Cà phê, mắc ca - cặp đôi hoàn hảo

  • Thread starter Guest
  • Ngày gửi
Trong khi người nông dân vùng Tây Nguyên không còn mặn mà với cây cà phê, điều, hồ tiêu bởi giá cả bấp bênh, hiệu quả kinh tế không cao, thì cây mắc ca đang trở thành một hiện tượng lạ trong ngành trồng trọt với biệt danh mỹ miều: Hoàng hậu của quả khô! Có thể khẳng định, ở thời điểm hiện tại, giá trị kinh tế - xã hội mà cây mắc ca đem lại là vô cùng to lớn. Nhưng việc triển khai trồng đại trà cần phải có bước đi phù hợp, với những tính toán chính xác để không xảy ra những hậu quả không mong muốn.
NNVN đã có buổi trò chuyện với ông Nguyễn Công Tạn (ảnh), nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ - người đã dành nhiều tâm huyết để đưa cây mắc ca đến gần hơn với người nông dân - để tìm hiểu về triển vọng phát triển của loại cây này.
Thay cây bóng mát bằng mắc ca
Mắc ca có những giá trị gì mà được thị trường ưa chuộng như vậy, thưa ông?
Trên thế giới, mắc ca được coi là quả khô ngon nhất trong các loại quả khô. Hàm lượng axít béo không no rất cao (78%), nhiều vitamin, khoáng chất thiết yếu..., từ ngon thành đắt. Đặc biệt, Trung Quốc đang có nhu cầu lớn về nhân mắc ca để ép dầu ăn. Bã của nó dùng làm bánh, trộn khoảng 10% vào bột mỳ thì bánh mỳ rất ngon. Mặt khác, nó cũng là nguyên liệu vô cùng quý giá để SX mỹ phẩm. Vỏ hạt của mắc ca là nguyên liệu chế biến than hoạt tính rất tuyệt vời.
Thị trường cần rất lớn nhưng rất ít nước trồng được, chủ yếu là các nước cận nhiệt đới và á nhiệt đới. Ở Đông Nam á chỉ có một diện tích nhỏ của Thái Lan, Bắc Myanmar và vùng Tây Nguyên, Tây Bắc củaVN trồng được. 1 ha mắc ca trồng khoảng 360 cây, đến thời điểm 7 năm tuổi thu 5 tấn. Với giá chỉ cần 120.000 đ/kg đã thu được trên dưới 600 triệu đồng. Như vậy nó đem lại giá trị siêu kinh tế.
Mặc dù cây mắc ca đã du nhập vàoVN hàng chục năm, nhưng tại sao diện tích trồng lại hạn chế như vậy?
Hiện tại diện tích trồng mắc ca ít vì không đủ giống. Cả nước chỉSX được khoảng 40 vạn cây mỗi năm, đủ để trồng 5.000 ha. Nếu mở rộng hơn nữa thì lại thiếu vì không có mắt ghép. Tuy nhiên, trong thời gian tới, khi diện tích mắc ca tăng lên thì khó khăn này sẽ được giải quyết. Nông dânVN cũng rất thông minh. Ở trong Tây Nguyên chúng tôi chứng kiến nhiều hộ đã bắt đầu tự ghép mắt để nhân gốc.
Thứ hai làhọ còn chưa tin bởi chưa biết bán đi đâu. Khi nào thấy có người làm, có người mua (giả thử 100.000 đ/kg hạt) thì họ đổ xô vào trồng ngay. Vậy nên phải chờ đợi một thời.
Vùng sinh thái như thế nào sẽ phù hợp cho sự phát triển của cây mắc ca?
Ở nước ta, vùng Tây Bắc và Tây Nguyên có khí hậu mát, đất phì nhiêu. 1 bên là đất đỏ bazan, 1 bên là đất đỏ đá vôi. Từ tháng 1 đến tháng 3 thời tiết mát mẻ, tạo điều kiện cho cây mắc ca phân hoá mầm hoa; lại có mùa xuân không có mưa phùn để hoa đậu quả.
Tôi cũng khuyến cáo luôn là cây mắc ca dứt khoát chỉ được trồng ở Tây Bắc (Hoà Bình, Sơn La, Lai Châu, Điện Biên có thể trồng ở mọi độ cao) và Tây Nguyên (ở độ cao trên 500 m). Thực tế ở một số tỉnh khác như Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn cũng trồng một diện tích nhỏ mắc ca. Nhưng vì từ tháng 1 đến tháng 3 có mưa phùn nên gần như không cho đậu quả. Mỗi chùm chỉ có 1 - 2 quả. Ngay cả ở Tây Nguyên những vùng thấp dưới 500 m không thể trồng được vì nhiệt độ cao.
Ở đâu trồng được cây cà phê thì ở đó trồng được cây mắc ca. Vì thế người ta thường trồng xen mắc ca với cà phê để tạo bóng mát và tăng nguồn thu nhập.
Nói như ông thì cà phê và mắc ca là một "cặp đôi hoàn hảo"?
Đúng vậy, cà phê rất cần có bóng mát. Mà mắc ca lại đáp ứng được yêu cầu này. Với cà phê vối có thể trồng xen 120 cây mắc ca/ha. Cà phê chè có thể trồng 200 cây mà vẫn giữ được năng suất như thường.
Mặt khác, ở Tây Bắc thỉnh thoảng hay có sương muối, nhờ tán lá mắc ca mà cây cà phê không bị ảnh hưởng. Khi áp dụng mô hình nông nghiệp không gian: Trên tầng cao là cây mắc ca, tầng dưới là cây cà phê thì thế giới không có mô hình nông nghiệp nào có thể so sánh được về hiệu quả kinh tế như vậy. Tính khiêm tốn thì mô hình này có thể cho thu nhập 1 tỷ đồng/ha, thậm chí còn cao hơn. Cho nên tôi gọi là "cặp đôi hoàn hảo" là vì thế.
Nếu trồng cây mắc ca xen với 600.000 ha cà phê của cả nước, thì nghiễm nhiên chúng ta có khoảng 200.000 ha mắc ca mà không cần khai hoang tốn kém. Cho nên, tôi đã trao đổi với Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát là cần phải thay những cây bóng mát cũ bằng mắc ca.
17062013151402_1.JPG
Cây mắc ca ở Điện Biên phát triển tốt
Trồng xen thu nhập khủng
Xin ông cho biết qua về kỹ thuật trồng và chăm sóc cây mắc ca để đạt năng suất cao?
Mắc ca là cây trồng trẻ nhất của loài người, mới được phát hiện từ năm 1857 ở úc. Sau đó một số nước như Mỹ, Trung Quốc nghiên cứu thuần hoá thành cây lâm nghiệp đa mục đích. Cho nên tính chụi đựng của nó cực kỳ tốt, chỉ có 1 kẻ thù là chuột. Mắc ca vừa không có sâu, bệnh hại, lại có thể chịu hạn, sương muối, giá rét...
Kỹ thuật trồng cực kỳ đơn giản. Chỉ cần đào hố rộng 50 cm, sâu 50 cm, cho 50 kg phân chuồng, 1 kg NPK. Từ đấy không phải bón gì, chỉ cần cắt tỉa cành hợp lý là được.
Hiện ởVN đã có bao nhiêu dòng mắc ca? Đánh giá về năng suất và chất lượng của từng dòng là như thế nào?
ỞVN đã có khoảng vài chục dòng mắc ca xuất xứ từ úc, Mỹ, Trung Quốc. Cho đến bây giờ, thời gian thực nghiệm chỉ mới 10 năm. Nhưng kết quả cho thấy tất cả các dòng mắc ca ởVN đều tốt cả. Đến vài chục năm nữa, chúng ta sẽ chọn lọc dần để tìm ra những giống tối ưu nhất.
Đã có một số trường hợp trồng cây mắc ca ở khí hậu phù hợp nhưng không cho quả. ông giải thích sao về điều này?
Cây không có quả bởi vì nhiều người dân lấy cây thực sinh trồng (tức là cây mọc từ hạt). Nên những đặc tính trội của cây mẹ truyền cho cây con rất ít do xảy ra hiện tượng biến dị. Còn cây ghép thì khả năng đi truyền 100%. Nếu cây đầu dòng sai quả thì cây ghép cũng sai quả.
Trước đây, cà phê cũng được coi là cây trồng chủ lực, đem lại hiệu quả kinh tế vượt trội giúp người nông dân thoát nghèo vươn lên làm giàu. Nhưng, theo năm tháng, giá hạt cà phê ngày càng giảm, đầu ra thất thường. Ai có thể dám chắc trong10 nữa, người trồng cây mắc ca vẫn có thể nở những nụ cười hạnh phúc vì được mùa, được giá?
Đối với sản phẩm cà phê thì thế giới cần nhiều lắm. Còn thị trường lên xuống là chuyện bình thường. Năm mất mùa thì giá đẩy lên cao và ngược lại, chứ nhu cầu tiêu dùng của con người không hề giảm. Tôi đố ai tìm ra cây gì mà đem lại hiệu quả kinh tế 100 triệuđồng/hanhư cây cà phê một cách đơn giản như thế. Bây giờ trồng xen cây mắc ca vào cà phê thì sẽ cho thu nhập siêu khủng. Dù giá cả mắc ca có biến động đi chăng nữa thì người nông dân cũng không phải chịu thiệt hại gì.
Xin cảm ơn ông!
Minh Phúc
<em>Theo NNVN
 


Last edited:
Hiện tại đã có doanh nghiệp nào đứng ra bao tiêu đầu ra, đầu tư kĩ thuật cho nhà nông chưa vậy tác giả? Thiết nghĩ nếu để dân tự phát thì chằng làm nên chuyện gì!
 
Hiện tại đã có doanh nghiệp nào đứng ra bao tiêu đầu ra, đầu tư kĩ thuật cho nhà nông chưa vậy tác giả? Thiết nghĩ nếu để dân tự phát thì chằng làm nên chuyện gì!
Hiện tại cty Vinamacca đang cung cấp cây giống, tư vấn kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm cho nông dân tại khu vực tây nguyên. Bạn liên hệ số đt: 0904042639.
 
Cà phê đã trồng sẵn rồi, thì khoảng cách cây đã
được đúng rồi. Nay trồng bất cứ cây gì xen vào,
thì ảnh hưởng xấu tới năng suất cà phê. Nhất định
năng suất cà phê sẽ thấp xuống. Theo tôi biết,
Măc ca là cây khá cao to. Nếu trồng giữa 2 cây
cà phê, có thể năng suất cà phê không còn được
một nửa.

Muốn trồng xen Cà phê và Mắc Ca hợp lý, phải phá
bỏ một cây Cà Phê đi, mà trồng thay một cây Mắc
ca vào đó, hay phá 2 cây Cà Phê để chỗ cho một
cây Mắc ca.

Tốt nhất là trồng mới với kiểu Cà Phê - Mắc Ca
đã được tính toán và thử nghiệm thành công rồi.

Dù sao đi nữa, tôi cho rằng trồng xen 2 cây này
là một cách trồng thất bại đã biết từ trước.

À, mà sao không coi bà con ta xưa nay đã ai trồng
cà phê xen vào cây khác bao giờ chưa nhỉ?
 
Trồng xen làm gì? Khó quy hoạch, khó cơ giới hóa, khó áp dụng công nghệ. Mỗi loại cây có một đặc tính sinh trưởng khác nhau, chẳng hạn, cà phê tới thời kì làm bông, phải cho nhịn nước 1 tháng. Thế hóa ra bắt mác ca nhịn theo. Chằng hợp lí tí nào...
 
VN đất chật người đông, mỗi nhà có 1ha lấy đâu cơ giới hoá. Theo như mô hình trồng xen macca và cafe không những cafe tăng sản lượng vì vườn cây nhiều tầng nhiều tán khả năng dữ nước tốt hơn mà còn thu thêm được vài trăm triệu tiền từ macca nữa. Mục đích trồng xen là tăng thu nhập trên 1 đơn vị diện tích đấy.
 
Vâng, có lẽ là biện pháp tốt cho kiểu nông nghiệp mỗi nhà 1 sào đất.
 

Trích: "cafe tăng sản lượng vì vườn cây nhiều tầng
nhiều tán khả năng dữ nước tốt hơn."

Thế thì tôi có "sáng kiến" mà cả nước Việt Nam chưa
ai nghĩ ra là "trồng xen cà phê dưới bóng cây cao su."Hay trồng Cà Phê trong vườn Dừa.
 
Trong khi người nông dân vùng Tây Nguyên không còn mặn mà với cây cà phê, điều, hồ tiêu bởi giá cả bấp bênh, hiệu quả kinh tế không cao, thì cây mắc ca đang trở thành một hiện tượng lạ trong ngành trồng trọt với biệt danh mỹ miều: Hoàng hậu của quả khô! Có thể khẳng định, ở thời điểm hiện tại, giá trị kinh tế - xã hội mà cây mắc ca đem lại là vô cùng to lớn. Nhưng việc triển khai trồng đại trà cần phải có bước đi phù hợp, với những tính toán chính xác để không xảy ra những hậu quả không mong muốn.
NNVN đã có buổi trò chuyện với ông Nguyễn Công Tạn (ảnh), nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ - người đã dành nhiều tâm huyết để đưa cây mắc ca đến gần hơn với người nông dân - để tìm hiểu về triển vọng phát triển của loại cây này.
Thay cây bóng mát bằng mắc ca
Mắc ca có những giá trị gì mà được thị trường ưa chuộng như vậy, thưa ông?
Trên thế giới, mắc ca được coi là quả khô ngon nhất trong các loại quả khô. Hàm lượng axít béo không no rất cao (78%), nhiều vitamin, khoáng chất thiết yếu..., từ ngon thành đắt. Đặc biệt, Trung Quốc đang có nhu cầu lớn về nhân mắc ca để ép dầu ăn. Bã của nó dùng làm bánh, trộn khoảng 10% vào bột mỳ thì bánh mỳ rất ngon. Mặt khác, nó cũng là nguyên liệu vô cùng quý giá để SX mỹ phẩm. Vỏ hạt của mắc ca là nguyên liệu chế biến than hoạt tính rất tuyệt vời.
Thị trường cần rất lớn nhưng rất ít nước trồng được, chủ yếu là các nước cận nhiệt đới và á nhiệt đới. Ở Đông Nam á chỉ có một diện tích nhỏ của Thái Lan, Bắc Myanmar và vùng Tây Nguyên, Tây Bắc củaVN trồng được. 1 ha mắc ca trồng khoảng 360 cây, đến thời điểm 7 năm tuổi thu 5 tấn. Với giá chỉ cần 120.000 đ/kg đã thu được trên dưới 600 triệu đồng. Như vậy nó đem lại giá trị siêu kinh tế.
Mặc dù cây mắc ca đã du nhập vàoVN hàng chục năm, nhưng tại sao diện tích trồng lại hạn chế như vậy?
Hiện tại diện tích trồng mắc ca ít vì không đủ giống. Cả nước chỉSX được khoảng 40 vạn cây mỗi năm, đủ để trồng 5.000 ha. Nếu mở rộng hơn nữa thì lại thiếu vì không có mắt ghép. Tuy nhiên, trong thời gian tới, khi diện tích mắc ca tăng lên thì khó khăn này sẽ được giải quyết. Nông dânVN cũng rất thông minh. Ở trong Tây Nguyên chúng tôi chứng kiến nhiều hộ đã bắt đầu tự ghép mắt để nhân gốc.
Thứ hai làhọ còn chưa tin bởi chưa biết bán đi đâu. Khi nào thấy có người làm, có người mua (giả thử 100.000 đ/kg hạt) thì họ đổ xô vào trồng ngay. Vậy nên phải chờ đợi một thời.
Vùng sinh thái như thế nào sẽ phù hợp cho sự phát triển của cây mắc ca?
Ở nước ta, vùng Tây Bắc và Tây Nguyên có khí hậu mát, đất phì nhiêu. 1 bên là đất đỏ bazan, 1 bên là đất đỏ đá vôi. Từ tháng 1 đến tháng 3 thời tiết mát mẻ, tạo điều kiện cho cây mắc ca phân hoá mầm hoa; lại có mùa xuân không có mưa phùn để hoa đậu quả.
Tôi cũng khuyến cáo luôn là cây mắc ca dứt khoát chỉ được trồng ở Tây Bắc (Hoà Bình, Sơn La, Lai Châu, Điện Biên có thể trồng ở mọi độ cao) và Tây Nguyên (ở độ cao trên 500 m). Thực tế ở một số tỉnh khác như Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn cũng trồng một diện tích nhỏ mắc ca. Nhưng vì từ tháng 1 đến tháng 3 có mưa phùn nên gần như không cho đậu quả. Mỗi chùm chỉ có 1 - 2 quả. Ngay cả ở Tây Nguyên những vùng thấp dưới 500 m không thể trồng được vì nhiệt độ cao.
Ở đâu trồng được cây cà phê thì ở đó trồng được cây mắc ca. Vì thế người ta thường trồng xen mắc ca với cà phê để tạo bóng mát và tăng nguồn thu nhập.
Nói như ông thì cà phê và mắc ca là một "cặp đôi hoàn hảo"?
Đúng vậy, cà phê rất cần có bóng mát. Mà mắc ca lại đáp ứng được yêu cầu này. Với cà phê vối có thể trồng xen 120 cây mắc ca/ha. Cà phê chè có thể trồng 200 cây mà vẫn giữ được năng suất như thường.
Mặt khác, ở Tây Bắc thỉnh thoảng hay có sương muối, nhờ tán lá mắc ca mà cây cà phê không bị ảnh hưởng. Khi áp dụng mô hình nông nghiệp không gian: Trên tầng cao là cây mắc ca, tầng dưới là cây cà phê thì thế giới không có mô hình nông nghiệp nào có thể so sánh được về hiệu quả kinh tế như vậy. Tính khiêm tốn thì mô hình này có thể cho thu nhập 1 tỷ đồng/ha, thậm chí còn cao hơn. Cho nên tôi gọi là "cặp đôi hoàn hảo" là vì thế.
Nếu trồng cây mắc ca xen với 600.000 ha cà phê của cả nước, thì nghiễm nhiên chúng ta có khoảng 200.000 ha mắc ca mà không cần khai hoang tốn kém. Cho nên, tôi đã trao đổi với Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát là cần phải thay những cây bóng mát cũ bằng mắc ca.
17062013151402_1.JPG
Cây mắc ca ở Điện Biên phát triển tốt
Trồng xen thu nhập khủng

Xin ông cho biết qua về kỹ thuật trồng và chăm sóc cây mắc ca để đạt năng suất cao?
Mắc ca là cây trồng trẻ nhất của loài người, mới được phát hiện từ năm 1857 ở úc. Sau đó một số nước như Mỹ, Trung Quốc nghiên cứu thuần hoá thành cây lâm nghiệp đa mục đích. Cho nên tính chụi đựng của nó cực kỳ tốt, chỉ có 1 kẻ thù là chuột. Mắc ca vừa không có sâu, bệnh hại, lại có thể chịu hạn, sương muối, giá rét...
Kỹ thuật trồng cực kỳ đơn giản. Chỉ cần đào hố rộng 50 cm, sâu 50 cm, cho 50 kg phân chuồng, 1 kg NPK. Từ đấy không phải bón gì, chỉ cần cắt tỉa cành hợp lý là được.
Hiện ởVN đã có bao nhiêu dòng mắc ca? Đánh giá về năng suất và chất lượng của từng dòng là như thế nào?
ỞVN đã có khoảng vài chục dòng mắc ca xuất xứ từ úc, Mỹ, Trung Quốc. Cho đến bây giờ, thời gian thực nghiệm chỉ mới 10 năm. Nhưng kết quả cho thấy tất cả các dòng mắc ca ởVN đều tốt cả. Đến vài chục năm nữa, chúng ta sẽ chọn lọc dần để tìm ra những giống tối ưu nhất.
Đã có một số trường hợp trồng cây mắc ca ở khí hậu phù hợp nhưng không cho quả. ông giải thích sao về điều này?
Cây không có quả bởi vì nhiều người dân lấy cây thực sinh trồng (tức là cây mọc từ hạt). Nên những đặc tính trội của cây mẹ truyền cho cây con rất ít do xảy ra hiện tượng biến dị. Còn cây ghép thì khả năng đi truyền 100%. Nếu cây đầu dòng sai quả thì cây ghép cũng sai quả.
Trước đây, cà phê cũng được coi là cây trồng chủ lực, đem lại hiệu quả kinh tế vượt trội giúp người nông dân thoát nghèo vươn lên làm giàu. Nhưng, theo năm tháng, giá hạt cà phê ngày càng giảm, đầu ra thất thường. Ai có thể dám chắc trong10 nữa, người trồng cây mắc ca vẫn có thể nở những nụ cười hạnh phúc vì được mùa, được giá?
Đối với sản phẩm cà phê thì thế giới cần nhiều lắm. Còn thị trường lên xuống là chuyện bình thường. Năm mất mùa thì giá đẩy lên cao và ngược lại, chứ nhu cầu tiêu dùng của con người không hề giảm. Tôi đố ai tìm ra cây gì mà đem lại hiệu quả kinh tế 100 triệuđồng/hanhư cây cà phê một cách đơn giản như thế. Bây giờ trồng xen cây mắc ca vào cà phê thì sẽ cho thu nhập siêu khủng. Dù giá cả mắc ca có biến động đi chăng nữa thì người nông dân cũng không phải chịu thiệt hại gì.
Xin cảm ơn ông!
Minh Phúc
<em>Theo NNVN
trồng xen macca mục đích là thay thế các cây che bóng mát lại vừa có nguồn thu nhập thêm mà giá trị của cây macca so với cafe cao hơn gấp 10 lần , và macca là một cây nông nghiệp còn non trẻ, mới phát hiện đây thôi, trên thị trường thế giới dự kiến lượng macca cung còn lâu mới đuổi kịp cầu. nhưng không phải bất cứ đất nước nào cũng có thể trồng được cây macca. vì cây chỉ thích hợp trồng ở những vùng khí hậu lạnh . cây kích thích sinh trưởng và tăng sinh khối mạnh nhất ở nhiệt độ 15-30 oC chồi hoa nở tốt nhất ở 18 oC. do vậy không phải nơi nào trên đất nước cũng trồng được loại cây này. hi vọng trong tương lai macac sẽ càng làm giàu thêm cho đất nước ta.
 
Nông dân Việt Nam không trồng Mắc Ca là vì không
muốn làm nô lệ cho bọn đại gia, muốn cho giá bao
nhiêu theo ý của chúng thì cho. Vì không ai hưởng
ứng, các đại gia phải tự mình bươn chải thôi.
 
Nông dân Việt Nam không trồng Mắc Ca là vì không
muốn làm nô lệ cho bọn đại gia, muốn cho giá bao
nhiêu theo ý của chúng thì cho. Vì không ai hưởng
ứng, các đại gia phải tự mình bươn chải thôi.
hi hi. chú anhmytran quả nhiên rất tâm lý với suy nghĩ của chú đó.hi
đúng là các đại gia phải tự mình bươn chải trước. mà do bươn chải nhiều nên mới trở thành các đại gia chân chính. Làm giàu bằng chính sức lực của mình. :)
 
Làm giàu bằng chính sức lực của mình. :)
Sức lực có ý nghĩa chung của: tiền và của vốn đầu tư,
bắp thịt, kiến thức, tài tổ chức, óc mưu lược, vân vân.

Một con én không làm nổi mùa xuân, nhưng một người tài
tổ chức thì có thể kêu gọi hàng triệu con én. Bầu Đức
bó tay ở Việt Nam, nhưng cậu ta làm nên chuyện ở nước
ngoài. Hàng triệu con én ở Lào đang hưởng ứng lời kêu
gọi của cậu. Làm sao để bầu Đức trở lại Việt Nam trồng
Mắc Ca? Làm sao có vài bầu Đức ở Việt Nam trồng Mắc Ca?
 
Một lần tình cờ em có gặp một anh bên Vina maca nghe anh nói 1 số tập đoàn đang khảo sát trồng macca trong vài năm tới sẽ rất triển vong.
 
Sức lực có ý nghĩa chung của: tiền và của vốn đầu tư,
bắp thịt, kiến thức, tài tổ chức, óc mưu lược, vân vân.

Một con én không làm nổi mùa xuân, nhưng một người tài
tổ chức thì có thể kêu gọi hàng triệu con én. Bầu Đức
bó tay ở Việt Nam, nhưng cậu ta làm nên chuyện ở nước
ngoài. Hàng triệu con én ở Lào đang hưởng ứng lời kêu
gọi của cậu. Làm sao để bầu Đức trở lại Việt Nam trồng
Mắc Ca? Làm sao có vài bầu Đức ở Việt Nam trồng Mắc Ca?
Bầu Đức anhmyTRan hihi
Một lần tình cờ em có gặp một anh bên Vina maca nghe anh nói 1 số tập đoàn đang khảo sát trồng macca trong vài năm tới sẽ rất triển vong.
chính xác đó a Nguyễn Văn Hoan rất triển vọng @!@
 


Back
Top