Sử dụng phân bón hữu cơ là xu hướng tất yếu trong nền nông nghiệp bền vững. Tuy nhiên, để phát huy tối đa lợi ích của loại phân này, người trồng cần nắm vững nguyên tắc và kỹ thuật bón phân chuẩn xác. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết về cách sử dụng phân bón hữu cơ đúng cách từ khâu chuẩn bị đến các phương pháp bón lót, bón thúc hiệu quả.
Phân bón hữu cơ có lợi ích gì?
Phân bón hữu cơ là các chất hữu cơ có nguồn gốc từ thực vật, động vật hoặc khoáng chất được chế biến hoặc chưa chế biến, dùng để bón cho cây trồng nhằm cung cấp dinh dưỡng và cải tạo đất.Cách sử dụng phân bón hữu cơ đúng giúp cải tạo cấu trúc đất, tăng độ phì nhiêu và khả năng giữ nước, đồng thời cung cấp dinh dưỡng đa dạng, bền vững cho cây trồng.
- Cải tạo đất: Phân hữu cơ làm tăng hàm lượng mùn, giúp đất tơi xốp, thoáng khí và có khả năng giữ ẩm tốt hơn.
- Cung cấp dinh dưỡng bền vững: Các chất dinh dưỡng trong phân hữu cơ thường ở dạng khó tiêu, được vi sinh vật phân giải từ từ, cung cấp dinh dưỡng chậm và ổn định cho cây trồng trong thời gian dài.
- Tăng cường hệ vi sinh vật có lợi: Phân hữu cơ tạo môi trường sống lý tưởng cho các vi sinh vật có lợi, giúp bảo vệ rễ cây, hạn chế nấm bệnh và tuyến trùng tấn công.
- Nâng cao chất lượng nông sản: Việc bón phân hữu cơ giúp nông sản có hương vị tự nhiên, thơm ngon và an toàn hơn cho người tiêu dùng.
Các nguyên tắc cần tuân thủ khi bón phân hữu cơ
Để đảm bảo hiệu quả, việc sử dụng phân bón hữu cơ cần tuân thủ nguyên tắc "4 Đúng": Đúng loại, Đúng lúc, Đúng cách và Đúng liều lượng.
Nguyên tắc "Đúng Loại" và "Đúng Nhu Cầu"
Bạn cần lựa chọn loại phân hữu cơ phù hợp với loại cây và giai đoạn sinh trưởng cụ thể của nó.
- Đúng loại phân: Phân hữu cơ rất đa dạng (phân chuồng ủ hoai, phân hữu cơ vi sinh, phân hữu cơ khoáng...). Ví dụ, đối với đất chua, nên bón vôi bột trước 2-3 ngày rồi mới bón phân hữu cơ vi sinh để đảm bảo vi sinh vật hoạt động tốt.
- Phù hợp giai đoạn: Cây trồng ở mỗi giai đoạn sẽ có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau. Cần xác định rõ nhu cầu của cây (ví dụ: giai đoạn nảy mầm cần Nito; giai đoạn tạo củ cần Kali và Canxi...) để lên kế hoạch bón phân hợp lý.
Nguyên tắc "Đúng Lúc" và "Đúng Thời Điểm"
Bón phân hữu cơ đúng thời điểm giúp cây hấp thụ dinh dưỡng kịp thời và hiệu quả nhất, tránh lãng phí.
- Bón lót: Đây là phương pháp bón phân vào đất trước khi gieo trồng nhằm cung cấp dinh dưỡng nền cho cây con ngay khi chúng mới nảy mầm. Đối với phân hữu cơ truyền thống (phân chuồng), bắt buộc phải ủ hoai mục hoàn toàn trước khi bón lót để tránh gây ngộ độc hữu cơ cho rễ cây.
- Bón thúc: Là phương pháp bón phân trong thời gian cây sinh trưởng, giúp bổ sung dinh dưỡng kịp thời cho cây phát triển. Thời điểm bón thúc hiệu quả nhất là vào sáng sớm hoặc chiều mát, tránh nắng gắt hoặc lúc trời mưa để hạn chế thất thoát và cây bị "sốc".
Nguyên tắc "Đúng Cách" và "Đúng Liều Lượng"
Mặc dù phân hữu cơ ít gây "cháy" cây hơn phân vô cơ, nhưng vẫn cần kiểm soát liều lượng và phương pháp bón phân.
- Đúng liều lượng: Luôn tuân thủ hướng dẫn trên bao bì hoặc tham khảo ý kiến chuyên gia nông học để xác định lượng bón phù hợp, tránh lãng phí và ảnh hưởng xấu đến cây trồng.
- Đúng cách bón: Cần bón phân đúng vị trí, không để phân tiếp xúc trực tiếp với thân, lá cây. Đối với cây ăn quả lâu năm, nên bón quanh tán cây, sau đó lấp đất nhẹ hoặc tưới nước ngay sau bón để phân ngấm xuống rễ.
- Đảm bảo độ ẩm: Nên bón phân khi đất đủ ẩm (sau mưa nhỏ hoặc tưới nhẹ trước) giúp phân tan nhanh và rễ hút tốt hơn.
Cách thức bón lót phân hữu cơ
Bón lót cung cấp dinh dưỡng nền cho đất, thường được áp dụng trước khi gieo trồng hoặc khi trồng cây lâu năm.
- Đối với cây ngắn ngày (bón khi làm đất): Rải đều phân hữu cơ trên mặt đất, sau đó xới đất vùi xuống hoặc cày sâu để phân trộn đều với đất.
- Đối với cây lâu năm (bón vào hố): Trộn phân với đất, sau đó cho vào các hố trồng hoặc đào rãnh xung quanh hố để rễ non mọc ra kịp thời hấp thụ dinh dưỡng. Phủ một lớp đất mỏng lên trên phân trước khi gieo hạt hoặc đặt cây con.
Các phương pháp bón thúc phân hữu cơ phổ biến
Bón thúc cung cấp dinh dưỡng bổ sung trong giai đoạn cây sinh trưởng mạnh, ra hoa, kết trái.
Phương pháp bón | Mô tả kỹ thuật | Ưu điểm | Lưu ý |
|---|---|---|---|
Bón rải quanh gốc (hoặc theo hàng) | Rải phân theo chiều rộng của tán lá cây, cách xa gốc một khoảng nhất định. | Đơn giản, dễ thực hiện, phù hợp với nhiều loại cây. | Cần lấp đất nhẹ hoặc tưới nước ngay để phân ngấm, tránh bay hơi và thất thoát. |
Đào rãnh, vùi lấp | Đào rãnh (sâu 5-10cm) quanh hình chiếu tán cây (thường là mép ngoài tán lá), rải phân vào rãnh rồi lấp đất lại. | Giúp phân tập trung vào vùng rễ hoạt động mạnh, hạn chế thất thoát, dinh dưỡng được phân giải chậm và ổn định. | Thường áp dụng cho cây lâu năm, cây ăn quả. |
Phun qua lá | Hòa phân hữu cơ với nước theo nồng độ khuyến nghị rồi phun trực tiếp lên lá. | Cung cấp dinh dưỡng vi lượng và các chất kích thích sinh học nhanh chóng, hiệu quả tức thời. | Chỉ áp dụng với các loại phân bón lá chuyên biệt; cần phun vào lúc mát mẻ, tránh nắng gắt. |
Trộn hạt giống/Nhúng rễ | Pha phân vi sinh/phân bón lỏng với nước sạch thành dung dịch rồi ngâm hạt giống/rễ cây non trước khi trồng. | Giúp vi sinh vật có lợi bám dính, bảo vệ rễ ngay từ đầu, tăng cường tỷ lệ nảy mầm và sức đề kháng. | Chỉ ngâm phần rễ cây (tránh rễ cọc) và thực hiện nơi râm mát, tránh ánh nắng trực tiếp. |
Nên chia nhỏ lượng phân để bón làm nhiều lần, tránh bón dồn gây sốc cây hoặc lãng phí dinh dưỡng.
Tại sao không nên trộn phân vi sinh với hóa chất?
Để phân hữu cơ vi sinh và sinh học phát huy hiệu quả cao nhất, bạn cần hạn chế sử dụng phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật, bởi vì các chất này có thể làm chết hoặc ức chế hoạt động của vi sinh vật có lợi.
- Tuyệt đối không được trộn phân vi sinh với phân hóa học, tro bếp hoặc vôi bột ngay trước khi bón. Nếu cần bón vôi, hãy bón trước phân vi sinh ít nhất 2-3 ngày.
- Nếu cần sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, hãy đảm bảo sử dụng sau ít nhất 30 ngày kể từ khi bón phân hữu cơ sinh học để bảo vệ quần thể vi sinh vật.
Cách kết hợp phân hữu cơ với phân vô cơ
Việc kết hợp phân hữu cơ và phân vô cơ theo tỷ lệ hợp lý (chương trình bón phân tổng hợp) sẽ giúp cây trồng phát triển toàn diện, tránh mất cân bằng dinh dưỡng.
- Phân hữu cơ làm nền tảng cải tạo đất và cung cấp dinh dưỡng chậm.
- Phân vô cơ (NPK, đạm, lân, kali...) dùng để bón thúc, cung cấp dinh dưỡng dễ hấp thu, nhanh chóng, đáp ứng nhu cầu tăng trưởng đột ngột của cây trong các giai đoạn quan trọng.
Luôn theo dõi sát sao tình hình cây trồng và đất đai để điều chỉnh lượng bón phù hợp, đảm bảo cây nhận được dinh dưỡng cần thiết mà không gây hại cho môi trường.
Sử dụng phân bón hữu cơ đúng cách là chìa khóa để xây dựng một nền nông nghiệp bền vững, cải thiện sức khỏe đất và nâng cao chất lượng nông sản. Bằng cách tuân thủ nguyên tắc "4 Đúng" (Đúng loại, Đúng lúc, Đúng cách, Đúng liều lượng) và áp dụng các kỹ thuật bón lót, bón thúc phù hợp, bạn sẽ thấy sự khác biệt rõ rệt trong vườn cây của mình. Hãy nhớ rằng, phân hữu cơ là một khoản đầu tư dài hạn cho đất đai, mang lại lợi ích lâu dài.
Sử dụng phân bón hữu cơ đúng cách là chìa khóa để xây dựng một nền nông nghiệp bền vững, cải thiện sức khỏe đất và nâng cao chất lượng nông sản. Bằng cách tuân thủ nguyên tắc "4 Đúng" (Đúng loại, Đúng lúc, Đúng cách, Đúng liều lượng) và áp dụng các kỹ thuật bón lót, bón thúc phù hợp, bạn sẽ thấy sự khác biệt rõ rệt trong vườn cây của mình. Hãy nhớ rằng, phân hữu cơ là một khoản đầu tư dài hạn cho đất đai, mang lại lợi ích lâu dài.
- Địa chỉ
- Số 186-188 Nguyễn Duy, P.Chánh Hưng, TP.Hồ Chí Minh
- Số điện thoại
- 0938432788
