Tôi không khuyên trồng lương thực.
Tôi có khuynh hướng chăn nuôi, vì tôi không nhìn sự việc
với con mắt nhà nông, mà là với con mắt kinh doanh . Mắt
kinh doanh nhận định tình hình bằng thu nhập, bằng lời lãi.
*
Trong tình hình bây giờ ở ViệtNam, lương thực vẫn còn rẻ lắm,
nhưng thịt cá sữa trứng, nhất là thịt thì đắt quá, và đó là
dịp may cho nhà nông . Chúng ta có thể đổi lương thực ra thịt
để kiếm lời, hay nói cách khác là để có tiền công cao. Cụ thể
thì ta có thể nuôi những con vật cổ truyền là Bò, Lợn, và Gà .
Những con này đã bão hoà từ lâu, và trên khắp thế giới, chứ
không phải bây giờ, và ở ViệtNam . Vì vậy, nuôi những con này
chắc là vẫn bán được, tuy không giá cao . Nuôi những con này
thì ta kiếm đủ cơm ăn, và mới có khả năng mạo hiểm nuôi những
con không truyền thống, như ếch, ba ba, rắn, là những con đã
nhiều người nuôi thành công ở mọi miền . Sau đó, mới đến những
con khó khăn như Dúi, Nhím.
*
Nếu ai đó chắc chắn khả năng kỹ thuật của mình, lại có tài buôn
bán với nước ngoài, thì cứ dốc hết túi ra nuôi những loại đặc
sản này, chắc chắn lời to, bõ tài năng của mình . Những ai không
tự tin vào kỹ thuật, và chỉ biết bán cho người buôn đến tận nhà
tận xã mình thôi, thì không dại gì mà đầu tư vào chỉ 1 con vật
nuôi như thế . Nói riêng tôi, nếu tôi về ViệtNam kinh doanh,
mọi thứ đều cần tiền, nên vốn rất có hạn, không thể đầu tư ồ ạt
vào một con vật mình chưa từng nuôi bao giờ . Vì thế bài viết
trên của tôi nói đến cách tính toán kinh doanh của tôi là chăn
nuôi những con cổ truyền trên hết như Bò, Lợn, Gà, rồi một số
vốn nuôi ếch, cóc, hay rắn . Tôi cũng nuôi dế, và không bỏ nhiều
vốn vào nuôi dế, chỉ để làm vitamin cho gà, lợn, cóc, rắn thôi .
Tôi nhất định không dám nuôi Dúi hay Nhím . Kể cả Thỏ là con vật
tôi đã từng nuôi, tôi cũng không nuôi, vì tỷ lệ thịt và thức ăn
của nó không cao, kỹ thuật không dễ . À quên, tôi nhất định phải
nuôi cá, và trang trại phải ở gần sông chảy, như ở miền núi,
hay gần cửa biển để nước triều lên xuống thay nước ao cá cho tôi.
Cá, và ếch có thể chỉ là thức ăn cho rắn, là vật nuôi tôi nhắm
có thể học được đủ kỹ thuật chăn nuôi chúng .
*
Đó là cách suy nghĩ nặng về chắc chắn cẩn thận rụt rè, chỉ có đôi
chút mạo hiểm thôi. Đó cũng là cách suy nghĩ kinh doanh, không
phải thuần tuý nông nghiệp gói gọn trong luỹ tre xanh của làng .
Tôi nhớ những ngày còn ở ViệtNam, nuôi bò là ước mơ của tôi, nhưng
lúc ấy chính sách rất ngặt, buôn bán bò bị đi tù rất dễ, và lãi
cũng rất cao . Bây giờ nếu tôi về ViệtNam, bò là con vật tôi nhắm
nuôi trước nhất .
*
