- Giới chuyên gia cho rằng, nếu chúng ta không nhanh chóng có những chính sách giải cứu ngành chăn nuôi bò thịt, ngành này có thể bị “giết chết” khi cánh cửa thị trường của VN chính thức mở vào năm 2015.
Mô hình chăn nuôi bò thịt công nghiệp tập trung được kỳ vọng sẽ là
bước đệm quan trọng để VN thực hiện tái cơ cấu thành công ngành chăn nuôi
Tuy nhiên, mọi thứ không phải hoàn toàn màu xám khi nhu cầu phục vụ thịt bò của các DN nội địa cho thị trường là rất lớn.
“Lá chắn” cạnh tranh
Thịt nhập ngoại chủ yếu đi vào các nhà hàng, khách sạn, do vậy, bò nuôi trong nước vẫn phục vụ tốt cho bán lẻ tại các chợ truyền thống hoặc chế biến công nghiệp như xay, làm xúc xích.
Theo ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn - Giám đốc Trung tâm tư vấn chính sách NN - NT, ngành chăn nuôi bò thịt của chúng ta vẫn còn đủ thời gian để nâng cao sức cạnh tranh nếu được “xốc lại” ngay từ bây giờ. Bởi lẽ, thị hiếu tiêu dùng thịt tươi sống từ các chợ truyền thống đang là hàng rào bảo hộ tự nhiên với các nhà sản xuất trong nước. Ông Tuấn dẫn chứng, mỗi khi có dịch bệnh ở lợn thì có 40,55% số người tiêu dùng chuyển sang thịt bò và bình quân mỗi người VN sẽ tiêu dùng 1,9kg thịt bò/ngày. Còn mỗi khi có dịch cúm gia cấm, thì 75% số người tiêu dùng ngừng mua thịt gà; 21,3% sẽ mua ít hơn trước; 24,6% chuyển sang thịt lợn, bò. Thói quen tiêu dùng này sẽ là “lá chắn” giúp thịt bò trong nước có thể cạnh tranh với bò nhập khẩu - ông Tuấn nhận định.
Mô hình liên kết “cứu” ngành
Tuy nhiên, để “lá chắn” ấy phát huy tính hiệu quả thì theo ông Đặng Kim Sơn - Viện trưởng Viện chiến lược chính sách NN- NT, ngành nuôi bò thịt của VN cần hình thành một mô hình liên kết giữa các nhóm hộ với nhau hoặc giữa DN cùng nhiều hộ nông dân. Theo đó, DN xây dựng thương hiệu, tìm kiếm thị trường, ký hợp đồng với nông dân, còn nông dân góp sức lao động, đất đai, chuồng trại… Bởi lẽ, theo ông Sơn, bất ổn lớn nhất của ngành lâu nay vẫn là sản xuất theo kiểu tận dụng chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán, thiếu quy hoạch, hệ thống sản xuất và tiêu thụ sản phẩm thiếu tính liên kết.
Một chiến dịch có tên gọi “Truyền thống và chất lượng thịt Châu Âu” đang được Liên minh UPEMI – một tổ chức địa diện cho ngành thịt Ba Lan thực hiện, nhằm quảng bá ưu điểm, chất lượng thịt bò, thịt lợn tại ba thị trường Hoa Kỳ, Hàn Quốc và VN đang đặt ngành chăn nuôi bò thịt tại VN vào nguy cơ... “chết yểu”.
Theo tiết lộ của Tham tán Kinh tế - Đại sứ quán Ba Lan tại Hà Nội, ông Wojciech Gerweli, trong thời gian tới, sẽ có 9 DN sản xuất thịt (chủ yếu là thịt bò) và các sản phẩm từ thịt, sữa, rau đông lạnh... sẽ sang VN tổ chức hội thảo, gặp gỡ trực tiếp tìm kiếm đối tác để đưa sản phẩm thịt về thị trường VN tiêu thụ.
Cạnh tranh khốc liệt
Với thế mạnh là nước sản xuất thịt lớn nhất Châu Âu, Ba Lan hiện xuất khẩu thịt tới 70 quốc gia, thuộc hàng top 10 thế giới và lớn thứ 4 ở Châu Âu. Trong số hơn 1.100 tấn thịt VN nhập từ Châu Âu trong thời gian qua, có tới hơn 300 tấn thịt bò đông lạnh, trung bình quốc gia này thu từ thị trường VN với tổng giá trị hơn 1,5 triệu Euro/năm. Và theo dự kiến, đến năm 2018 thuế nhập khẩu thịt bò tại VN sẽ về mức 0% thì lượng thịt đổ vào VN sẽ lớn hơn nhiều.
Trong số hơn 1.100 tấn thịt VN nhập từ Châu Âu trong thời gian qua, có tới hơn 300 tấn thịt bò đông lạnh, trung bình quốc gia này thu từ thị trường VN với tổng giá trị hơn 1,5 triệu Euro/năm. Dĩ nhiên, khi tham gia chuỗi liên kết này, hộ chăn nuôi được Cty sản xuất thức ăn chăn nuôi hỗ trợ thủ tục vay vốn ngân hàng nên thời gian vay vốn nhanh chóng hoàn tất và không phải mất những chi phí không cần thiết. Ngoài ra, mỗi bao thức ăn mua trực tiếp từ Cty rẻ hơn so với giá trị trường từ 10.000-12.000 đồng. Các hộ dân, sau khi mua thức ăn của Cty, họ không phải trả tiền ngay mà mang hóa đơn đến ngân hàng, ngân hàng căn cứ vào đó chuyển tiền cho Cty nên ngân hàng yên tâm vốn được giải ngân đúng mục đích, đúng đối tượng và an toàn- ông Sơn phân tích.
Trên thực tế đã có một số mô hình tại Đồng Nai hay Hà Nội đã rất thành công khi áp dụng chuỗi liên kết này. Ví dụ như, trang trại của ông Khoa tại Phú Xuyên, TP Hà Nội, trung bình 130 con bò thịt đem về cho ông khoảng 600 triệu đồng/năm (đã trừ chi phí). Tuy nhiên, theo đề xuất của ông Khoa, để thật sự bền vững, ổn định thì mối liên kết ấy không chỉ dừng lại ở ba nhà mà cần có sự bắt tay “nhiệt huyết” hơn nữa của nhà nước và cơ sở giết mổ để hoàn tất chu trình sản xuất, tiêu thụ khép kín.
Dường như, mô hình chăn nuôi bò thịt công nghiệp tập trung được giới chuyên gia, nhà quản lý cũng như DN kỳ vọng sẽ là bước đệm quan trọng để VN thực hiện tái cơ cấu thành công ngành chăn nuôi.
Mô hình chăn nuôi bò thịt công nghiệp tập trung được kỳ vọng sẽ là
bước đệm quan trọng để VN thực hiện tái cơ cấu thành công ngành chăn nuôi
Tuy nhiên, mọi thứ không phải hoàn toàn màu xám khi nhu cầu phục vụ thịt bò của các DN nội địa cho thị trường là rất lớn.
“Lá chắn” cạnh tranh
Thịt nhập ngoại chủ yếu đi vào các nhà hàng, khách sạn, do vậy, bò nuôi trong nước vẫn phục vụ tốt cho bán lẻ tại các chợ truyền thống hoặc chế biến công nghiệp như xay, làm xúc xích.
Theo ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn - Giám đốc Trung tâm tư vấn chính sách NN - NT, ngành chăn nuôi bò thịt của chúng ta vẫn còn đủ thời gian để nâng cao sức cạnh tranh nếu được “xốc lại” ngay từ bây giờ. Bởi lẽ, thị hiếu tiêu dùng thịt tươi sống từ các chợ truyền thống đang là hàng rào bảo hộ tự nhiên với các nhà sản xuất trong nước. Ông Tuấn dẫn chứng, mỗi khi có dịch bệnh ở lợn thì có 40,55% số người tiêu dùng chuyển sang thịt bò và bình quân mỗi người VN sẽ tiêu dùng 1,9kg thịt bò/ngày. Còn mỗi khi có dịch cúm gia cấm, thì 75% số người tiêu dùng ngừng mua thịt gà; 21,3% sẽ mua ít hơn trước; 24,6% chuyển sang thịt lợn, bò. Thói quen tiêu dùng này sẽ là “lá chắn” giúp thịt bò trong nước có thể cạnh tranh với bò nhập khẩu - ông Tuấn nhận định.
Mô hình liên kết “cứu” ngành
Tuy nhiên, để “lá chắn” ấy phát huy tính hiệu quả thì theo ông Đặng Kim Sơn - Viện trưởng Viện chiến lược chính sách NN- NT, ngành nuôi bò thịt của VN cần hình thành một mô hình liên kết giữa các nhóm hộ với nhau hoặc giữa DN cùng nhiều hộ nông dân. Theo đó, DN xây dựng thương hiệu, tìm kiếm thị trường, ký hợp đồng với nông dân, còn nông dân góp sức lao động, đất đai, chuồng trại… Bởi lẽ, theo ông Sơn, bất ổn lớn nhất của ngành lâu nay vẫn là sản xuất theo kiểu tận dụng chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán, thiếu quy hoạch, hệ thống sản xuất và tiêu thụ sản phẩm thiếu tính liên kết.
Một chiến dịch có tên gọi “Truyền thống và chất lượng thịt Châu Âu” đang được Liên minh UPEMI – một tổ chức địa diện cho ngành thịt Ba Lan thực hiện, nhằm quảng bá ưu điểm, chất lượng thịt bò, thịt lợn tại ba thị trường Hoa Kỳ, Hàn Quốc và VN đang đặt ngành chăn nuôi bò thịt tại VN vào nguy cơ... “chết yểu”.
Theo tiết lộ của Tham tán Kinh tế - Đại sứ quán Ba Lan tại Hà Nội, ông Wojciech Gerweli, trong thời gian tới, sẽ có 9 DN sản xuất thịt (chủ yếu là thịt bò) và các sản phẩm từ thịt, sữa, rau đông lạnh... sẽ sang VN tổ chức hội thảo, gặp gỡ trực tiếp tìm kiếm đối tác để đưa sản phẩm thịt về thị trường VN tiêu thụ.
Cạnh tranh khốc liệt
Với thế mạnh là nước sản xuất thịt lớn nhất Châu Âu, Ba Lan hiện xuất khẩu thịt tới 70 quốc gia, thuộc hàng top 10 thế giới và lớn thứ 4 ở Châu Âu. Trong số hơn 1.100 tấn thịt VN nhập từ Châu Âu trong thời gian qua, có tới hơn 300 tấn thịt bò đông lạnh, trung bình quốc gia này thu từ thị trường VN với tổng giá trị hơn 1,5 triệu Euro/năm. Và theo dự kiến, đến năm 2018 thuế nhập khẩu thịt bò tại VN sẽ về mức 0% thì lượng thịt đổ vào VN sẽ lớn hơn nhiều.
Trong số hơn 1.100 tấn thịt VN nhập từ Châu Âu trong thời gian qua, có tới hơn 300 tấn thịt bò đông lạnh, trung bình quốc gia này thu từ thị trường VN với tổng giá trị hơn 1,5 triệu Euro/năm. Dĩ nhiên, khi tham gia chuỗi liên kết này, hộ chăn nuôi được Cty sản xuất thức ăn chăn nuôi hỗ trợ thủ tục vay vốn ngân hàng nên thời gian vay vốn nhanh chóng hoàn tất và không phải mất những chi phí không cần thiết. Ngoài ra, mỗi bao thức ăn mua trực tiếp từ Cty rẻ hơn so với giá trị trường từ 10.000-12.000 đồng. Các hộ dân, sau khi mua thức ăn của Cty, họ không phải trả tiền ngay mà mang hóa đơn đến ngân hàng, ngân hàng căn cứ vào đó chuyển tiền cho Cty nên ngân hàng yên tâm vốn được giải ngân đúng mục đích, đúng đối tượng và an toàn- ông Sơn phân tích.
Trên thực tế đã có một số mô hình tại Đồng Nai hay Hà Nội đã rất thành công khi áp dụng chuỗi liên kết này. Ví dụ như, trang trại của ông Khoa tại Phú Xuyên, TP Hà Nội, trung bình 130 con bò thịt đem về cho ông khoảng 600 triệu đồng/năm (đã trừ chi phí). Tuy nhiên, theo đề xuất của ông Khoa, để thật sự bền vững, ổn định thì mối liên kết ấy không chỉ dừng lại ở ba nhà mà cần có sự bắt tay “nhiệt huyết” hơn nữa của nhà nước và cơ sở giết mổ để hoàn tất chu trình sản xuất, tiêu thụ khép kín.
Dường như, mô hình chăn nuôi bò thịt công nghiệp tập trung được giới chuyên gia, nhà quản lý cũng như DN kỳ vọng sẽ là bước đệm quan trọng để VN thực hiện tái cơ cấu thành công ngành chăn nuôi.