Bài 2: Bón phân cho cây có múi
Phân bón là yếu tố rất quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất chất lượng của cây có múi. Thiếu phân bón cây sinh trưởng phát triển kém. Bón thừa phân có thể làm giảm chất lượng quả, giảm độ ngọt, gây ô nhiễm đất và nguồn nước.
1. Thời kỳ kiến thiết cơ bản (3 năm đầu)
-Phân chuồng (phân trâu bò hoai mục): 30 kg/năm. Bón 1 lần duy nhất.
-Phân hóa học (trong bài sử dụng phân NPK 13-13-13): 750g/năm. Chia làm nhiều lần bón.
-Vôi bột: 0,5 kg/năm bón cùng với phân chuồng.
2. Thời kỳ kinh doanh
-Năng suất 40kg/cây.
+Phân chuồng: 30kg/ năm. Bón 1 lần sau thu hoạch.
+Phân hóa học (trong bài sử dụng phân 20-10-15): 2,5kg/cây. Chia làm nhiều lần bón.
-Năng suất 60kg/cây
+Phân chuồng: 50kg/ năm. Bón 1 lần sau thu hoạch.
+Phân hóa học (trong bài sử dụng phân 20-10-15): 3kg/cây.
-Năng suất 100kg/cây
+Phân chuồng: 100kg/ năm. Bón 1 lần sau thu hoạch.
+Phân hóa học (trong bài sử dụng phân 20-10-15): 5kg/cây.
+Chung cho cả 3 năng suất: Vôi bột: 0,5-1 kg/cây. Phân đơn kali : 0,5 kg cây (bón trước thu hoạch 1 tháng)
Cách bón: Có nhiều cách bón như đào rãnh bón phân, bón vào hố, bón vãi trên bề mặt. Nếu đào rãnh thì đào theo hình chiếu của tán, rãnh rộng 20cm, sâu 30 cm. Với cây già cho thể bón theo rãnh giữa 2 hàng cây.
Một vài chú ý: Bón vôi bột nhằm mục đích khử chua, tăng độ pH đất. Độ pH thích hợp cho CCM là từ 5,5-6,5. Tuy nhiên trong quá trình bón phân hóa học đất sẽ bị chua do vậy hàng năm cần bổ sung vôi cho vườn cây. Nhưng nếu vườn đã đạt pH 6,5 thì cần ngừng bón vôi. Để kiểm tra pH đất có thể sử dụng máy đo pH cầm tay (đắt tiền) hoặc giấy quỳ (rẻ tiền).
Phân hóa học sử dụng thời kỳ kiến thiết cơ bản là phân với 3 thành phần cân bằng vì giai đoạn này cây cần cả 3 nguyên tố đa lượng như nhau. Nếu dùng phân loại khác có thành phần cao hơn ví dụ 20-20-20 thì giảm lượng bón xuống; phân loại khác ví dụ 5-10-3 thì bón thêm đạm và kali ở dạng phân đơn sao cho đạt cân bằng là được. Phân thời kỳ kinh doanh lượng lân không còn được sử dụng nhiều do cây giai đoạn này cần ít lân. Có thể bón các loại phân khác và vẫn đảm bảo lượng và tỷ lệ là được.
Phân hữu cơ sử dụng có thể là phân trâu bò, phân gà, phân xanh. Nếu sử dụng phân gà lượng bón giảm ½ so với phân trâu bò. Có thể sử dụng thêm bột đậu tương (hay các loại hữu cơ khác có thành phần đạm >5%) để bón cho cây, lượng bón 10-15kg/cây thời kỳ kinh doanh. Nếu sử dụng bột đậu tương thì giảm bón phân hóa học từ 300-500g/cây.
Thời điểm bón: Sau thu hoạch bón toàn bộ lượng phân chuồng + vôi. Phân hóa học bón trước ra hoa, nuôi quả, quả lớn. Nên chia làm nhiều lần bón để tránh thất thoát phân bón. Cuối cùng là bón kali để tăng chất lượng quả.