Hỏi đáp Bỏ nghề về làm nông dân

Chào các bác. Lên diễn đàn đọc 1 thời gian cũng ngấm rồi, 2 vợ chồng em định lên kế hoạch bỏ nghề hiện tại để mở trang trại mô hình nhỏ. Thu nhập 2 vợ chồng khoảng 12tr, nhưng lại làm khác tỉnh. Muốn quy lại 1 mối tiện chăm sóc con cái, ông bà nên tính nghỉ việc. Hiện tại bọn em chưa có j trong tay cả ngoài căn nhà chung cư bố mẹ cho ở Hà Đông. Tiền thì có thể xoay khoảng 300tr vay ngân hàng. Chưa có đất vườn và chưa biết mối mua giống vật nuôi. Với dự định thuê đất khoảng 3000-4000m2. Mua vài cặp bò, kết hợp nuôi giun quế, gà chạy bộ và trồng rau sạch. Mô hình như vậy mà vay ngân hàng thời điểm này liệu có khả thi đc k các bác. Muốn các bác đã làm trang trại tư vấn thêm kinh nghiệm. Có địa chỉ em đến học hỏi thì em cảm kích vô cùng. Và muốn hỏi bác nào biết chỗ nào cho thuê đất vườn quanh khu Hà Đông và chỗ nào bán bò giống gần nhất ạ. Cảm ơn các bác.

 

[songlongqc]

ở đây chủ thớt chưa nói rõ về hoàn cảnh của mình hiện tại như là làm ngoại tỉnh thì có nhà chưa?,hay ở phòng trọ? có khả năng mua nhà không?có thích hợp với cuộc sống đó không?


Em thấy làm nông dân thì cũng tương đối ổn định ,nó không bấp bênh như kinh doanh,nhưng em nói là nó vất vả,rất vất vả mới có sự ổn định đó!đó là quan điểm của e,kinh doanh thì nghề gì cũng vậy thôi e đã làm rất nhiều nghề rồi,có người làm nghề này được nhưng người khác làm không được!
-theo quan điểm của e thì bác nên chuyển dần qua
1 kinh doanh.... cái này khó
2 làm nông dân... cái này vất vả nhưng ổn định,làm thì trước hết phải dùng sức mình chứ e thấy đi thuê mướn thì không khả thi đâu
với điều kiện bác phải là 1 người có quyết tâm làm giàu còn không thì cứ đi làm thuê cho nhẹ nhàng chứ ra ngoài làm chủ chính mình đau đầu lắm đó

 

[Leluc]

Không ra làm thì suốt đời đi làm thuê đó pác ạ! 10/10 người giàu nhất nói "Không bao giờ làm thuê cho người khác, hãy làm thuê cho chính bản thân mình". Em khá tâm đắc câu nói này! Em xin mạn phép nêu ra kế hoạch của em để chủ thớt tham khảo.
Năm nay em 31 tuổi, có vợ và 1 con trai mới 10 tháng rửa. Thu nhập của 2 vợ chồng khoảng 28tr/ tháng, nhưng trừ chi phí, trả nợ thì còn dư khoảng 5tr/ tháng thôi mấy pác ạ. Hiện tại em đã thuê đất 7000 m2 đang trồng chanh không hạt khoảng 3 tháng rồi. Và cách mình đầu tư như sau: hùng vốn với 1 người (rất tin cậy), sau đó cứ để cái vườn chanh cho ông anh này chăm, mình vẫn đi làm bình thường. Mình mua nguyên liệu làm phân bón về làm, tự cung tự cấp cho tiết kiệm chi phí. Kế tiếp xây dựng chồng nuôi gà (không nuôi nhiều, chỉ vài chăm con thôi), đầu tư luôn cái máy áp trứng, tự cung cấp con giống, và xem có ai đặt con giống thì mình giao luôn. Mục đích nuôi gà để lấy ngắn nuôi dài, tận dụng nệm lót làm phân chuồng bón chanh. Xong suôi thì bước tiếp theo là nuôi 2 con bò (nuôi chơi cho sơm tụ, và tận dụng thời gian nhàn rỗi). À mà quên, trong lúc chanh còn nhỏ mình trồng xen cây đu đủ vào để kiếm thêm, quanh bờ đê của đất em trồng mít nửa nhá. Kế hoạch em đã đưa ra và chắc chắn sẽ thực hiện, nhưng toàn thuê lao động + ông anh hùng vốnn làm thôi, chứ em làm nông không nổi các pác ạ!

Chào bạn! Kế hoạch cũng khá phù hợp với gđ bạn cũng tương tự như kế hoạch của mình chỉ khác là thu nhập của gđ mình khoảng 13t / th. Mình thì đã có nuôi ít Dê, và 5 con bò cỏ ( kiểu đầu tư mình ra vốn người nuôi được lãi chia đôi) đã triển khai được nửa năm và đang chuẩn bị làm 1500m2 đất chanh ko hạt của nhà ông bà trông coi
con gái 4 tuổi khoảng 2 năm nữa bỏ hẳn về làm đúng đủ theo quy trình...Đau đầu nhất là đất làm rất ít đang tính thuê thêm( nghiêng 30 độ theo trườn đồi khó làm tưới tự động nếu không làm được thì khó điều khiển ra hoa sớm , theo kinh nghiệm lái buôn thì chỉ cần chanh thủ hoạch trc 1 tháng theo chính vụ là có lời rồi)...Rất muốn làm quen với bạn

 

[HungAG]

oh bác này nói đúng chóc ý em nè, em 21t e đang tính qua năm mở mô hình giống ý bác, em cũng đang đi làm công (làm VP máy lạnh ngồi teo tờ rym luôn) mà em không trồng chanh, "các cây ăn quả trồng hết nhưng em chỉ trồng ăn chơi thôi" đất nhà em khá rộng, em tính trồng cỏ vs cây keo dậu cho dê vs bò ăn. trồng bắp vs khoai mỳ...vv + chuối,đu đủ,em trồng 1 vườn, mít em trồng vòng vòng vườn vừa làm mốc hàng rào luôn. có gan làm giàu thì mới giàu được,còn làm công? 1 tháng dư 5tr x 1năm = 60tr x 10năm 600...@@ 10 năm sau 40t bác chủ thớt sẽ mua được căn nhà tèo tèo ở dưới quê =]]

Không ra làm thì suốt đời đi làm thuê đó pác ạ! 10/10 người giàu nhất nói "Không bao giờ làm thuê cho người khác, hãy làm thuê cho chính bản thân mình". Em khá tâm đắc câu nói này! Em xin mạn phép nêu ra kế hoạch của em để chủ thớt tham khảo.
Năm nay em 31 tuổi, có vợ và 1 con trai mới 10 tháng rửa. Thu nhập của 2 vợ chồng khoảng 28tr/ tháng, nhưng trừ chi phí, trả nợ thì còn dư khoảng 5tr/ tháng thôi mấy pác ạ. Hiện tại em đã thuê đất 7000 m2 đang trồng chanh không hạt khoảng 3 tháng rồi. Và cách mình đầu tư như sau: hùng vốn với 1 người (rất tin cậy), sau đó cứ để cái vườn chanh cho ông anh này chăm, mình vẫn đi làm bình thường. Mình mua nguyên liệu làm phân bón về làm, tự cung tự cấp cho tiết kiệm chi phí. Kế tiếp xây dựng chồng nuôi gà (không nuôi nhiều, chỉ vài chăm con thôi), đầu tư luôn cái máy áp trứng, tự cung cấp con giống, và xem có ai đặt con giống thì mình giao luôn. Mục đích nuôi gà để lấy ngắn nuôi dài, tận dụng nệm lót làm phân chuồng bón chanh. Xong suôi thì bước tiếp theo là nuôi 2 con bò (nuôi chơi cho sơm tụ, và tận dụng thời gian nhàn rỗi). À mà quên, trong lúc chanh còn nhỏ mình trồng xen cây đu đủ vào để kiếm thêm, quanh bờ đê của đất em trồng mít nửa nhá. Kế hoạch em đã đưa ra và chắc chắn sẽ thực hiện, nhưng toàn thuê lao động + ông anh hùng vốnn làm thôi, chứ em làm nông không nổi các pác ạ!

Hi 2 bác có kế hoạch, có chuẩn bị rồi thì làm sẽ khá suôn sẻ. Làm công cho người khác nhưng mình nhận được phần thù lao xứng đáng, nhận được kiến thức thì cũng là làm cho bản thân rồi đó bạn. Người giàu hay người nghèo cũng đều có khó khăn riêng, cũng phải "cày" trong lĩnh vực của mình. Bỏ việc ra làm riêng là xu hướng của hiện nay và đa phần đều thất bại rất nhiều. Cái nào cũng có cái hay riêng mà. Những người thành công cũng chia sẻ "Bạn không thất bại vì cái bạn biết mà thất bại vì cái bạn không biết", "cánh đồng nhìn từ xa bao giờ cũng xanh tươi hơn khi đứng gần". Nên chuẩn bị thật tốt nhe. Chúc các bạn thành công!

 

[Jerrychuot]

Chào bạn! Kế hoạch cũng khá phù hợp với gđ bạn cũng tương tự như kế hoạch của mình chỉ khác là thu nhập của gđ mình khoảng 13t / th. Mình thì đã có nuôi ít Dê, và 5 con bò cỏ ( kiểu đầu tư mình ra vốn người nuôi được lãi chia đôi) đã triển khai được nửa năm và đang chuẩn bị làm 1500m2 đất chanh ko hạt của nhà ông bà trông coi
con gái 4 tuổi khoảng 2 năm nữa bỏ hẳn về làm đúng đủ theo quy trình...Đau đầu nhất là đất làm rất ít đang tính thuê thêm( nghiêng 30 độ theo trườn đồi khó làm tưới tự động nếu không làm được thì khó điều khiển ra hoa sớm , theo kinh nghiệm lái buôn thì chỉ cần chanh thủ hoạch trc 1 tháng theo chính vụ là có lời rồi)...Rất muốn làm quen với bạn

Pác ở đâu vậy, nghe nói đất có độ dóc chắc không phải người miền nam rồi?

Hi 2 bác có kế hoạch, có chuẩn bị rồi thì làm sẽ khá suôn sẻ. Làm công cho người khác nhưng mình nhận được phần thù lao xứng đáng, nhận được kiến thức thì cũng là làm cho bản thân rồi đó bạn. Người giàu hay người nghèo cũng đều có khó khăn riêng, cũng phải "cày" trong lĩnh vực của mình. Bỏ việc ra làm riêng là xu hướng của hiện nay và đa phần đều thất bại rất nhiều. Cái nào cũng có cái hay riêng mà. Những người thành công cũng chia sẻ "Bạn không thất bại vì cái bạn biết mà thất bại vì cái bạn không biết", "cánh đồng nhìn từ xa bao giờ cũng xanh tươi hơn khi đứng gần". Nên chuẩn bị thật tốt nhe. Chúc các bạn thành công!

Pác nói đúng, ra làm riêng thì khả năng thất bại cũng rất cao, nhưng không vì thế mà không làm pác à! Còn chuyện đi làm thuê thì khổ lắm pác ạ, Sếp vui thì không sao, lúc buồn buồn, hay bực trong người thì hiểu chuyện rồi nhé, có nhiều lúc làm đúng cũng bị la oan...Nói chung rất khổ.

 

[hoangluanls]

Có 1 lời khuyên với anh chị là làm nông nghiệp ko đơn giản đâu. Cần suy nghĩ thật kỹ. Em cũng nghỉ công chức về nè. Em thấy quyết định của mình là đúng. Nhưng đúng với em chứ với bác chưa chắc đúng đâu nha. Chúc bác có qđ đúng đắn nhất

 

[doannd71193]

oh bác này nói đúng chóc ý em nè, em 21t e đang tính qua năm mở mô hình giống ý bác, em cũng đang đi làm công (làm VP máy lạnh ngồi teo tờ rym luôn) mà em không trồng chanh, "các cây ăn quả trồng hết nhưng em chỉ trồng ăn chơi thôi" đất nhà em khá rộng, em tính trồng cỏ vs cây keo dậu cho dê vs bò ăn. trồng bắp vs khoai mỳ...vv + chuối,đu đủ,em trồng 1 vườn, mít em trồng vòng vòng vườn vừa làm mốc hàng rào luôn. có gan làm giàu thì mới giàu được,còn làm công? 1 tháng dư 5tr x 1năm = 60tr x 10năm 600...@@ 10 năm sau 40t bác chủ thớt sẽ mua được căn nhà tèo tèo ở dưới quê =]]

mình cũng hơn bạn 1 tuổi, cũng đang làm vp, thích mảng nông nghiệp nhưng vẫn phải đi làm để gom thêm ít vốn, ở tp nên ko có đất sẵn

 

[HungAG]

Hồi trước đây ở quê tôi là làng nghề sản xuất gạch. Xã tôi trước khi có làm lò gạch thủ công là một xã nghèo, cái nghèo ở miền Tây Nam Bộ, đói không đói mà nó không phát triển được gì cả. Cho đến khi có lò gạch thì tạo ra nhiều việc làm, thu hút nhân lực lao động, rồi đông người kéo đến, thương lái kéo đến, chợ búa nhờ vậy mà cũng được đông đúc. Cái gì cũng tốt ghét một nổi mấy ông bên nhà nước cứ hạch sách kiếm ăn. Đến giờ, chuyển đổi kỹ thuật sang lò mới (lò mới nó còn ô nhiễm hơn nữa), toàn bộ lò gạch bị bỏ hết (chắc có bạn có nghe nói được nhà nước hỗ trợ, ừ thì hỗ trợ cho người nào chạy chọt, chia ba mớ thôi). Nhà tôi là nhiều nhà khác không làm nữa, mình làm lâu rồi, có ruộng đất không sao, nhưng người dân thì sao, giờ họ đi Bình Dương làm công nhân, cuộc sống bấp bênh. Ai lên đó mà 2 vợ chồng chí thú mần ăn thì không nói, còn mà sơ sẩy 1 cái thì nợ không về được cả quê. Giờ ở quê còn ai? còn mấy ông bà già, người trên 40 tuổi. Còn tụi nhóc đang đi học, cả trăm thứ tiền, nói thật chứ tiền cho con nít từ lúc mới sanh tới năm đi học chắc cũng gần 100 triệu. Rồi tiền đi nhà trẻ, đi học tiểu học phải học thêm cô chủ nhiệm.
Kể lan man tản mạn với các bạn để nói, ngay bây giờ, muốn kiếm gì đó đem về quê để mọi người có việc làm, cuộc sống lại sung túc như xưa mà có cái gì đâu. Mấy chú có vốn thì đào ao nuôi cá bột. Còn những người không có ruộng đất? làm gì? làm gì bây giờ? chỉ có nước chơi hụi rồi đầu này bù đầu kia, chờ đợi thôi.

 

[Leluc]

Pác ở đâu vậy, nghe nói đất có độ dóc chắc không phải người miền nam rồi?

Pác nói đúng, ra làm riêng thì khả năng thất bại cũng rất cao, nhưng không vì thế mà không làm pác à! Còn chuyện đi làm thuê thì khổ lắm pác ạ, Sếp vui thì không sao, lúc buồn buồn, hay bực trong người thì hiểu chuyện rồi nhé, có nhiều lúc làm đúng cũng bị la oan...Nói chung rất khổ.

Mình ở Tây Bắc làm nông nghiệp ở Tây Bắc khó khăn hơn rất nhiều vi đất ko bằng phẳng cơ giới hóa thấp , thông tin quá ít, đất canh tác nếu có bằng phẳng giá cắt cổ thấy mấy anh em thuê đất với giá cả đó thấy mà thèm, đặc biệt dân trí thấp nuôi Dê, Bò ở vùng trên mình hầu như ko biết cho ăn tinh bột là gì nhiều chỗ còn chút hoang dại . Nhưng cũng có mặt thuận lợi vì nếu nhanh nhẹn một chút xử lí thông tin một chút thì vẫn còn chỗ đứng ( thật ra ở đâu cũng vậy đã có nhiu người có tiền họ làm trcs mình rồi)
Đúng rồi bạn Hungag và Hoanluo làm nông là vậy...Làm nông thất bại là chuyện thường. Hãy cho một khoảng trống trong kế hoạch của mình nhé các bạn

 

[Khởi Sự Chăn Nu]

đánh dấu

 

[Người Nông Dân 94]

mình cũng hơn bạn 1 tuổi, cũng đang làm vp, thích mảng nông nghiệp nhưng vẫn phải đi làm để gom thêm ít vốn, ở tp nên ko có đất sẵn

hehe bác nghĩ xem có nên kiếm nhà đầu tư không? vốn bác chưa có quyết định kiếm nhà đầu tư chắc sẽ khả thi

 

[hohuuthuc]

Em giông giống vs bác. E làm công chức. Thu nhập trong ngoài năm 200 củ. Nhưng tính ra thì chỉ là đi làm thuê. Hồ Chủ Tịch dạy Không có gì quí hơn độc lập tự do. Có thể bỏ việc vài năm tới thu nhập sẽ giảm nhưng ngắm cái đích xa hơn bác ạh

Mình ở Tây Bắc làm nông nghiệp ở Tây Bắc khó khăn hơn rất nhiều vi đất ko bằng phẳng cơ giới hóa thấp , thông tin quá ít, đất canh tác nếu có bằng phẳng giá cắt cổ thấy mấy anh em thuê đất với giá cả đó thấy mà thèm, đặc biệt dân trí thấp nuôi Dê, Bò ở vùng trên mình hầu như ko biết cho ăn tinh bột là gì nhiều chỗ còn chút hoang dại . Nhưng cũng có mặt thuận lợi vì nếu nhanh nhẹn một chút xử lí thông tin một chút thì vẫn còn chỗ đứng ( thật ra ở đâu cũng vậy đã có nhiu người có tiền họ làm trcs mình rồi)
Đúng rồi bạn Hungag và Hoanluo làm nông là vậy...Làm nông thất bại là chuyện thường. Hãy cho một khoảng trống trong kế hoạch của mình nhé các bạn

Bác ở tỉnh nào. Mời bác nhậu chơi. E cùng chí. Đang tính đầu tư

 

[Leluc]

Em giông giống vs bác. E làm công chức. Thu nhập trong ngoài năm 200 củ. Nhưng tính ra thì chỉ là đi làm thuê. Hồ Chủ Tịch dạy Không có gì quí hơn độc lập tự do. Có thể bỏ việc vài năm tới thu nhập sẽ giảm nhưng ngắm cái đích xa hơn bác ạh

Bác ở tỉnh nào. Mời bác nhậu chơi. E cùng chí. Đang tính đầu tư

Chào bạn Thật vui khi có bạn cùng chí hướng . Cảm ơn bữa nhậu trc nhe ! thu nhập như vậy la kha rui. Lai Châu còn nhiều quỹ đất lắm không ? Nếu đc gặp nhau thì mới ra ngô khoai câu chuyện làm nong dài tập lắm. Hè này có thời gian qua TP Sơn La thăm nhau...( thời gian rỗi rãi nhiều gặp đc bạn nhậu ...)

 

[hohuuthuc]

Em đang nuôi ếch con này ở chỗ em ít người nuôi. Đất Lai Châu vẫn nhiều lắm, nhưng hạ tầng hơi kém.

 

[Leluc]

Em đang nuôi ếch con này ở chỗ em ít người nuôi. Đất Lai Châu vẫn nhiều lắm, nhưng hạ tầng hơi kém.

Đầu ra thế nào , có ổn không. Giống tự có hay mua giống đấy, hình thức nuôi ntnao. Ngày trc cũng định thử như có đứa bạn chuyên buôn bán thủy sản bảo rằng nếu năng xuất ko lớn thì ko bằng nhập từ dưới vùng nuôi chuyên canh được.

 

[hohuuthuc]

Đầu ra thế nào , có ổn không. Giống tự có hay mua giống đấy, hình thức nuôi ntnao. Ngày trc cũng định thử như có đứa bạn chuyên buôn bán thủy sản bảo rằng nếu năng xuất ko lớn thì ko bằng nhập từ dưới vùng nuôi chuyên canh được.

Em đang tập tành làm thử nghiệm, chính thức đi vào hoạt động thì phải tự tạo con giống. Khoảng 1 tháng nữa thì em mới kết luận được về năng suất và hiệu quả kinh tế. Vì chưa có ai làm nên đầu ra theo khảo sát của em là rất ổn. Nhưng làm thủy sản ở trên miền núi phía bắc với khí hậu thời tiết khắc nghiệt là trở ngại lớn anh ạ!

 

[Leluc]

Em đang tập tành làm thử nghiệm, chính thức đi vào hoạt động thì phải tự tạo con giống. Khoảng 1 tháng nữa thì em mới kết luận được về năng suất và hiệu quả kinh tế. Vì chưa có ai làm nên đầu ra theo khảo sát của em là rất ổn. Nhưng làm thủy sản ở trên miền núi phía bắc với khí hậu thời tiết khắc nghiệt là trở ngại lớn anh ạ!

Đã đi tham quan nhiu mô hình chưa ? Hay là mày mò là chính...Anh có ông anh làm trang trại chủ lực là con ếch ở Thái Bình củ thể là ( Thôn Xuân Thọ, Xã Đông Cường, Huyện Đông Hưng , ). Khi nước Lên do thủy điện Sơn La dtich mặt nước nhiều anh cũng định thử. Ông anh bảo may lo đầu ra anh đầu tư hết tư lưới con giông, thức ăn...

 

[taplamnongdan86]

tôi thì mới tham gia diễn đàn nhưng tôi cũng đang làm nông dân, trước đây tôi cũng học đại học và đi làm một thời gian thấy ko khá lên đc nên bỏ về quê làm nông dân. Làm nông thì vất vả nhưng tự do và không gò bó gì cả, chủ yếu bạn phải xác định rõ nguồn lực của mình gồm: đất đai và vốn sau đó mới lựa chọn mô hình thích hợp. Nuôi bò thì chắc chắn và an toàn vì ở quê thì nhiều thức ăn như rơm, cây ngô đi lấy về rồi ủ cho ăn dần. Đất thuê ruộng trồng cỏ cũng dễ và rẻ. Làm nông thì phải kiên trì sẽ thành công, mình là lớp trẻ có học có tư duy sáng tạo vậy thêm kiên trì nhất định sẽ thành công. Ở gần chỗ tôi nông dân chăn nuôi mua xe ô tô sang ko phải ít, lợi nhuận có khi hàng tỷ/ năm.
Chúc bạn sẽ thành công

 

[hohuuthuc]

tôi thì mới tham gia diễn đàn nhưng tôi cũng đang làm nông dân, trước đây tôi cũng học đại học và đi làm một thời gian thấy ko khá lên đc nên bỏ về quê làm nông dân. Làm nông thì vất vả nhưng tự do và không gò bó gì cả, chủ yếu bạn phải xác định rõ nguồn lực của mình gồm: đất đai và vốn sau đó mới lựa chọn mô hình thích hợp. Nuôi bò thì chắc chắn và an toàn vì ở quê thì nhiều thức ăn như rơm, cây ngô đi lấy về rồi ủ cho ăn dần. Đất thuê ruộng trồng cỏ cũng dễ và rẻ. Làm nông thì phải kiên trì sẽ thành công, mình là lớp trẻ có học có tư duy sáng tạo vậy thêm kiên trì nhất định sẽ thành công. Ở gần chỗ tôi nông dân chăn nuôi mua xe ô tô sang ko phải ít, lợi nhuận có khi hàng tỷ/ năm.
Chúc bạn sẽ thành công

Em mới nghiên cứu đã thấy nhiều vấn đề nan giải chứ cũng không đơn giản. Nhưng em vote 1 phiếu cho bác với tinh thần là "Kiên trì thì cái gì cũng có"

 

[thom]

Tôi cũng đã nghỉ việc quản lý tại 1 cty điện tử! Và hiện tại đang nuôi 2 bò sinh sản 3 bò thịt 900 m2 ao nuôi cá và ít gà lai chọi. Về nhà chăn nuoi thu nhập không cao như làm cty nhưng được cái ung dung tự tại và khoẻ ra!

 

[thỏ xám]

Tôi đã đọc qua các bài đống góp ý kiến, và biết tình hình của chủ thới nên theo kinh nghiệm tôi có đôi lời thế này: bạn muốn về quê làm nông là muốn có một tương lai sáng lạng,đó là điều chắc chắn, nhưng mọi thứ bắt đầu từ con số âm (vay NH) vậy bạn phải có một dự án mang tính đột phá phát triển cây con giống gì đó. Hai nữa phải có phương án nhỏ hơn để nuôi gia đình và cái dự án lớn (lấy ngắn nuoi dài) có như vậy mói an toàn, chưa có kinh nghiệm thì khoan làm đã cứ đi học hỏi kinh nghiệm đi, chậm mà chác,(quân tử làm giàu 10 năm chưa muộn mà).

 

[Huyền Vũ]

.

 

[thom]

Chịu khó làm thêm một đến hai năm lấy vốn rồi hãy nghỉ .về nhà không có thu nhập trước mắt để tồn tại, cộng với khoản nợ lớn dẫn đến nản trí không muốn làm. Mà đã làm rồi thì tiến không được lùi không xong. Tôi góp ý vậy thôi có gì thông cảm