Nhà tôi nuôi lợn từ khi tôi chưa ra đời, từ đời ông tôi cho chí đời cháu,
tức là tôi, thì mới thôi, vì chị em chúng tôi đã ra Hà Nội, SaiGon và Mỹ,
không còn có đất vườn nữa. Chúng tôi nuôi lối cổ truyền, chẳng bao giờ tắm
cho lợn cả, cho đến khi chúng được chọc tiết rồi cạo lông. Lúc tôi còn học
cấp 2, Chính phủ cũng cho cán bộ đi dạy và tuyên truyền cho lợn ăn phân
trâu bò, nhưng sau đó đành phải thôi, vì phải nấu thật nhiều cám ngon đắt
tiền, và cho rất ít phân trâu bò thì lợn mới chịu ăn, công của bỏ ra không
bù lời lãi. Ngoài ra, lợn cũng rất thích ăn phân người mới ỉa ra. Chúng hoàn
toàn không chịu ăn phân các vật nuôi khác như gà vịt ngan ngỗng và bồ câu.
*
Khi tôi lớn, nhà không nuôi lợn nữa, thì trong làng xóm có người tắm cho lợn
(thỉng thoảng thôi) và bật quạt máy cho lợn những ngày nóng nữa . Việc đó làm
xôn xao một dạo, nhưng bà con đều khen, vì ai mà chẳng thích quạt máy ngày hè
chứ. Còn người ta tắm và quạt cho lợn mà lợn lớn nhanh, có lãi, thì người ta
làm. Mình không tắm cho lợn, và không quạt cho lợn, thì không bằng người ta,
đâu có ai dám chê?
*
Đọc mấy bài trên các bác bàn về nuôi lợn lót chuồng dày và có men, rồi cũng nói
không phải lợn ăn lại cứt của nó, thì tôi thấy có lý. Nhưng chỉ có lý với nước
đái lợn thôi, vì nó thấm xuống nên chuồng có lót và có xử lý men . Ngoài ra,
không có lý với phân lợn, vì chắc chắn nó không dũi phân nó ỉa ra đâu, và phân
này không thể được men phân giải, và cũng rất lâu mới được sâu bọ như Ruồi Lính
Đen phân giải . Tôi biết có loại ruồi muỗi bọ rất nhỏ sống trong phân lợn, nhưng
lợn không dũi vào đống phân mà ăn những con giòi nhỏ li ti này. Vì vậy, lý thuyết
xử lý phân lợn trong cách này chỉ là tưởng tượng và né tránh sự thật thôi. Nếu
chúng ta chịu khó suy nghĩ thì sẽ thấy ngay. Không có chỗ nào nói về phân lợn
sau khi ỉa ra thì từng ngày giờ sẽ biến đổi ra sao.
*
Kết luận: nuôi lợn không tắm, và chủ nuôi phải dọn phân lợn, là có lý, có thực
hành, có kinh nghiệm từ nhiều đời nay. Nhưng vấn đề phân lợn phải giải quyết
bằng người dọn, hay máy chạy, phải có nơi xử lý, chứ không thể cùng nơi lợn
nằm được. Nuôi hàng nghìn con, mà chỉ có 1 hố xử lý phân, thì cũng tốt chứ, mặc
dù hố đó phải to, hay phải lên men để lấy hơi đốt?
*