"mình thì tỉa cành từ năm thứ 3 đến năm thứ 5 vì năm đầu cây ko ra cành mà chỉ mọc thẳng lên,cây 1 tuổi có chiều cao khoảng 2m,khoảng cách trồng thì là 1.5m ,từ năm thứ 5 trở đi tỉa thưa những cây còi cọc kém phát triển để những cây khác có thể to, đất mình thường thôi ! cũng chẵn có phân bón tưới tắm gì mà vẫn to ào ào! chỗ của mình trồng cây rừng mà chăm quá là bị nói là khùng đó bạn ! cho nên mình cứ bỏ mặc thỉnh thoảng mới xem 1 lần !" Bạn có một thực tế đáng học hỏi để rút kinh nghiệm là nếu có thiếu vốn đầu tư hoặc không có thời gian, không có người làm hoặc chưa có kinh nghiệm thì vẫn có thể trồng Xoan được theo cách của bạn, nghĩa là trồng dày và để mặc cho trời thì từ 8-10 năm vẫn có thể thu hoạch được. Tuy nhiên mình không đồng ý ở chỗ nếu trồng rừng mà chăm sóc kỹ lại bị xem là khùng... hì, hì... Theo mình thì nếu có điều kiện chăm sóc đúng kỹ thuật thì có thể rút ngắn thời gian thu hoạch và cây sẽ cho sinh khối nhiều hơn, như vậy thì có lợi nhiều hơn chứ.
*****
"Xoan 1 tuổi cao gần 2 mét, và bắt đầu ra tán lá thứ nhất .
Gọi là tán, vì các cành mọc ra rất gần ở cùng một độ cao,
chứ không trải dọc theo thân cây . Có lẽ vì thời tiết, lúc
ấy là mùa Xuân, cành mọc ra nhiều . Chỉ có cây bàng, cây thông
là thực sự mọc tán, vì cách cành mọc đều ra xung quanh mà
ở cùng một độ cao trên thân cây . Xoan thì mọc tán ở một độ
cao khoảng 20-30 centimet . Họ nhà Thông, cứ mỗi năm một tán,
và tán thứ nhất vào lúc 3 tuổi. Tôi không rõ cây bàng của ta
mọc tán theo quy luật nào, nhưng tôi đoán là do thời tiết.
*
Lúc này nên để các cành đó để nuôi cây lớn cao lên và bụ thêm
thân cây lên, phát triển bộ rễ cho to dài ra. Năm sau, Xoan
cao lên 4 mét thì ta mới cắt các cành của tán thứ nhất đi .
Lúc này cành đã to bằng ngón tay rồi . NgưỜi ta đứng dưới đất,
cầm câu liêm (là cái liềm buộc vào đầu một con sào, để cưa và
giật gãy cành ở trên cao) mà giật, tước cả thân cây ra một vết
sâu và dài. Những cây xoan bị tước như vậy coi như hỏng hẳn,
không thể lớn thành cây gỗ được . Tôi thì buộc 2 cây thang lại
thành hình chữ A, bê đến tận từng cây, leo lên đến cành, và cưa
bằng cưa thợ mộc, loại răng hạt mướp cỡ răng 5 ly, sát nách
thân cây, hay bấm bằng kéo cắt cành nếu cành nhỏ hơn ngón
tay út.
*
Làm việc này vào mùa Xuân, trước khi Xoan nảy mầm. Những cành
bị cắt không có lá, và nhựa chưa tụ lên chót đầu cành, tiết kiệm
chất bổ cho cây dồn vào ngọn và các cành mình để nuôi . Vết thương
sẽ chóng liền, vì cây sẽ lên lộc, và lộc sẽ có nhựa liền sẹo nhanh.
Làm vào cuối thu, khi lá rụng hết cũng được, nhưng lâu liền sẹo
hơn, và dễ bị sâu bệnh ăn vào vết thương lúc này.
*
Chú thích: Cưa thợ mộc thường là cưa có răng hình tam giác vuông,
các răng cưa cắt vào gỗ như cuốc đất. Riêng cưa cắt ngang thì răng
hình tam giác cân, và các răng cưa chia làm 2 hàng mà khía vào gỗ
thành hai rãnh 2 bên, rồi gỗ ở giữa 2 rãnh đó bị bật tung ra . Vì
vậy cưa này cắt ngang thì sắc hơn, và cắt nhanh hơn, mặc dù mạch
cưa rộng gấp đôi mạch cưa thường. Các răng cưa được giũa xéo 2 bên
của tam giác cân, tạo nên một mũi nhọn ở đỉnh tam giác, để khía
ngang thớ gỗ. Cứ 1 răng mũi nhọn ở bên phải, thì răng cưa liền
đó có mũi nhọn ở bên trái lá cưa. Trông 2 hàng răng cưa như 2 hàng
hạt mướp vậy.
*
Tôi nghe người ta nói, sắn tàu (khoai mì) ăn rễ vào rễ Xoan,
thì sắn ấy ăn độc chết người . Tuy vậy chưa có tài liệu khoa
học nào nói như vậy cả . Còn các cây như bắp đậu thì không
bị độc ở cây Xoan đâu. Mức độ độ của Xoan không cao, vì tôi
thường dấm chuối và trái chưa chín bằng lá Xoan, ví dụ như
chùm trái Dâu Da Xoan chẳng hạn. Nhai một nắm lá Xoan, thì
đắng ngắt, rồi nhổ ra, không nuốt, cũng không thấy độc gì cả."
Chào chú anhmytran. Theo cháu tìm hiểu thì có cách tỉa cành rất hay và nhanh là dùng cũng dùng câu liêm làm bằng lưỡi dao sắc hình chữ V nhưng thay vì giật xuống sẽ bị tước vỏ thì mình đẩy mạnh lên phía trên. Tuy nhiên cháu còn thắc mắc là khi mình tỉa cành thì cắt cành sát thân cây hay có chừa lại chút nào không, nếu có thì chừa khoảng bao nhiêu cm?
Cây Xoan độc thì đúng rồi nhưng chuyện trồng cây lương thực gần cây Xoan sẽ bị nhiễm độc theo thì chưa có cơ sở khoa học chứng minh, chỉ nghe nói thôi. Cháu nhớ có lần đọc một truyện của nhà văn nào đó, lâu rồi nên không nhớ, thì có một đoạn nói về người mẹ của nhân vật chính trong truyện khuyên với nhân vật chính là không được ăn khoai mì trồng gần gốc Xoan vì sẽ bị ngộ độc. Chắc là tin đồn từ câu chuyện này mà ra, không biết có phải không nữa.
*****
Có một tin mừng muốn thông báo cho cô bác biết như sau: qua 3 tuần ươm hạt xoan mua của bác Tranvi đến nay đã có dấu hiệu nảy mầm. Mới nghe tin báo chứ chưa tận mắt thấy, đang hồi hộp chờ ngày về để thấy được thành quả. Mong là sự thật ...<!-- / message --><!-- edit note -->
<!-- / message --><!-- edit note -->