THÊM MỘT CÂY TRÚC LAN MỚI

  • Thread starter Guest
  • Ngày gửi
Năm 1825 Carl Blume chính là người đã đặt tên cho loài lan này là Arundina, theo tiếng Hy lạp arundo có nghĩa là cây sậy. Năm 1930 John Lindley lại đặt tên là Arund bambusiflora. Theo quy định quốc tế tên sau này chỉ được coi là đồng danh.Đây là một giống thổ lan, thân cây mọc thẳng cao tư 1 đến 2,50m thân ngang tới 1,50 cm nhỏ. Lá mọc thành 2 hàng nhò như lá cỏ và dài từ 12-30 cm, ngang 1,6 đến 2,50 cm. Dò hoa độc nhất mọc ở trên ngọn dài tù 15 đến 30 cm mang theo những bông hoa giống như Cattleya mầu tím đỏ hay mầu da người hay mầu trắng ngang to tới 10 cm. Lưỡi tím đậm hơn cánh hoa, thường có những đường gân tím sẫm và mầu vàng cam ở đáy. Hoa chỉ mau tàn chỉ nở trong 3 ngày nhưng có huơng thơm và nhiều bông nở cùng một lúc.
Trong bài Trúc Lan, viết vào tháng 6 năm 2006, tôi có kết thúc bằng câu:

<i>Khi viết bài này, tôi hy vọng được các bạn chơi lan bên nhà gửi cho hình ảnh để dễ bề nhận diện và mong rằng chúng ta không có thêm một vài cây Trúc Lan lạ hoắc.</i>

TrucLanMoi_1.jpg
Lời nói này chỉ phản ảnh một ý nghĩ bất chợt của kẻ viết bài chứ không hề tự cho rằng mình biết nhiều hiểu rộng.

Mới đây lại nhận được bài Trúc Lan của Hàn Châu Tín từ Bà Rịa Việt nam gửi tới. Trong thư Hàn châu Tín nói rằng theo sách của Nguyễn công Nghiệp gọi cây <i>Arundina graminifolia</i> là Sậy lan, nhưng Hàn Châu Tín nghĩ rằng nên đổi là Trúc lan cho hay hơn.

Xin hãy xem bài sưu khảo dưới đây của Hàn Châu Tín.

<i>ARUNDINA GRAMINIFOLIA

Trúc lan còn gọi là Sậy lan, trông giống như cây lau, sậy nhưng lá ngắn hơn, mặt lá nhẵn. Tên khoa học là: Arundina raminifolia.

Trong thiên nhiên, cây mọc hoang rải rác ở ven các sườn đồi, đỉnh núi trên 200m vùng miền Đông Nam Bộ

Trúc lan thuộc nhóm địa lan, cao khoảng 0,8-1m, dễ trồng, cho nhiều hoa. Cây con trưởng thành khoảng một năm sẽ nhú chồi hoa. Chồi hoa có từ 5-10 nụ, thay nhau nở liên tục. Hoa màu trắng tím, môi hoa màu tím nhung. Nhìn từ xa, hoa trông rất giống đàn bướm rừng

Hoa bền và nở liên tục bốn mùa trong năm. Cây trúc lan không ưa bóng râm (ánh sáng thích hợp: 70-80%), chịu nhiệt độ cao từ 37-38oC, Ẩm độ vừa phải (khoảng 40%). Cây thích hợp nhất là loại đất sét có độ pH trung tính, ưa lân, lá cây hoại mục thành mùn. Hỗn hợp chất trồng không quá 30% với đất, chậu trồng phải thoát nước tốt.</i>

TrucLanMoi_2.jpg
Theo trong hình cây <i>Arundina graminifolia</i> trông giống như cây Sậy hơn là cây Trúc, nhưng cây Trúc quen thuộc với mọi giới hơn là cây Sậy. Tôi chắc chắn, nếu nói đến cây Trúc ai ai cũng biết, còn cây Sậy có lẽ đến 80% người ta không biết là cây này hình dáng như thế nào.

Theo tài liệu của hội Hoa lan Nguyên Thủy (species) Úc Châu tại Brisbane, Queenland vào tháng 5 1997 có viết như sau:

<i>Cây Arundina graminifolia mọc khắp nơi từ Hy mã lạp sơn Nepal, Sri Lanka, Thái Lan, Lào, Căm bốt, Vietnam, nam Trung hoa, Nhật bản, Đài Loan, Mã lai và Java. David Don vào năm 1825 trong Prodrimus Florae Nepalensis mô tả giống lan này là Bletia graminifolia căn cứ vào cây lấy tứ Nepal. Năm 1910, Bénédict Hochreutiner lại chuyển sang loài Arundina trong tờ Bulletin of the New York Botanic Garden.

Năm 1825 Carl Blume chính là người đã đặt tên cho loài lan này là Arundina, theo tiếng Hy lạp arundo có nghĩa là cây sậy. Năm 1930 John Lindley lại đặt tên là Arund bambusiflora. Theo quy định quốc tế tên sau này chỉ được coi là đồng danh.Đây là một giống thổ lan, thân cây mọc thẳng cao tư 1 đến 2,50m thân ngang tới 1,50 cm nhỏ. Lá mọc thành 2 hàng nhò như lá cỏ và dài từ 12-30 cm, ngang 1,6 đến 2,50 cm. Dò hoa độc nhất mọc ở trên ngọn dài tù 15 đến 30 cm mang theo những bông hoa giống như Cattleya mầu tím đỏ hay mầu da người hay mầu trắng ngang to tới 10 cm. Lưỡi tím đậm hơn cánh hoa, thường có những đường gân tím sẫm và mầu vàng cam ở đáy. Hoa chỉ mau tàn chỉ nở trong 3 ngày nhưng có huơng thơm và nhiều bông nở cùng một lúc.

TrucLanMoi_3.jpg
Tại những vùng ấm áp cây có thể trồng ngoài vườn, tại Hawaii cây này thích hợp trồng ở nhiều nơi. Vào mùa cây mọc, lan cần nhiều nước và ánh sáng. Nếu cây mọc mạn sẽ ra hoa quanh năm. Tại Brisbane giống lan này nở hoa vào những tháng mùa hạ ấm áp.

Bên cạnh những cây Arundina graminifolia cao lớn còn có một cây thấp nhỏ cũng mang tên là Arundina graminifolia có những nhánh có hoa cao chừng 15 cm. Chiếc hoa trắng tuyền độc nhất ngang chừng 3 cm có gân đỏ trên môi. Cây này được nhập cảng từ Thái lan qua, người ta tin rằng đó là một giống khác. Loài Arundina có chửng 8 giống và rất tiếc không có nhiều tin tức về những giống khác.</i>

Tra cứu trong Wikimedia foundation thấy có khoảng 20 tên khác, nhưng khi vào trang Orchid Species Photo Encyclopedia của Jay Pfahl lại thấy những cây này đếu là đồng danh với Arundina graminifolia cả.

Trong cuốn "Cây cỏ Việt Nam" của Phạm Hoàng Hộ cũng như trong cuốn "Phong Lan Việt Nam" của Trần Hợp đều gọi cây <i>Arundina graminiolia</i> là Sậy lan cả. Không biết tên này do ai đặt ra, nhưng phần đông khi đặt tên cho lan người ta thường căn cứ vào hình dáng và mầu sắc đơn thuần của cây hay của hoa mà lại quên đi một vấn đề khá cần thiết là nên đặt tên hoa lan sao cho được văn vẻ, tao nhã hơn .

Chúng ta hãy thử so sánh tên vài ba cây lan và tự nhận xét xem sao:
<i>Rhynchostylis gigantea</i>Rhynchostylis retusa</i>Chưa có tên Việt
Chẳng cứ gì ở Việt Nam, tên cây lan khắp trên thế giới cũng loạn xạ, xà ngầu. Tên khoa học, tên bình dân, nguờì gọi tên này, người kêu tên khác, ông chẳng bà chuộc nhiều khi chẳng biết đâu mà mò. Đôi khi cây đang ở chi này, bỗng dưng có nguờì mang sang chi khác hoặc đặt cho một cái tên mới lạ hoắc, làm người mới chơi lan hoặc không theo rõi bỡ ngỡ không biết đâu mà lần. Xin đơn cử một vài thí dụ:

• Arundina graminifolia, Dendrobium hancocki, Dendendrobium hanamnensis đều được gọi là Bamboo orchids (Trúc lan) mặc dầu Arundino là cây sậy.
• Rhynchostilis chẳng cứ gí` Việt nam nhiều xứ Á châu cũng gọi Fox tail orchid
(đuôi cáo)
• Dendrobium nobile Úc châu gọi là soft cane orchids (thân mềm), ngoài ra còn goi nhiều giống lan theo hình dáng như:vịt trời, tai lừa, lưỡi búa v.v…
• Oncidium papilio đổi thành Pschopsis papilio
• Odontoglossum grande đổi thành Rossioglosum grande
• Dendrbium kingianum thành Thelychiton kingianus
• Oncidium equitant thành Tolumnia

TrucLanMoi_4.jpg
Như vậy, kẻ viết bài này vốn dĩ là người 3 phải nên có một đề nghị như sau:
<i>Dendrobium hainamnensis</i> là Trúc lan Hải Nam
<i>Dendrobium hancockii</i> là Hoàng trúc lan
<i>Arundina gramiifolia</i> là Điệp trúc lan (Lời bàn Mao tôn Cương: khi có gió bông hoa lay động trông như đàn bướm)

Chẳng hiểu những tên này nghe có được hay không? Xin các vị thức giả vui lòng cho biết tôn ý.
Placentia 4-2007
 


Last edited:
Bác ơi không xem được ảnh rồi. Bác up lại giúp cho mọi người cùng xem.
 


Back
Top