cánh đồng nước trắng xóa, ngồi ghe chống qua con kênh Một Ngàn Rưỡi, mới tới được nhà ông. Trước nhà, cả sân sau trống hoác, tìm đỏ mắt cũng chẳng thấy cái chuồng nào ra vẻ có chứa thứ đặc sản miền quê là chuột cống nhum. Chuột đâu?
Ông Tám cười khì, dắt khách ra mấy cái kiệu (lu lớn) xếp thành từng dãy, đặt bên hiên nhà, từ tốn mở nắp. Trong kiệu, lẫn trong mớ lá chuối khô toàn chuột là chuột! Cứ mỗi kiệu chứa từ 4-6 con, toàn là thứ cống nhum béo tròn, lông mướt dày. “Con này là “nái chúa” đây, nó đẻ hơn 6 lứa rồi”, ông Tám chỉ con chuột nặng hơn 1 ki lô gam, đang rúc dưới đáy kiệu...
<SCRIPT type=text/javascript src="http://www.thesaigontimes.vn/RadControls/Rotator/Scripts/2_1_1/RadRotator.js"></SCRIPT>
<SCRIPT type=text/javascript>window["aa_rrP1"] = new RadRotator('aa_rrP1',1);window["aa_rrP1"].AutoAdvance = 1;window["aa_rrP1"].FrameTimeout = 10000;window["aa_rrP1"].RotatorMode = 'Slideshow';window["aa_rrP1"].NumberOfFrames = 1;window["aa_rrP1"].PauseOnMouseOver = 1;window["aa_rrP1"].HasTickers = 0;window["aa_rrP1"].FrameIdArray = new Array('aa_rrP1_frame0');window["aa_rrP1"].UseRandomSlide = 0;window["aa_rrP1"].UseTransition = 1;window["aa_rrP1"].UseRandomEffect = 1;window["aa_rrP1"].TransitionStrings = new Array('progid
XImageTransform.Microsoft.Barn( motion=out,orientation=vertical)','progid
XImageTransform.Microsoft.Blinds( Bands=10,direction=up)','progid
XImageTransform.Microsoft.Checkerboard( Direction=right,SquaresX=2,SquaresY=2)','progid
XImageTransform.Microsoft.Fade(Overlap=1.00)','progid
XImageTransform.Microsoft.GradientWipe(GradientSize=0.25,wipestyle=0,motion=forward)','progid
XImageTransform.Microsoft.Inset()','progid
XImageTransform.Microsoft.Iris(irisstyle=PLUS,motion=out)','progid
XImageTransform.Microsoft.Pixelate(MaxSquare=50)','progid
XImageTransform.Microsoft.RadialWipe(wipestyle=CLOCK)','progid
XImageTransform.Microsoft.RandomBars()','progid
XImageTransform.Microsoft.RandomDissolve()','progid
XImageTransform.Microsoft.Slide(slidestyle=HIDE,Bands=1)','progid
XImageTransform.Microsoft.Spiral(GridSizeX=16,GridSizeY=16)','progid
XImageTransform.Microsoft.Stretch(stretchstyle=SPIN)','progid
XImageTransform.Microsoft.Strips(motion=leftdown)','progid
XImageTransform.Microsoft.Wheel(spokes=4)','progid
XImageTransform.Microsoft.Zigzag(GridSizeX=16,GridSizeY=16)');;window["aa_rrP1"].Start();</SCRIPT>
Giống chuột này thuộc diện sạch sẽ, lông đen mướt, không mùi hôi. Chúng đẻ rất sai, mỗi lứa từ 8-12 con và cứ bốn tháng lại “chuyển dạ” một lần. “Chuột đẻ bao nhiêu, sống bấy nhiêu. Giống này mạnh lắm, không chết yểu. Tính ra, nuôi chuột còn hiệu quả hơn nuôi gà, vịt bởi chẳng tốn tiền thuốc thú y, phòng dịch, thức ăn thì lấy toàn cây nhà, lá vườn như cỏ tây, khoai mì, khoai lang, cua đồng, cá...”, ông Tám nói.
Bắt vài con chuột mập tròn ra khỏi kiệu, ông Tám thả ra trước sân nhà. Sổng chuồng, vậy mà không con nào phóng chạy. Chúng cứ bò lầm lũi quanh sân, từ tốn, chẳng ra vẻ sợ người. “Giống chuột này khôn lắm. Nuôi quen, thả chúng cũng chẳng bỏ đi đâu”, ông Tám đoan chắc. Thỉnh thoảng, ông còn cho chúng tắm bằng cách... vứt đại xuống con kênh trước nhà. “Nó lội lên bờ, vô nhà không thiếu một con”, ông kể.
Hơn mười năm trước, ông Bảy ở gần đó đào bờ ruộng bắt được bốn chú chuột con còn chưa mở mắt, cho ông Tám. “Ngoài ruộng nó sống được, chắc nuôi cũng không khó!”, nghĩ vậy, ông Tám kiếm cái kiệu, thả lá chuối khô vô nuôi thử. Chuột còn nhỏ, ông phải nhai gạo, mớm cho từng con. Rủi thay, con mèo nhà nhân lúc chủ sơ sểnh, “chén” hết hai con.
Cũng may, hai con chuột còn sót lại vừa đủ cặp - một đực, một cái. Cứ vài ngày ông lại thả vào mớ cỏ tây, khi củ khoai lang, khi con cua, con cá. Độ một tuần lễ, lại vệ sinh chỗ ở chuột, thay lá chuối lót. Đi đâu, ông lại bỏ chuột mang theo, chúng nằm im trong túi chủ chẳng quậy phá gì. Hơn sáu tháng sau, chuột đẻ lứa đầu, ông Tám mừng rơn: “Thành công rồi”.
Cứ vậy, đàn chuột trong nhà ông Tám không khi nào dưới 50 con. Cứ 4-6 tháng là bán được, mỗi con cả ki lô gam có giá 50.000 đồng. “Mỗi năm “xuất chuồng” không biết bao nhiêu con mà kể. Lớp bán, lớp mần thịt đãi khách... Chuột này mà gói lá cách nướng, hoặc rô ti, hay nướng chao là số dách”, anh Đỗ Hoàng Tâm, con trai ông Tám nói.
Nuôi chuột nổi tiếng, nên khách đến nhà ông Tám nườm nượp. Người từ Cần Thơ, người từ Bình Dương, TPHCM... cũng ghé. Khách đến nhà, ông thả cả bầy chuột ra “biểu diễn”. Mấy chục con cứ bò quanh nhà, lấm lét nhìn khách, đuổi cũng chẳng đi...
Hai tháng trước, con chuột cống nhum bạch bị mấy đứa cháu tinh nghịch chọc chết, đi ăn tiệc về ông Tám mới hay tin, tiếc hùi hụi. Giống chuột này lông trắng phau, mắt đỏ sọc, thuộc dạng quý hiếm, thịt lại có vị thuốc nên nhiều người dùng để chữa bệnh. Có người đào hang bắt được, ông Tám nghe được lội tới xin mua lại, mang về lai giống với đàn chuột nhà.
“Lúc đó, Bí thư thành ủy Cần Thơ là ông Lê Nam Giới ghé chơi, thấy con chuột bạch này ổng cũng thích lắm”, ông Tám kể lại. Sau đó, có người đến trả giá con chuột bạch này 500.000 đồng, ông cũng nhất quyết không bán. Vậy mà...
Trong bộ “Nam dược thần hiệu”, đại danh y Tuệ Tĩnh vốn đã coi thịt chuột đồng (chuột cơm, cống nhum...) là một thứ thuốc tính vị hơi ấm, ngọt, không độc, có tác dụng giảm đau do bị ngã, được gọi là vị “lão thử”. Ai thấy nuôi chuột “dễ ăn”, ngỏ ý theo nghề, ông Tám chỉ hết, rồi chia con giống cho. Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, rồi Đại học Cần Thơ, những người dân quanh vùng... đều được ông Tám cung cấp giống.
Nhưng có điều lạ, chẳng hiểu sao ai nuôi cũng thất bại. Như ông Lê Văn Ven, ở ấp Xẻo Cao A, xã Thạnh Xuân (huyện Châu Thành A, tỉnh Hậu Giang), nuôi 50 cặp chuột nhưng chẳng hiểu lý do vì sao cho ăn mãi mà chúng chẳng chịu sinh sản. Bực quá, ông Ven dẹp sạch đàn chuột... để quay về nghề cũ là nuôi nhím.
“Cũng chẳng có bí quyết gì! Cứ cho chúng ăn đầy đủ- nhất là không được thiếu cỏ tây, vệ sinh chỗ ở sạch sẽ. Rồi cũng phải chăm sóc thường để chúng quen hơi người, thả ra không chạy mất”, ông Tám cho biết.
Ông Tám cũng chẳng sợ chuyện chuột nuôi lọt ra đồng ruộng, trở thành dịch phá hoại mùa màng. Bởi chuột nuôi quen chủ, chẳng chịu đi đâu xa. Thêm nữa, giả như có sổng chú chuột nào cũng chẳng thoát được mấy tay săn chuột trong vùng. Lúa thì bị xịt thuốc trừ sâu liên miên, chuột xơi lúa cũng dễ thoát kiếp.
Anh Tâm kể, những năm trước chuột vùng này nhiều vô kể, ra đồng chừng nửa giờ là bắt hàng chục con chuột cơm, chuột cống nhum. Còn giờ, đi cả buổi cũng chẳng bắt được bao nhiêu, nhất là chuột cống nhum đã vắng bóng hẳn.
“Tháng rồi, may lắm tôi mới đâm chỉa được một con cống nhum nặng 1,5 ki lô gam. Mấy năm nay, giống chuột này bị săn bắt rất dữ để cung cấp cho các quán ăn, khu chợ ở Cần Thơ, Phụng Hiệp... nên ngoài đồng giờ chẳng còn sót lại bao nhiêu”, anh Tâm vừa vuốt ve mấy chú chuột nhà, vừa nói.
Khi thịt chuột trở thành món ăn đặc sản, khoái khẩu của nhiều người, ông Tám đã tính đến chuyện mở rộng quy mô nuôi, xây chuồng khang trang, tính chuyện làm giàu bằng con chuột. Bởi hiện nay, chuột cống nhum nhỏ tại các đầu mối cung cấp ở Cần Thơ đã luôn có giá hơn 30.000 đồng/ki lô gam. Ông nói, ít nhất vào năm tới, sẽ cho xuất chuồng gần một tấn chuột thịt...
---------------
<TABLE class=sgtoimageleft cellSpacing=0 cellPadding=0 align=left><TBODY><TR><TD>
</TD></TR><TR><TD class=sgtoimageleft>Ông Đỗ Văn Giàu đang kiểm tra những chú chuột nuôi trong nhà. Ảnh: Hồ Hùng.</TD></TR></TBODY></TABLE>