Tôi đang có vài ha đất trồng lúa tại Long An, nghe các bà con nói lúa sạch thì sẽ có giá cao hơn do nhà lái mua để xuất khẩu. Vậy bà con nào có thể cho tôi biết lúa sạch là như thế nào? Và phải trồng như thế nào mới là lúa sạch?
Chào bạn,
Tôi chưa hiểu ý của bạn nói "lúa sạch" theo nghĩa nào, sạch là theo tiêu chuẩn sạch an toàn của tiêu chuẩn GAP hay là sạch dạng sạch - hữu cơ? Tuy nhiên, tôi có thể chia sẻ vài ý với bạn như sau:
Nếu nói đến lúa sạch dạng hữu cơ (cho ra gạo hữu cơ - dạng Organic), yêu cầu chất lượng cao hơn so với tiêu chuẩn sạch - an toàn (VietGAP, GlobalGAP). Trước đây có nhiều đơn vị triển khai thử nghiệm trồng gạo hữu cơ nhưng sau mô hình, nông dân không thể tự phát triển được. Nguyên nhân là vì tập quán canh tác khó thay đồi, phụ thuộc phân bón thuốc BVTV vào đại lý, làm ra gạo hữu cơ chưa có nơi tiêu thụ xứng đáng (giá bán chưa cao), năng suất thường thấp, tuân thủ hàng loạt chỉ tiêu...Ở nước ngoài, sản phẩm hữu cơ (Organic) giá thường rất cao, luôn là lựa chọn của những người có tiền. Tại Việt Nam, ngay cả sản phẩm đạt VietGAP, GlobalGAP nếu không có bao tiêu thì giá bán như sản phẩm thường, làm cực mà chẳng xứng nên chưa phát triển mạnh được. Lúa đạt tiêu chuẩn xuất khẩu không khó, bao lâu nay mình vẫn xuất khẩu ok mà (cứ áp dụng 3 giảm - 3 tăng; 1 phải - 5 giảm là ok hết). Chỉ có một số thị trường khó tính như Nhật đặt tiêu chuẩn gắt hơn thôi.
Phổ biến hiện nay là sản xuất lúa theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, tuy nhiên, các mô hình này đều có các công ty hỗ trợ (phân thuốc, giống, kỹ thuật, bao tiêu...) nên nông dân thực hiện nhưng chưa nhiều. Bộ tiêu chuẩn VietGAP đơn giản hơn cho nông dân, kế đến là GlobalGAP, còn tiêu chuẩn hữu cơ đòi hỏi khó hơn. Làm theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP vừa đảm bảo sp chất lượng, an toàn, cả người sản xuất, môi trường không bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, với diện tích nhỏ thực hiện GAP không có lợi ích kinh tế cho nông dân vì chi phí (phân tích, tập huấn, chứng chỉ...) cho VietGAP khoảng 70 triệu đồng, còn GlobalGAP khoảng 7.000 - 10.000 USD. Thường những HTX, tổ hợp tác áp dụng diện tích lớn sẽ kinh tế hơn.
Với diện tích vài hecta và chỉ mình bạn thực hiện, theo tôi bạn vẫn có thể sản xuất gạo chất lượng, an toàn là đủ rồi. Một mình bạn trồng lúa organic thì chắc thu hoạch không bao nhiều do sâu rầy từ ruộng khác tràn qua. Tuy nhiên, bạn có thể áp dụng cách trồng lúa theo mô hình sinh thái (ruộng lúa - bờ hoa) kết hợp với tiêu chuẩn VietGAP (Cục trồng trọt đang khuyến cáo). Để hạn chế sâu bệnh hại, bờ ruộng trồng luống hoa như hoa cúc dại, hướng dương, đậu bắp....quanh bờ ruộng khu đất, ruộng lớn phải lập thêm luống hoa xen kẻ (gieo hoa trước khi sạ lúa khoảng 4 tuần) dẫn dụ các thiên địch có lợi sẽ hạn che số lần phun thuốc BVTV. Mô hình ruộng lúa - bờ hoa được thí điểm tại HTX Mỹ Thành Nam (Cai Lậy, Tiền Giang) khá thành công, đang được thí điểm tiếp ở An Giang, Cần Thơ...
Cục trồng trọt đang in phát cho nông dân sổ tay sản xuất lúa (theo tiêu chuẩn VietGAP), phát miễn phí, bạn có thể liên hệ Chi cục BVTV tỉnh hoặc Trung tâm khuyến nông để xin tài liệu này.
Cần thêm thông tin, tài liệu gì, bạn có thể liên hệ, cái gì có mình sẽ gởi cho bạn tham khảo nhé!
Chúc bạn luôn có nhiều thành công.
Thanh Duy BT
0918 714969
