Chào ad. Cho mình hỏi cây Xoan đào và Xoan ta ó phải là một loại không hay khác nhau ạ. Và khác nhau ở điểm gì? Xin cảm ơn.
Gởi anh 1 bài em đã viết trên trang này
d.Cây Xoan đào
Về cây Xoan đào, hiện nay có rất nhiều cây được gọi là cây Xoan đào, gây ra nhầm lẫn cũng như tranh cãi rất nhiều quanh cái tên Xoan đào này.
Có loài :thuộc họ xoan là những cây xoan, cho ra gỗ thương phẩm - Xoan đào :
toonna citalia ( xoan úc, chua khét), gỗ hạng 2-3 theo bảng phân hạng việt nam
toona sinenis ( tông dù, xoan hôi) là cây cho gỗ được gọi là xoan đào, - hạng 3
tonna sureni ( cây lát khét) - hạng 3
Mấy loài này cho gỗ tốt, và hạt giống của anh Xuân hợp đây là hạt cây xoan đào
Toona sinensis. Còn 2 loài citalia, sureni thì chỉ nghe qua sách vở và người đi rừng chứ ở Vn chưa thấy ai cung cấp hạt giống loài này
còn 2 loài khác cũng được gọi là Xoan đào nhưng không thuộc họ Xoan:
Cây Xoan đào tây bắc (Pygeum arboreum Endl) - hạng 4
Cáng lò (Xoan đào) (Betula alnoides) - hạng 4
Ngoài ra, cây xoan có hình thái rất dễ nhầm với một số loài cây khác cùng họ, hoặc bộ. cụ thể là cây neen (
Azadirachta indica họ xoan, khác chi với xoan ta), cây xoan dâu da (Allospondias lakoensis, hay còn gọi là châm châu, dâm bôi, hồng bì dại,họ đào lộn hột), cây cóc hành(họ đào lộn hột),hoặc cây xoan nhừ (Choerospondias axillaris) hoặc cây xoan quả to (
Melia toosendan, họ bồ hòn)
Về cách thức nhận biết xoan ta với các loại khác là:
- Xoan ta có hoa trắng tím, trong cuống lá dài sẽ có 2 3 lá phức mọc đối, cây xoan ta cao 7-12m thân mọc thẳng vỏ trơn thường màu nâu tím.
- Xoan dâu da, rất giống xoan ta nhưng không có lá phức mọc đối ở lá dài, hoa hoàn toàn trắng, nhìn kỹ hoa sẽ thấy hoa gần giống hoa xoài hơn.
- Xoan nhừ (Choerospondias axillaris, còn được một số nơi gọi là xoan đào, nên nhớ cái tên xoan đào được chia sẽ cho 4 loài khác nhau[2]) cũng thuộc họ đào lộn hột có hoa màu hồng đào, lá dài không có lá phức, thân sần sùi như một số cây họ lát, nên còn được gọi là lát xoan, cũng nhờ đặc tính này mà người ta dùng cây xoan nhừ làm trụ tiêu khá phổ biến ở các tỉnh đông nam bộ.- lưu ý là gỗ xoan nhừ trong bảng phân hạng gỗ việt nam xếp hạng 5 - ngang với gỗ xoài thôi, ko phải là gỗ thương phẩm giá trị cao
- Cây neem (Azadirachta indica) được du nhập và trồng khá nhiều ở ninh thuận với cái tên xoan chịu hạn ninh thuận, khá giống cây xoan ta, nhưng cũng có thể phân biệt được với xoan ta cây xoan chịu hạn không cao vươn thẳng đứng như xoan ta mà phân tán ở tầm 3–7 m, thân không trơn, hoa màu trắng không tím như xoan ta, hoa màu trắng đài hoa nhỏ như hoa xà cừ. - trong bảng phân hạng gỗ việt nam xếp hạng 5 - ngang với gỗ xoài thôi, ko phải là gỗ thương phẩm giá trị cao
- Cây xoan quả to Melia toosendan thuộc họ bồ hòn, quả to tròn, nhìn xa giống xoan, nhưng nhìn kỹ thì thuộc họ bồ hòn.
Ngoài ra còn có một loài như cóc rừng, nhìn như cây có nhà, trái như xà cừ cũng bị nhầm lẫn là xoan, sầu đông.
Cây Xoan đào tây bắc (Pygeum arboreum Endl) thuộc họ Hoa hồng (Rosaceae), là cây gỗ lớn khi trưởng thành đạt >40m và D1.3 >70 cm, được cho là cây mọc nhanh, có giá trị kinh tế. nhưng hiện nay chưa có đề tài nào công bố cụ thể tính mọc nhanh của cây Xoan đào này có D1.3tb/năm trong cả chu kỳ là bao nhiêu. Theo hiệp hội cây rừng châu á thì cây Pygeum arboreum Endl có D1.3tb/năm ~1.5cm/năm (chu kỳ kinh doanh 30 năm) / và theo các không chính thức, cây Xoan đào khi trồng đơn lẽ hoặc được chăm sóc tốt có D1.3tb/năm ~ 2cm/ năm và chu kỳ kinh doanh là 20 năm. Tuy nhiên những thong tin này chưa được kiểm chứng một cách khoa học [theo quy tắc khoa học] nên xin đọc với tính chất tham khảo. Do có chu kỳ kinh doanh dài, và hiện tại được biết chỉ mọc ở tây bắc và tây nguyên, nên tác giả tạm không nhắc đến cây Xoan đào này nữa, dù rằng có nhiều nguồn tin chính thức cho biết đây là cây Xoan đào thực sự. Xét về tính kinh tế, thì cây Xoan đào này không đúng với yêu cầu cây Xoan đào mà mọi người đang tìm kiếm, vì trước nay, khi nhắc đến cây Xoan đào người ta chú trọng đến tính ưu việt của nó là cây gỗ lớn mọc nhanh, chu kỳ kinh doanh ngắn. Mà cây Xoan đào họ hoa hồng này không có tính ưu việt này, nên tạm không nhắc đến nữa.
D2.Cáng lò (Xoan đào) (Betula alnoides)
Cây cáng lò là một cây lớn nhanh, được nhiều người gọi với tên là cây Xoan đào, D1.3tb/năm ~2-2.5cm, là một loại gỗ không quý thuộc nhóm 6, giá trung bình là 2-3 tr/m3. Ở Trung quốc được nghiên cứu những năm 80 nhưng là 1 loại gỗ dùng làm nguyên liệu đồ mộc rẻ , vì cây mọc nhanh, thời gian khai thác tương đối ngắn, 20-25 năm cho một chu kỳ kinh doanh. Hiện nay ở Việt Nam các tỉnh phía Bắc và miền Tây Nguyên cũng có du nhập trồng loại cây này. Cây thuộc nhóm thích hợp khí hậu ấm áp. Hoặc cận nhiệt đới như các ở các tỉnh miền Bắc Việt Nam. Theo tìm hiểu của tác giả thì tại thôn Vi Chring, xã Hiếu, huyện Kon Plong, tỉnh Kon Tum, năm 2008 Ths. Nguyễn Đức Định Trường Đại học Tây Nguyên có hướng dẫn người dân tộc ở đây trồng cây cáng lò để phát triển kinh tế địa phương. Do thiếu quá nhiều thông tin, và giống cây này không thể phổ biến khắp việt nam, cũng như chưa xác định đươc cây betula alnoides mọc nhanh bao nhiêu D1.3tb/năm=?cm/năm nên tạm gác lại không nhắc đến loài này nữa.