Đương nhiên tưới ngầm về lý thuyết là tốt nhất rồi .
Bàn về thực tế, thì có nhiều chuyện các bạn đã nói đến
như bị mất cắp, không đủ vốn, còn tôi thì đang nghĩ
đến chuyện trồng mía với hệ thống tưới ngầm thì sẽ ra
sao . Tôi đã có kinh nghiệm chính tay trồng mía rồi,
và tôi cũng đã thấy người khác trồng mía thiếu nước
như thế nào rồi . Cây mía thiếu nước sẽ quắt lại ở
thời gian thiếu nước, và nở ra ở thời gian có nhiều
nước. Ví dụ một năm có 2 lần hạn thì cây mía có 2
quãng thắt lại và chỗ đó nhiều đầu mặt lắm. Chuyện
gánh nước tưới cả hecta mía cũng là chuyện thường .
Người trồng cây không vì thiên tai mà bỏ rơi cây trồng
của mình, rồi để vợ con chết đói theo?
*
Xin kể cách trồng mía truyền thống không có hệ thống
ống tưới ngầm như sau, để bà con bàn nhé:
*
Đất đánh thành luống, cách nhau 1 mét.
Trồng ngọn mía xuống dưới rãnh sâu, chứ không phải trên
đỉnh luống đâu.
Mía mọc cao lên, thì lấp đất vào gốc cho chắc, khỏi bị
gió thổi đổ. Cây mía bị gió thổi nghiêng, sẽ mọc cong
lên, năng suất thấp, độ đường kém. Độ cao của đất lấp
lên gốc mía chừng 1 gang tay. Nếu đắp cao hơn, có nghĩa
là phải đào đất bên cạnh sâu hơn, làm đứt rễ mía đã lan
ra tận đó.
Chặt Mía trước và sau Tết thì xong. Làm đất và trồng
Mía giống vào sau Tết cho đến 1 tháng sau thì xong.
Trồng muộn hơn, và thu hoạch sớm, thì thời gian Mía mọc
bị ngắn, lãng phí 1 tháng trời phơi ruộng, kém năng
suất.
Khi thu hoạch Mía, 2 tay cầm thân Mía nhổ lên, và vặn
đứt gốc mía dính vào đoạn ngọn Mía giống nằm ngang dưới
đất. Chỗ này mía mọc từ mầm nên rất nhỏ, đường kính chỉ
bằng ngón tay thôi, rất dễ bị vặn đứt. Cầm dao róc hết
rễ ở gốc mía, cái đoạn dài 1 gang tay dưới đất này .
Sau đó tước vài ba lá mía già nhất, rồi chặt ngọn mía
làm giống.
Sau khi chở Mía thân, Mía giống, và lá Mía già khỏi ruộng,
thì cày ngọn mía đã trồng từ năm ngoái lên, chuẩn bị cấy
ngọn mía mới xuống.
Như vậy mỗi năm, đúng nơi Mía cũ đã trồng, thì trồng xuống
Mía mới . Trồng thế thì đặt hệ thống tưới ngầm rất dễ,
không ảnh hưởng gì cả . Chỉ chú ý khi cày thì đừng cày
phải những đường ống chạy ngang luống mía thôi .
*
Nếu có hệ thống tưới tiêu tốt, không phải gánh nước tưới
mía, thì một người trồng mía có thể lao động cho 10 hecta
mía. Tôi đã lao động cho 7 hecta, thì lúc ấy da mặt như
người lai da đen, và người chỉ có 53 ký thôi, trong khi
không trồng mía, thì da tôi trắng, và nặng 56 ký lô. Từ
khi mía trồng xuống đến khi cao ngang ngực, mỗi ngày tôi
làm hơn 10 giờ chỉ để làm cỏ, không một ngày nào nghỉ,
vì cỏ các loại tiếp tục mọc lên từ hạt ở đâu bay đến .
Khi Mía mọc cao lên, thì đỡ dần công làm cỏ, mà chuyển
sang công bóc lá mía, mỗi ngày chỉ cần làm 6 giờ thôi, và
mỗi tuần chỉ cần làm 5 ngày. Mía cao trên đầu người thì
càng nhàn, gần như nghỉ dài dài. Thu hoạch Mía thì phải
thuê người, cần 3 người làm cả tháng mới thu hoạch xong.
Trồng Mía cũng 2-3 người cả tháng mới trồng được 7-10
hecta. Việc làm khá nặng và luôn tay, nên không thể mập
được. Một bó mía thường nặng 50 ký, đôi khi vội mà bó
ra 70 ký, vác ra đến đầu bờ để cho lên xe lên thuyền,
thì cũng thở ra đằng tai, vừa thở vừa đi trở lại cho
lại sức vác bó khác.
*
Thật ra, bà con ta ai ít đất thì làm đúng kỹ thuật như
thế, nhưng ai nhiều đất, mà lười, thì 2 năm mới cày gốc
mía lên trồng lại . Vì thế, năm thứ 2 Mía mọc lên từ
gốc mía năm trước chặt đi mà còn lại . Chặt chứ không
nhổ gốc lên như tôi kể trên kia. Chặt để còn có chỗ cho
Mía mọc mầm lên . Mía thu hoạch năm thứ 2 thì gọi là
Mía Mầm, trong khi Mía thu hoạch năm thứ nhất gọi là
Mía Gốc. Mía Mầm thì có cây mọc sớm, có cây mọc muộn,
chen nhau, lãng phí nắng ban đầu, nên năng suất kém, và
những cây Mía nảy mầm muộn thì tỷ lệ đường thấp. Có ruộng
chủ lười quá, mía nảy mầm rồi mới cày lên, ta cứ nhặt
những măng mía mà ăn, ngon ngọt hết chỗ nói. Đó cũng là
cái hạnh phúc nhà nông mà người khác chẳng bao giờ được
nếm tới. Phải có dao sắc, và bộ răng khoẻ mới thưởng thức
được, vì măng mía khá cứng, toàn đầu mặt thôi.
*
Lần đầu tiên tôi vào Nam cuối năm 1975, ngồi trên xe đò
tôi thấy mía bà con trồng không có tỉa lá . Ruộng Mía
không tỉa lá thì có nhiều sâu, và lá mía che bớt nắng
của những lá khác, nên cây Mía lớn chậm, gầy, năng suất
kém, và tỷ lệ đường thấp. Khoảng cách giữa cây theo chiều
dài là 10 đến 15 centimet. Dày hơn thì Mía gày và nhạt .
Thưa hơn thì Mía mập và ngọt, nhưng năng suất thấp, vì
ít cây trên 1 hecta, và cây cũng thấp hơn, không dài thân
như Mía trồng dày. Tôi không biết năng suất 1 hecta là
bao nhiêu, vì tôi nhận ruộng làm thuê, chứ không phải là
chủ ruộng. Chủ ruộng phải bao hết, và lỗ hay lãi, ông ta
chịu hết. Lá mía lúc ấy, bán đưỢc đắt lắm, vì bà con ta
mua lá Mía về lợp mái nhà . Tiếc cho bà con miền Nam
không bán được lá Mía. Mía miền bắc cây to thì 5 cây mía
được 1 ký đường đỏ, cây nhỏ thì 7 cây mới được 1 ký đường.
*
Nếu không có hệ thống tưới, phải gánh nước tưới, thì không
thể nào 1 người chăm sóc nổi 10 hecta mía. Cái cần chú ý
nhất là khi cày phải tránh đường ống nước chạy ngang luống
và phải chịu khó cày mỗi năm một lần. Trong bài báo bạn
TranVi có kể năng suất mía năm thứ 2 mới cao hơn năm thứ
nhất, làm tôi chẳng hiểu kỹ thuật trồng mía ra sao cả.
*
