R
repthuy
Guest
Trong một lần đi công tác ở tỉnh Đăk Nông lần đầu tiên tôi được ăn món cơm lam, canh thụt trong một hoàn cảnh rất đặc biệt và chính hoàn cảnh đặc biệt này là lý do tại sao hai món ăn dân dã đậm chất rừng núi này ra đời.
Công việc của chúng tôi suốt ngày phải ở trong rừng, đoàn đi thì đông mà thực phẩm và xoong nồi đem theo hạn chế, đoàn phải chia ra nhiều hướng để làm việc không đủ dụng cụ để nấu ăn, người dẫn đường mà chúng tôi thuê đi theo để vác đồ là người dân tộc bản địa, anh này có nhiều kinh nghiệm đi rừng nên bảo yên tâm để anh nấu ăn mà không cần xoong nồi và chỉ cần ít gia vị là đủ, nghe có vẻ lạ nhưng làm chung rồi mới thấy là người dân mình hay lắm, trong cái khó nó ló cái khôn.
Ban đầu anh đi chặt ống lồ ô rừng loại ống to, già và bít cả 2 đầu ống, dùng để nấu cơm lam và canh thụt, cắt một đoàn cách mắc lồ ô khoảng 7cm và gọt tạo nắp cho cái xoong bằng tre này.
Nguyên liệu để nấu cơm lam chắc chắn là phải có gạo trắng, gạo được vo sạch cho vào ống lồ ô, đổ nước vừa đủ, trước khi cho gạo vào thì lót một lớp lá tre dưới đáy ống để tránh đáy ống bị lửa đốt cháy làm cơm mất ngon
Để nấu món canh thụt cần có những nguyên liệu là đọt mây ngọt, cây mây rừng có 2 loại là mây đắng và mây ngọt, người ta chặt cây mây ngọt còn non, tước bỏ hết lá ngoài chỉ lấy lõi non bên trong, tiếp theo là lá chua một loại lá mọc trong rừng, tiếp theo là bắp chuối rừng, lá tàu bay, món ăn không thể thiếu cá trắng là loài cá sống phổ biến ở các suối khu vực này, cá này phải để cho ương mới đúng bài và đặc biệt là phải cho ớt thật cay thì món ăn mới thơm ngon, nếu đầy đủ nguyên liệu có thể có thêm cà đắng, thịt mỡ…
Cá trắng, đọt mây, bắp chuối và các nguyên liệu khác sau khi lấy về được rửa sạch, thái nhỏ và cho vào ống lồ ô
Sau khi chuẩn bị xong xuôi thì lấy gỗ mồi lửa, cho các ống tre vào giữa đám lửa canh lửa vừa phải để cơm không bị cháy và chín điều, canh thụt nấu lâu hơn, trong quá trình nấu dùng một cây lồ ô được gọt sẵn thụt vào ống canh để cho các thành phần trong đó nhừ ra (đây là lý do người ta gọi món canh đó là canh thụt), nêm nếm thêm một số gia vị cho vừa miệng, khi thấy canh đã nhừ thì lấy ra và thưởng thức.
Từ khi bắt đầu nhóm lửa trời đã chập tối, anh em ngồi quay quần bên bếp lửa ấm cùng và kể chuyện cho nhau nghe
Trời đã bắt đầu ngã tối, cơm đã chín và canh cũng đã nhừ, để ăn cơm được dễ hơn thì ống lồ ô sau khi lấy ra sẽ gọt vỏ để khi tách ống tre lấy cơm cho vào dĩa lớp tro bên ngoài ống lồ ô không làm bẩn tay và cơm, canh thì chỉ cần đem ra cho vào tô là được, thêm vào đó là chén rượu, chén trà không thể thiếu với người đi rừng, vậy là một bữa ăn thịnh soạn với đầy đủ rau quả và thịt cá được bày ra, ai nấy điều thích thú.
Bàn về mùi vị của món ăn thì tôi nghĩ chưa ăn đã thấy ngon rồi, ngon vì cái hoàn cảnh lúc trong rừng thiếu thốn thực phẩm, ngon vì cái cách người ta làm ra nó thật lạ và độc đáo, cơm nấu trong lồ ô nhưng vẫn được thưởng thức những mảnh cơm cháy vàng ươm nóng hổi, cơm có một vị thơm lạ của cây cỏ, canh thì cay nồng như sưởi ấm lòng người giữa đêm lạnh buốt trong rừng, vị đắng đặc trưng của đọt mây, cà đắng, vị béo của dầu ăn, vị ngọt của cá hòa quyện lại với nhau tạo ra một món ăn thật độc đáo, có lẽ suốt cuộc đời này tôi chẳng thể quên những hương vị độc đáo đó.
Nhật ký một chuyến đi rừng Tây Nguyên
Công việc của chúng tôi suốt ngày phải ở trong rừng, đoàn đi thì đông mà thực phẩm và xoong nồi đem theo hạn chế, đoàn phải chia ra nhiều hướng để làm việc không đủ dụng cụ để nấu ăn, người dẫn đường mà chúng tôi thuê đi theo để vác đồ là người dân tộc bản địa, anh này có nhiều kinh nghiệm đi rừng nên bảo yên tâm để anh nấu ăn mà không cần xoong nồi và chỉ cần ít gia vị là đủ, nghe có vẻ lạ nhưng làm chung rồi mới thấy là người dân mình hay lắm, trong cái khó nó ló cái khôn.
Cách làm cái món này cũng rất là thú vị, xoong được dùng để nấu ở đây không phải bằng gan hay bằng thép mà bằng ống lồ ô rừng
Ban đầu anh đi chặt ống lồ ô rừng loại ống to, già và bít cả 2 đầu ống, dùng để nấu cơm lam và canh thụt, cắt một đoàn cách mắc lồ ô khoảng 7cm và gọt tạo nắp cho cái xoong bằng tre này.
Nguyên liệu để nấu cơm lam chắc chắn là phải có gạo trắng, gạo được vo sạch cho vào ống lồ ô, đổ nước vừa đủ, trước khi cho gạo vào thì lót một lớp lá tre dưới đáy ống để tránh đáy ống bị lửa đốt cháy làm cơm mất ngon
Để nấu món canh thụt cần có những nguyên liệu là đọt mây ngọt, cây mây rừng có 2 loại là mây đắng và mây ngọt, người ta chặt cây mây ngọt còn non, tước bỏ hết lá ngoài chỉ lấy lõi non bên trong, tiếp theo là lá chua một loại lá mọc trong rừng, tiếp theo là bắp chuối rừng, lá tàu bay, món ăn không thể thiếu cá trắng là loài cá sống phổ biến ở các suối khu vực này, cá này phải để cho ương mới đúng bài và đặc biệt là phải cho ớt thật cay thì món ăn mới thơm ngon, nếu đầy đủ nguyên liệu có thể có thêm cà đắng, thịt mỡ…
Nguyên liệu nấu canh thụt: đọt mây, bắp chuối rừng, lá tàu bay, hành tím, ớt cay...
Cá trắng một loài cá sống ở suối rất phổ biến
Cá trắng, đọt mây, bắp chuối và các nguyên liệu khác sau khi lấy về được rửa sạch, thái nhỏ và cho vào ống lồ ô
Cho các nguyên liệu vào lồ ô
Sau khi chuẩn bị xong xuôi thì lấy gỗ mồi lửa, cho các ống tre vào giữa đám lửa canh lửa vừa phải để cơm không bị cháy và chín điều, canh thụt nấu lâu hơn, trong quá trình nấu dùng một cây lồ ô được gọt sẵn thụt vào ống canh để cho các thành phần trong đó nhừ ra (đây là lý do người ta gọi món canh đó là canh thụt), nêm nếm thêm một số gia vị cho vừa miệng, khi thấy canh đã nhừ thì lấy ra và thưởng thức.
Bắt đầu lên lửa
Từ khi bắt đầu nhóm lửa trời đã chập tối, anh em ngồi quay quần bên bếp lửa ấm cùng và kể chuyện cho nhau nghe
Thường xuyên dùng cây thụt cho canh nhừ nhuyễn
Trời đã bắt đầu ngã tối, cơm đã chín và canh cũng đã nhừ, để ăn cơm được dễ hơn thì ống lồ ô sau khi lấy ra sẽ gọt vỏ để khi tách ống tre lấy cơm cho vào dĩa lớp tro bên ngoài ống lồ ô không làm bẩn tay và cơm, canh thì chỉ cần đem ra cho vào tô là được, thêm vào đó là chén rượu, chén trà không thể thiếu với người đi rừng, vậy là một bữa ăn thịnh soạn với đầy đủ rau quả và thịt cá được bày ra, ai nấy điều thích thú.
Và đây là thành quả của buổi chiều nấu ăn.
Bàn về mùi vị của món ăn thì tôi nghĩ chưa ăn đã thấy ngon rồi, ngon vì cái hoàn cảnh lúc trong rừng thiếu thốn thực phẩm, ngon vì cái cách người ta làm ra nó thật lạ và độc đáo, cơm nấu trong lồ ô nhưng vẫn được thưởng thức những mảnh cơm cháy vàng ươm nóng hổi, cơm có một vị thơm lạ của cây cỏ, canh thì cay nồng như sưởi ấm lòng người giữa đêm lạnh buốt trong rừng, vị đắng đặc trưng của đọt mây, cà đắng, vị béo của dầu ăn, vị ngọt của cá hòa quyện lại với nhau tạo ra một món ăn thật độc đáo, có lẽ suốt cuộc đời này tôi chẳng thể quên những hương vị độc đáo đó.
Nhật ký một chuyến đi rừng Tây Nguyên
Agriviet.com
